ขนมอี๋ ขนมมงคลใน เทศกาลไหว้ขนมบัวลอย

FOOD | December 21, 2022December 22, 2022

เทศกาลไหว้ขนมบัวลอย ชาวจีนเรียกว่า เทศกาลตังโจ่ย หรือ เทศกาลตงจื้อ ถือเป็นวันเทศกาลฤดูหนาว (วันเหมายัน) คือจะเป็นวันที่เวลากลางวันจะสั้นที่สุด และเวลากลางคืนจะยาวนานที่สุด ซึ่งตามปฏิทินจีนแล้ว เทศกาลไหว้ขนมบัวลอย หรือ เทศกาลไหว้ขนมอี๋ (ตามที่ชาวไทยเชื้อสายจีนเรียก) จะไม่ได้ระบุวันที่แน่นอนตายตัว หากแต่จะตรงกับเดือน 11 ตามปฏิทินจีน โดยจะตรงกับวันที่ 22 ธันวาคมของทุกปี หากปีใดที่มีอธิกมาส ก็จะตรงกับวันที่ 21 ธันวาคม ถือเป็นหนึ่งในเทศกาลไหว้เจ้าทั้ง 8 ของจีนในรอบหนึ่งปี

ตั้งแต่โบราณ ชาวจีนถือ เทศกาลไหว้ขนมบัวลอย เป็นเทศกาลปีใหม่ทางดาราศาสตร์ มีความสำคัญเทียบเท่ากับวันตรุษจีน (วันปีใหม่จีน) โดยในวันนี้ ชาวจีนมักจะหยุดงาน ไหว้พระ ไหว้เจ้า ตั้งโต๊ะเซ่นไหว้กันตั้งแต่เช้า ซึ่งหลักใหญ่ใจความคือการที่สมาชิกครอบครัวจะมารวมตัวพร้อมหน้าพร้อมตา เพื่อรับประทานอาหารและเฉลิมฉลองไปด้วยกัน โดยจะมีขนมบัวลอยหรือขนมอี๋ อันเป็นขนมมงคลซึ่งมีความหมายนัยยะลึกซึ้งซ่อนอยู่ในขนมถ้วยนี้

พระเอกของงานอย่าง ขนมบัวลอย หรือ ขนมอี๋ นั้นจะใช้ไหว้ขอบคุณเทพเจ้าฟ้าดินที่ช่วยดูแล คุ้มครองสมาชิกทุกคนในครอบครัวให้ใช้ชีวิตผ่านพ้นมาได้อย่างราบรื่นตลอดปีที่ผ่านมา และขอพรให้ช่วยคุ้มครองในปีต่อๆ ไป ซึ่งมักจะผสมสีแดงหรือสีชมพูลงในแป้งก่อนปั้น เพื่อเสริมความเป็นมงคล

ผู้หญิงชาวจีนจะมารวมตัวปั้นขนมอี๋ มีลักษณะคล้ายบัวลอยของไทย หากแต่เมื่อปั้นเสร็จจะนำไปต้มกับน้ำเชื่อม ไม่ได้ใส่กะทิเหมือนอย่างไทยเรา แล้วจึงนำไปไหว้เจ้า ก่อนจะนำมาอุ่นร้อนๆ แบ่งกันรับประทานคลายหนาวในครอบครัวที่พร้อมหน้าพร้อมตา หลังจากที่ต้องแยกย้ายไปทำงาน ทำหน้าที่ของตัวเองกันมาทั้งปี เทศกาลนี้จึงเป็นการรวมตัวพร้อมหน้ากันทั้งครอบครัวก่อนสิ้นปี ชาวจีนเชื่อว่า หากได้รับประทานขนมอี๋แล้ว ครอบครัวจะรักใคร่กลมเกลียว สามัคคีกันดังรูปทรงกลมมนของขนมอี๋นั่นเอง

นอกจากเรื่องกุศโลบายส่งเสริมความรักใคร่กลมเกลียวกันในครอบครัวที่ชาวจีนให้ความสำคัญแล้ว ยังมีความเชื่อในเรื่องการรับประทานขนมอี๋อีกด้วยว่าเป็นขนมมงคลที่รับประทานแล้วจะอายุยืนไปอีก 1 ปี โดยต้องกินจำนวนขนมอี๋เป็นคู่โดยต้องมีทั้งสีขาวและสีแดง สำหรับคนที่แต่งงานแล้ว ถ้าในชามเหลือขนมอี๋ 2 ลูก หมายความว่า จะสมหวังทุกประการ หากยังโสดและเหลือขนมอี๋ 1 ลูก หมายความว่า ชีวิตจะราบรื่น ทำสิ่งใดก็สำเร็จลุล่วง

ของตั้งไหว้ เทพเจ้าฟ้าดิน