วัดสารพัฒนึก อุบลราชธานี
วัดสารพัฒนึก เป็นวัดสำคัญอีกแห่งของจังหวัดอุบลราชธานี ตั้งอยู่ใจกลางเมืองอุบล ภายในพระบรมธาตุเจดีย์ศรีเกสรเป็นที่ประดิษฐานพระเกสรดอกไม้ พระพุทธรูปสำคัญที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงสร้างขึ้นจากเกสรดอกไม้ที่ประชาชนทั่วไปนำไปบูชาพระแก้วมรกต ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม กรุงเทพมหานคร พระองค์ท่านทรงนำเกสรดอกไม้เหล่านั้นมาสร้างเป็นพระพุทธรูป จำนวน 5 องค์ เมื่อทรงสร้างเสร็จแล้วได้พระราชทานไปประดิษฐานตามพระอารามต่าง ๆ ทั่วราชอาณาจักร และองค์หนึ่งก็ได้นำมาประดิษฐานอยู่ที่วัดสารพัฒนึกแห่งนี้ค่ะ
ประวัติวัด
พระบรมธาตุเจดีย์ศรีเกสร
พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ ข้าหลวงต่างพระองค์สำเร็จราชการมณฑลลาวกาวของรัชกาลที่ 5 ทรงสร้างวัดสารพัฒนึกแห่งนี้ขึ้นในปี พ.ศ. 2436 โดยที่ทรงพิจารณาเห็นเป็นการสมควรให้มีการยุบเลิกวัดสวนสวรรค์ให้ไปสร้างที่อื่น ด้วยเหตุว่าสถานที่ตั้งวัดสวนสวรรค์นั้นมีวัดอยู่ใกล้เคียงกันถึง 3 วัด คือ วัดทุ่งศรีเมือง วัดมณีวนาราม และวัดสวนสวรรค์ ทรงพิจารณาเห็นว่าต่อไปในภายหน้าจะเป็นภาระหนักแก่ชุมชนเหล่านั้นในการทำนุบำรุงวัด ไม่ว่าจะเป็นเรื่องเกี่ยวกับการพัฒนาวัด เรื่องอาหารการฉันของพระภิกษุ สามเณร เป็นต้น จึงให้ยุบวัดสวนสวรรค์และสร้างบ้านพักสำหรับนายอำเภอเมืองอุบลราชธานีขึ้นแทน และหาสถานที่สร้างวัดใหม่เพื่อให้เป็นอนุสรณ์หรือเป็นวัดประจำพระองค์ โดยชื่อวัดได้มาจากตั้งตามพระนามของพระองค์ ดังนี้ “สรรพสิทธิ์” แปลว่า สำเร็จทุกอย่าง จึงได้คำว่า “สารพัด” ประสงค์ แปลว่า ความต้องการ และได้คำว่า “นึก” เมื่อนำมารวมกันแล้วจึงได้คำว่า “สารพัดนึก” คำว่า “พัด” ได้มีการเปลี่ยนเป็น “พัฒ” เพื่อจะได้คำแปลที่มีความหมาย เพราะวัดนี้ได้มีการพัฒนาขึ้นไปเรื่อย ๆ ตามฐานะของวัด อนึ่งการสร้างวัดสารพัฒนึกนี้ก็เพื่อให้เป็นที่พำนัก ของ พระภิกษุม้าว โกณฑญโญ (เจ้าอาวาสรูปแรกของวัดสารพัฒนึก) ซึ่งเป็นพระพี่ชายของหม่อมเจียงคำ ชุมพล พระชายาของพระองค์
พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ ข้าหลวงผู้ทำคุณคุณูปการแก่จังหวัดอุบลราชธานี หากใครไปเยือนอำเภอเมืองอุบลราชธานี ก็จะเห็นชื่อถนน ชื่อโรงพยาบาลนี้ได้ไม่ยาก
คำนมัสการพระบรมธาตุเจดีย์ศรีเกสร
สาธุ. ภันเต. อะหัง. อิมัสมิง. สาระพัฒนิการาเม
ปะระมะสารีริกะธาตุง. เจวะ. ปุปผะเกสะระ
พุทธัญจะ. สิระสา. นะมามิ. ฯ อิมินาอานิสังเสนะ
อะหัง. สุขิโต. โหมิ. นิททุกโข. ฯ
สัพพะทา. พุทธะสัง. มังคะลัง. โลเกติ ฯ
พระเกสรดอกไม้
พระเกสรดอกไม้ เป็นพระพุทธรูปปางสมาธิอันศักดิ์สิทธิ์ยิ่งของวัดสารพัฒนึกที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงสร้างขึ้นจากเกสรดอกไม้ที่ประชาชนทั่วไปนำไปบูชาพระแก้วมรกต ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม กรุงเทพมหานคร พระองค์ทรงนำเกสรดอกไม้เหล่านั้นมาสร้างเป็นพระพุทธรูป จำนวน 5 องค์ เมื่อทรงสร้างเสร็จแล้วได้พระราชทานไปประดิษฐานตามพระอารามต่าง ๆ ทั่วราชอาณาจักร และองค์หนึ่งก็ได้นำมาประดิษฐานอยู่ที่วัดสารพัฒนึก จึงเป็นพระพุทธรูปเก่าแก่ เป็นที่เคารพกราบไหว้บูชาของสาธุชนทั่วไป ในช่วงเดือนมกราคมของทุกปี จะมีเทศกาลบุญประจำปีของวัดสารพัฒนึก ทางวัดจะอัญเชิญมาประดิษฐานให้สาธุชนทั่วไปได้กราบไหว้สักการะบูชา เพื่อเป็นสิริมงคลและขอพรปีใหม่ให้ดำเนินชีวิตในทางที่ดีที่ถูกที่ควร โดยพรที่ขอกันนั้นก็ประสบผลสำเร็จมาแล้วเป็นจำนวนมาก
การขุดค้นพบโบราณวัตถุครั้งสำคัญใต้ฐานอุโบสถวัด
โบราณวัตถุที่พบใต้ฐานอุโบสถวัดสารพัดนึก พบโบราณวัตถุ จำนวน 280 ชิ้น ดังนี้
- ศิลาจารึก
- เงินลาด
- เหรียญ
- กระพรวนสำริด
- แก้ว,หินสี
- แหวนโลหะ
- ชิ้นส่วนเครื่องมือเหล็ก
จารึกหลักนี้ จารึกด้วยตัวอักษร พยัญชนะไทย เมื่อกว่า 120 ปีมาแล้วเนื้อความกล่าวว่า
“พระเจ้าน้องยาเธอกรมหมื่นสรรพสิทธิประสงค์สร้างอารามนามสารพัดนึก วันที่ 13 กรกฎาคม ร.ศ. 116 จ.ศ. 1259
ที่วิสุงคามสีมา กว้าง 5 วา 2 ศอก ยาว 7 วา”
ซึ่งโบราณวัตถุทั้งหมดนี้พบเมื่อวันเสาร์ที่ 9 ธันวาคม 2566 ใต้ฐานอุโบสถ วัดสารพัฒนึก ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี ทั้งนี้พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อุบลราชธานีได้ทำการอนุรักษ์โบราณวัตถุเบื้องต้นแล้ว และนำมาจัดแสดง ณ พระบรมธาตุเจดีย์ศรีเกสรเป็นการชั่วคราว จากนั้นจะนำส่งกลุ่มวิทยาศาสตร์เพื่อการอนุรักษ์ กรมศิลปากร เพื่ออนุรักษ์ตามขั้นตอนทางวิทยาศาสตร์ต่อไป
รู้แบบนี้แล้ว ครั้งหน้าหากมาเยือนจังหวัดอุบลราชธานีแล้วล่ะก็ ห้ามพลาดมาขอพรจากพระเกสรดอกไม้กันนะคะ
ภาพโดย MTHAI TEAM
ที่อยู่ : 228 ถนนเทพโยธี ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี
Google map : https://maps.app.goo.gl/bp4hmoY1SgB6UVb79
เวลาทำการ : 08.00 น. – 16.00 น.
เนื้อหาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
กราบพระพุทธจอมเมือง ปั้นมือโดย หลวงปู่เสาร์ กันตสีโล วัดเลียบ อุบลราชธานี
ไหว้พระเจ้าใหญ่ศรีเมือง ชมสิมโบราณและหอไตรกลางน้ำ วัดทุ่งศรีเมือง
เที่ยวตามรอยหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต วัดบูรพาราม อุบลราชธานี
