วัดคณิกาผล หรือ ชื่อสามัญเรียกว่า “ วัดใหม่ยายแฟง “ มีอายุเก่าแก่กว่า 188 ปี มีเนื้อที่ 3 ไร่ อยู่ในเขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร ตรงกันข้ามกับสถานีตำรวจนครบาลพลับพลาไชย 2 ที่มาของวัดแห่งนี้สร้างโดยคุณยายแฟง เจ้าของสำนักโสเภณีชื่อ “ โรงยายแฟง” โรงโสเภณีชั้นสูงที่ตั้งอยู่ ณ ตรอกเต๊า ถนนเยาวราช (ซึ่งปัจจุบันคือซอยเจริญกรุง 14)
โดยร่วมกับหญิงงามเมือง ที่มีศรัทธาในพุทธศาสนา จึงชวนหญิงงามเมือง ในสำนักของนางเอารายได้จากการค้าประเวณีมาลงขันกันสร้างวัดขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2376 ตามความนิยมในสมัยนั้น บรรดาขุนนางนิยมสร้างวัดเพราะมีคำกล่าวว่า ‘ใครใจบุญสร้างวัดก็จะเป็นคนโปรด ’ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
ในงานสมโภชวัด ยายแฟงได้นิมนต์ขรัวโต ซึ่งต่อมาได้สมณศักดิ์เป็นสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺมรํสี) มาเทศน์ฉลอง หวังจะให้เทศน์สรรเสริญคุณงามความดีของนางในครั้งนี้ต่อที่ชุมชน แต่ “ขรัวโตเทศน์สั่งสอนว่า ทำบุญเอาหน้า แม้จะเป็นบุญใหญ่ ก็ได้บุญน้อย “นอกจากนี้ ขรัวโตยังว่า เงินของยายแฟงได้มาโดยไม่บริสุทธิ์ (โรงโสเภณี) ยายแฟงจึงได้บุญไม่เต็มเม็ดเต็มหน่วย โดยเปรียบเปรยว่า ” ในการที่เจ้าภาพได้จัดการทำบุญเช่นนี้นั้น เป็นการทำบุญที่มีเบื้องหลังอยู่หลายประการ เป็นเหตุให้เหมือนกับว่า ในเงินทำบุญหนึ่งบาทนั้น ยายแฟงจะได้อานิสงส์เพียงแค่สลึงเฟื้องเท่านั้น
โดยด้านหลังอุโบสถมีวิหารที่มีซุ้มเล็กๆ เขียนว่า ‘อาคารย่าแฟง’ ภายในมีรูปปั้นครึ่งตัวของคุณยายแฟง เพื่อให้สาธุชนทั้งหลายได้กราบไหว้และร่วมอนุโมทนาบุญที่ท่านได้สร้างวัดแห่งนี้ขึ้นรูปลักษณะงานประติมากรรมชิ้นนี้ เป็นสตรีสูงอายุ ปลงผมและนุ่งห่มอย่างอุบาสิกาถือศีล ครอบด้วยพลาสติกใส มีคำจารึกที่ฐานรูปปั้นว่า “วัดคณิกาผลนี้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.๒๓๗๖ โดยคุณยายแฟง บรรพบุรุษของตระกูลเปาโรหิตย์ ”
ภาพ : วิชาญ โพธิ
