อัปเดต โควิด-19 สายพันธุ์กลายพันธุ์โอไมครอน ( 19 ธ.ค. )

สถานการณ์ภาพรวม

• [19 ธ.ค. ] ภาพรวมสถานการณ์ในขณะนี้
  • สถานการณ์ในยุโรปเริ่มมีการระบาดมากขึ้น จำนวนผู้ป่วยเพิ่มสูงขึ้นต่อเนื่อง
  • จำนวนการติดเชื้อในชุมชนของแต่ละประเทศกำลังพุ่งสูงขึ้น
  • หลายประเทศเริ่มยกระดับมาตรการป้องกัน เช่นการล็อกดาวน์ การเข้มงวดการสวมหน้ากาก รวมถึงการใช้วัคซีนพาสปอรตมากขึ้น
• ประเด็นที่เป็นเรื่องดี ในขณะนี้ รายงานต่าง ๆ ส่วนใหญ่ยังไปในทิศทางเดิม คือผู้ป่วยส่วนใหญ่มีอาการเบา หรือไม่มีอาการ แต่เริ่มมีรายงานผู้ป่วยที่ต้องเข้ารพ. – เสียชีวิตเพิ่มในสหราชอาณาจักร
• ประเด็นที่น่ากังวล คือ
  • จำนวนประเทศที่รายงานเคสติดเชื้อในชุมชน หรือสงสัยว่าติดเชื้อในประเทศมีแนวโน้มสูงขึ้น
  • องค์การอนามัยโลกระบุว่า จำนวนผู้ป่วยโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอนจะเพิ่มสูงขึ้นเป็นสองเท่า ทุก ๆ 1.5-3 วัน
  • วัคซีนที่มีใช้กันอยู่ในการฉีดครบโดสปรกติ ไม่เพียงพอสำหรับการต่อสู้กับสายพันธุ์โอมิครอน ทั้ง mRNA, Viral Vector หรือ เชื้อตาย จำเป็นต้องมีเข็มกระตุ้นเข็มที่ 3
  • ในขณะที่มีสถานการณ์วัคซีนในกลุ่ม mRNA อย่าง Pfizer หรือ Moderna กำลังเริ่มถูกกักตุนมากขึ้น
• สายพันธุ์ใหม่นี้ พบว่า มีการกลายพันธุ์ในหลายตำแหน่ง และคาดว่าจะส่งผลกระทบต่อระบาดและความรุนแรงของโรค
• เนื่องจากเป็นการค้นพบใหม่ จึงยังต้องรอผลการศึกษาที่เพิ่มเติมอีกครั้งหนึ่งในประเด็นต่าง ๆ อีกครั้งหนึ่ง

…

…

UPDATE : 19 ธ.ค.

• จังหวัดภูเก็ต พบผู้ป่วยโควิด-19 ที่คาดว่าเป็นสายพันธุ์โอมิครอนทั้งหมด 5 ราย ซึ่งเป็นผู้ที่เดินทางมาจากต่างประเทศทั้งหมด 4 รายแรกมาถึงไทยเมื่อวันที่ 13 พ.ย. และรายที่ 5 ถึงไทยวันที่ 14 ธ.ค. ทั้งหมดอยู่ใน Hospitel ยกเว้นชายไทย ที่ได้ส่งตัวไปรักษาที่ปัตตานีแล้ว ซึ่งทางจังหวัดภูเก็ตได้มีการส่งตัวอย่างมาตรวจจีโนม เพื่อยืนยันอีกครั้งที่กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
  • ชาย อายุ 31 ปี ชาวอเมริกัน มาจากอังกฤษ
  • ชาย อายุ 36 ปี ชาวสวีเดน มาจากสวีเดน
  • ชาย อายุ 36 ปี ชาวไทย มาจากซาอุฯ
  • ชาย อายุ 32 ปี ชาวตูนีเซีย มาจากฝรั่งเศส
  • หญิง อายุ 24 ปี ชาวเยอรมัน มาจากอังกฤษ

• องค์การอนามัยโลก ระบุว่า จำนวนผู้ป่วยโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอนนั้นกำลังแพร่ระบาดอย่างรวดเร็ว โดยประเทศที่มีรายงานการพบการระบาดในชุมชน จะมีผู้ป่วยเพิ่มขึ้นสองเท่าตัว ในทุก ๆ 1.5-3 วัน

• สหราชอาณาจักร พบผู้ป่วยโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอน เพิ่มอีกกว่า 1 หมื่น ราย รวมยอดสะสมในขณะนี้เกือบ 25,000 รายแล้ว นอกจากนี้ ยังมีรายงานผู้ป่วยโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอนนี้ เสียชีวิตเพิ่มอีก 6 ราย รวมเป็น 7 รายแล้ว ในขณะที่ยอดผู้ป่วยสายพันธุ์โอมิครอนที่เข้า รพ. เพิ่มเป็น 85 ราย

• ญี่ปุ่น พบผู้ป่วยโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอน เพิ่ม 13 ราย โดยมีจำนวน 2 รายที่พบที่โอกินาว่า ส่วนที่เหลือเป็นผู้ที่เดินทางมาจากต่างประเทศ คือ สหรัฐฯ สหราชอาณาจักร เคนยา มาลาวี ไนจีเรีย แซมเบีย ตูนีเซีย

• เกาหลีใต้ พบผู้ป่วยโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอน เพิ่ม 12 ราย รวมสะสม 178 ราย ส่วนใหญ่เป็นการพบการติดเชื้อในประเทศ

• มาเลเซีย รายงานผู้ป่วยโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอน 11 ราย จากผู้ต้องสงสัยก่อนหน้านี้จำนวน 18 ราย โดยมาจาก สหราชอาณาจักร 3 ราย, สหรัฐฯ 3 ราย, ไนจีเรีย 2 ราย, ซาอุฯ 2 ราย และออสเตรเลีย 1 ราย
  
  ส่วนผู้ต้องสงสัยติดเชื้อสายพันธุ์โอมิครอนอีก 7 รายนั้น ยังรอการตรวจซ้ำอีกครั้งเนื่องจากปริมาณเชื้อมีน้อยทำให้ผลตรวจจีโนมยังไม่ชัดเจนพอ ทำให้ในขณะนี้มีผู้ป่วยโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอนในมาเลเซียแล้ว รวม 13 ราย

• ออสเตรเลีย พบติดโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอน เพิ่มอีก 119 ราย โดยส่วนใหญ่พบในรัฐนิวเซาท์เวลส์ จำนวน 87ราย จากการระบาดในพื้นที่ที่ยังคงมีการพบผู้ป่วยเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

• เนเธอร์แลนด์ ยกระดับมาตรการเข้มงวด โดย
  • มาตรการล็อกดาวน์อีกครั้ง เริ่มตั้งแต่เวลา 17.00 น. ของวันอาทิตย์ที่ 19 ธ.ค. นี้ จนถึงวันที่ 14 ม.ค.
  • การรวมกลุ่มในพื้นที่ในร่มได้ไม่เกิน 2 ราย
    (ยกเว้นกรณีผู้ที่อาศัยอยู่ร่วมกันในครอบครัว)
  • ช่วงวันคริสมาสต์และวันปีใหม่ อนุญาตให้รวมตัวกันได้ไม่เกิน 4 คน
    (ยกเว้นกรณีผู้ที่อาศัยอยู่ร่วมกันในครอบครัว)
  • โรงเรียน – กิจกรรมนอกหลักสูตร งดจนถึง 9 ม.ค.
  • ร้านค้าที่ไม่จำเป็น ร้านอาหาร โรงหนัง ปิดให้บริการ
  • กีฬาในร่มงดให้บริกการ ยกเว้นการเรียนว่ายน้ำ การแข่งขันกีฬาจัดได้แต่ต้องไม่มีผู้เข้าชม
  • กิจกรรมส่วนใหญ่จะมีการสั่งระงับการจัดงาน ยกเว้นพิธีศพ

อ่านประเด็นข่าวโควิด-19 สายพันธุ์โอไมครอนย้อนหลัง

…

รายงานการพบผู้ติดเชื้อในประเทศต่าง ๆ

ในขณะนี้มีรายงานการพบผู้ติดเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์โอไมครอนเพิ่มมากขึ้น โดยส่วนใหญ่เป็นการพบการระบาดในพื้นที่หลัก ๆ คือ แอฟริกาใต้ และบอตสวานา ส่วนในประเทศอื่น ๆ ขณะนี้ยังเป็นเคสนำเข้า หรือ Imported Case ที่ผู้ติดเชื้อเดินทางเข้ามายังประเทศนั้น ๆ

ประเทศที่มีรายงานเป็นทางผ่านของผู้ป่วย – ตุรกี, ดูไบ, การ์ตา, ไนจีเรีย, สิงคโปร์, สเปน

ปรับปรุงข้อมูลล่าสุด 19 ธ.ค.

ประเทศ	พบผู้ติดเชื้อ	เปลี่ยนแปลง	สงสัยติดเชื้อ
🇬🇧 ️สหราชอาณาจักร	24,968	+10,059
🇩🇰 ️เดนมาร์ก	11,559
🇳🇴️ นอร์เวย์	2,060
🇿🇦 ️แอฟริกาใต้	1,247		>77,000
🇨🇦 ️แคนาดา	799	+31
🇺🇸 ️สหรัฐอเมริกา	708	+128
🇦🇷️ อาร์เจนตินา	454
🇦🇺 ️ออสเตรเลีย	401	+119
🇫🇷 ฝรั่งเศส	347
🇩🇪️ เยอรมนี	324	+75
🇪🇪️ เอสโตเนีย	242	+131
🇰🇷️ เกาหลีใต้	178	+12
🇧🇪เ️บลเยียม	164	+10
🇳🇱 เนเธอร์แลนด์	151
🇮🇳️ อินเดีย	143	+42
🇨🇭️ ️สวิตเซอร์แลนด์	142	+6
🇮🇱 ️อิสราเอล	134		307
🇸🇪 ️สวีเดน	89	+37
🇧🇼 ️บอตสวานา	84
🇦🇹 ️ออสเตรีย*	80	+10
🇵🇹 ️โปรตุเกส	69
🇪🇸 ️สเปน	69
🇯🇵️ ญี่ปุ่น	65	+13
🇿🇼 ซิมบับเว	50
🇮🇹 ️อิตาลี	48	+1
🇬🇮️ ยิบรอลตาร์	48	+13
🇮🇪 ️ไอร์แลนด์	42
🇬🇭️ กาน่า	40
🇮🇸 ️ไอซ์แลนด์	40
🇨🇱 ️ชิลี	29
🇸🇬️ สิงคโปร์	26	+2
🇷🇺️ รัสเซีย*	25
🇺🇬 ️ยูกันดา*	25	+18
🇧🇷️ บราซิล*	22
🇫🇮️ ฟินแลนด์*	20
🇳🇦 ️นามิเบีย	18
🇲🇿️ โมซัมบิก	17
🇬🇷 ️กรีซ*	17
🇧🇲 ️หมู่เกาะเบอร์มิวดา, UK	16
🇭🇰 ️ฮ่องกง*	15
🇱🇻️ ลัตเวีย*	14
🇲🇾️ มาเลเซีย*	13	+11
🇳🇿️ นิวซีแลนด์	13	+9
🇷🇴 ️โรมาเนีย	11
🇳🇬️ ไนจีเรีย*	11
🇿🇲 ️แซมเบีย*	11
🇨🇿 ️สาธารณรัฐเช็ก*	9
🇱🇧️ เลบานอน*	8		16
🇸🇳 ️เซเนกัล *	7
🇷🇼️ รวันดา	7
🇹🇷️ ตุรกี*	6
🇨🇺️ คิวบา*	5
🇲🇪️ มอนเตเนโกร	5
🇱🇰️ ศรีลังกา*	4
🇯🇴️ จอร์แดน*	4
🇸🇮️ สโลวีเนีย	4
🇨🇳️ จีน*	4	+2
🇶🇦️กาตาร์*	4	+4
🇮🇩️ อินโดนีเซีย	3	+2
🇪🇬️ อียิปต์*	3	+3
🇨🇾️ ไซปรัส*	3
🇭🇷️ โครเอเชีย	3
🇳🇵️ เนปาล*	3
🇲🇼️ มาลาวี*	3
🇲🇽 ️เม็กซิโก*	3
🇸🇰️ สโลวาเกีย	3
🇹🇼️ ไต้หวัน*	3
🇰🇪️ เคนยา	3
🇵🇸️ ปาเลสไตน์*	3
🇱🇹️ ลิธัวเนีย	3	+1
🇪🇨️ เอกวาดอร์*	2	+1
🇫🇷 ️เรอูว์นียง, ฝรั่งเศส*	2
🇫🇯️ ฟิจิ*	2
🇧🇩 ️บังคลาเทศ*	2
🇭🇺️ ฮังการี	2
🇲🇺 ️มอริเชียส*	2
🇱🇮 ️ลิกเตนสไตน์*	2	+1
🇵🇱️ โปแลนด์	2	+1
🇴🇲️ โอมาน*	2
🇵🇭️ ฟิลิปปินส์	2
🇸🇦️ ซาอุดิอาระเบีย*	1
🇦🇪 ️สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์*	1
🇲🇦️ โมรอกโก*	1
🇹🇳 ️ตูนีเซีย*	1
🇲🇻️ มัลดีฟส์*	1
🇱🇺️ ลักแซมเบิร์ก*	1
🇵🇰️ ปากีสถาน	1
🇸🇱 ️เซียราลีโอน*	1
🇧🇭️ บาห์เรน	1
🇰🇼️ คูเวต*	1
🇩🇿️ แอลจีเลีย*	1
🇹🇹️ ทรินิแดด*	1
🇰🇭️ กัมพูชา*	1
🇺🇦️ ยูเครน*	1	+1
ไทย*	14

…

สถาบันโรคติดต่อแห่งชาติ (NICD) ของแอฟริกาใต้รายงานการค้นพบโควิด-19 สายพันธุ์กลายพันธุ์ชนิดใหม่ หลังจากได้มีการยืนยันการตรวจเชื้อในสายพันธุ์ B.1.1.529 สายพันธุ์ใหม่ ในแอฟริกาใต้ หลังจากที่พบการระบาดอย่างรวดเร็วในกัวเต็ง ทางตะวันตกเฉียงเหนือของแอฟริกาใต้

ไทม์ไลน์การค้นพบสายพันธุ์กลายพันธุ์ B.1.1.529

• 14 – 16 พ.ย. 64 :
  มีการสุ่มเก็บตัวอย่างจากผู้ติดเชื้อในพื้นที่
• 23 พ.ย. 64 :
  มีรายงานการพบสายพันธุ์ใหม่จากตัวอย่างในรายงานของสถาบันโรคติดต่อแห่งชาติ หรือ NICD ของแอฟริกา หลังผลการตรวจสอบตัวอย่างมีความต่างจากเชื้อสายพันธุ์อื่น ๆ นำไปสู่การเรียกประชุมหน่วยงานในแอฟริกาใต้ถึงการพบในครั้งนี้
• 24 พ.ย. 64 :
  มีการตรวจสอบอย่างละเอียดอีกครั้งถึงผลแล็บที่ได้จากการตรวจสอบเชื้อพบการเปลี่ยนแปลงจีโนมในหลายจุดที่บ่งบอกว่า เป็นสายพันธุ์ใหม่ และมีความน่ากังวล
• 25 พ.ย. 64 :
  สถาบัน NICD รายงานต่อกระทรวงสาธารณสุขของแอฟริกาใต้ ในการแถลงการค้นพบครั้งนี้
• 26 พ.ย. 64 :
  องค์การอนามัยโลก กำหนดชื่อให้ B.1.1.529 ว่า Omicron (โอไมครอน) และยกระดับให้เป็นสายพันธุ์น่ากังวล (Variant of Concern หรือ VOC) เพื่อให้ทั่วโลกช่วยกันรายงาน ตรวจสอบ เพื่อรับมือได้เร็วขึ้น

The Technical Advisory Group on SARS-CoV-2 Virus Evolution met today to review what is known about the #COVID19 variant B.1.1.529.
They advised WHO that it should be designated a Variant of Concern.
WHO has named it Omicron, in line with naming protocols https://t.co/bSbVas9yds pic.twitter.com/Gev1zIt1Ek

— World Health Organization (WHO) (@WHO) November 26, 2021

…

B.1.1.529 ระบาดเร็วแค่ไหน

รายงานล่าสุดจากการศึกษาในประเทศญี่ปุ่นระบุว่า เชื้อไวรัสโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอนนี้ สามารถแพร่กระจายได้เร็วถึง 4.2 เท่า

สำหรับจำนวนผู้ป่วยโควิด-19 ในสายพันธุ์กลายพันธุ์ B.1.1.529 ที่พบในขณะนี้ โดยประเทศที่มีรายงานการพบผู้ป่วยแล้ว ในหลายประเทศ ทั้งใน แอฟริกา ยุโรป

ในขณะที่รายงานของแอฟริกาใต้พบว่า ในช่วงเวลานั้น ๆ สายพันธุ์ Omicron (โอไมครอน) ใหม่นี้ ได้กลายเป็นสายพันธุ์หลักในการระบาดในพื้นที่ไปแล้ว ในเวลาไม่กี่วันเท่านั้น ในพื้นที่ของกัวเต็ง, แอฟริกาใต้เพียงไม่กี่วัน

ซึ่งความสามารถในการแพร่ระบาดได้อย่างรวดเร็วนี้ สร้างความกังวลใจให้กับนักระบาดวิทยา รวมถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเป็นอย่างมาก โดยเชื้อในสายพันธุ์นี้ กำลังเข้าระบาดและกลายเป็นสายพันธุ์หลักใพื้นที่การระบาดแล้ว เพียงระยะเวลาไม่กี่วันเท่านั้น

…

การกลายพันธุ์และความสามารถที่ต้องกังวล

สิ่งที่พบในขณะนี้ พบว่า เชื้อสายพันธุ์กลายพันธุ์ B.1.1.529 นี้ มีการกลายพันธุ์ในหลายตำแหน่ง โดยรวมแล้ว 50 ตำแหน่ง และในจำนวนนี้ 32 ตำแหน่งเป็นการกลายพันธุ์ในส่วนที่เป็นโปรตีนหนามของเชื้อโควิด-19 (สายพันธุ์เดลต้ามีการกลายพันธุ์ในโปรตีนหนาม 16 ตำแหน่ง)

กังวลว่า อาจจะระบาดได้เร็วขึ้น

ซึ่งจากตำแหน่งที่มีการกลายพันธุ์นั้นทำให้หลายฝ่ายกังวลว่า จะส่งผลต่อการระบาดที่อาจจะเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็ว และเมื่อร่วมกับการระบาดที่เกิดขึ้นในแอฟริกาใต้แล้ว พบว่า สามารถกระจายได้อย่างรวดเร็วอย่างมาก ในเพียงระยะเวลาไม่นานก็ขึ้นเป็นครองพื้นที่แทนสายพันธุ์เดลต้า ที่มีการระบาดก่อนหน้านี้

ในหลาย ๆ เคสที่มีรายงานไม่ว่าจะเป็นที่ ฮ่องกง เบลเยียม พบว่า ผู้ป่วยมีปริมาณเชื้อในร่างกายที่ค่อนข้างสูง พบได้จากค่า Ct. ที่ค่อนข้างต่ำ ดังนั้นเมื่อปริมาณเชื้อมีเยอะ ความเสี่ยงในการแพร่เชื้อผ่านละอองฝอย-อากาศ มีสูงขึ้น

ติดซ้ำ – เลี่ยงภูมิ

ซึ่งจากตำแหน่งของการกลายพันธุ์นั้นพบว่า ในหลายตำแหน่ง เคยพบมาแล้วในเชื้อกลายพันธุ์สายพันธุ์อื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็นอัลฟา เบต้า เดลตา ทำให้สิ่งทีนักวิทยาศาสตร์เรียนรู้ก็คือความสามารถของไวรัสอื่น ๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นได้ เช่น

• การติดเชื้อซ้ำ สำหรับผู้ที่ติดเชื้อในสายพันธุ์อื่นก่อนหน้านี้
• หลบเลี่ยงภูมิคุ้มกันได้มากขึ้น
• อื่น ๆ ที่ยังไม่รู้ในขณะนี้

…

ประสิทธิภาพวัคซีน

ในขณะนี้ ยังไม่มีรายงานผลการทดสอบวัคซีนโควิด-19 ต่อเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์โอไมครอนอย่างเป็นทางการ โดยเฉพาะผู้ผลิตรายต่าง ๆ ยังคงเร่งศึกษาค้นคว้าวิจัยกันอย่างต่อเนื่อง

ซึ่งที่ผ่านมา การพบผู้ป่วยโควิด-19 ที่ได้รับการยืนยันผลตรวจจีโนม ว่าเป็นโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอน นั้น ผู้ป่วยหลายรายมีประวัติได้รับวัคซีนครบถ้วน ทั้ง 2 โดส และ 3 โดส ในหลายประเทศ

โดยในรายงานที่พบในขณะนี้ มีเพียงรายงานเบื้องต้น ของสาธารณสุข ประเทศอิสราเอล ที่ระบุถึงประสิทธิภาพวัคซีนว่า วัคซีนของไฟเซอร์มีประสิทธิภาพอยู่ที่ราว 90% สำหรับเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์โอไมครอน ซึ่งน้อยกว่าเมื่อเทียบกับสายพันธุ์เดลต้า ที่มีประสิทธิภาพสูงถึง 95% และสามารถป้องกันอัตราการเสียชีวิตได้ 93%

ซึ่งผู้ที่ไม่ได้รับวัคซีนจะมีความเสี่ยงที่เกิดอาการรุนแรงได้มากกว่า ผู้ที่ได้รับวัคซีนแล้ว 2.4 เท่า

สำหรับคำแนะนำ ในขณะนี้ ผู้เชี่ยวชาญต่าง ๆ ยังคงแนะนำให้ฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 เนื่องจากยังคงมีประสิทธิภาพเพียงพอในการป้องกันการป่วยหนัก และเสียชีวิตได้

>> อ่านรายละเอียดเกี่ยวกับวัคซีนป้องกันโควิด-19 ในสายพันธุ์โอมิครอนเพิ่มเติม

…

ระดับความรุนแรงของโควิด-19 สายพันธุ์โอไมครอน

สำหรับในขณะนี้ ข้อมูลส่วนใหญ่เป็นไปในทิศทางที่ตรงกันคือ พบว่า ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีไม่มีอาการ หรือ มีอาการเบา จำนวนผู้ป่วยอาการหนักและต้องใช้ท่อช่วยหายใจยังมีน้อยกว่าปรกติ ทั้งในแอฟริกาใต้ และในหลายประเทศที่มีรายงานการพบผู้ป่วยโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอน

• ผู้ป่วยส่วนใหญ่ มีอาการต่างไปจากการติดเชื้อก่อนหน้านี้ แต่ยังคงอยู่ในเกณฑ์ของผู้ป่วยอาการเบา บางส่วนสามารถรักษาตัวที่บ้านได้
• ผู้ป่วยในวัยหนุ่มสาว มีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยหอบ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดเมื่อยตามค่างกาย มีอาการไอไม่มากนัก
• จำนวนผู้ป่วยรุนแรงยังไม่พุ่งสูงขึ้น แต่ยังต้องเฝ้าติดตามต่อไป
• ยังไม่มีรายงานการสูญเสียการรับรู้ของกลิ่น – รส
• กลุ่มเสี่ยงเช่น ผู้สูงอายุ – ผู้ป่วยเบาหวานยังคงมีความเสี่ยง

อย่างไรก็ตาม สายพันธุ์นี้ เพิ่งมีการค้นพบ และผู้ป่วยเพิ่งจะเริ่มเข้าสู่สถานการณ์การระบาด ดังนั้นอาจจะมีการเปลี่ยนแปลงข้อมูลได้ตลอดเวลา หากมีจำนวนผู้ป่วยที่เพิ่มมากขึ้น และข้อมูลเพิ่มขึ้น

>>> อ่านเพิ่มเติม รายงานผู้ป่วยโควิด-19 ในแอฟริกาใต้ ไม่รุนแรงเหมือนเดลต้า

…

ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการกลายพันธุ์ระหว่าง B.1.1.529 กับ HIV

จากกรณีที่มีกระแสข่าวว่า เชื้อโควิด-19 สายพันธุ์กลายพันธุ์ชนิดใหม่ B.1.1.529 หรือ Omicron (โอไมครอน) เกิดจากการกลายพันธุ์ระหว่างเชื้อโควิด-19 และเชื้อ HIV นั้น แท้จริงแล้วเป็นเพียงกระแสข่าวที่คลาดเคลื่อนและไม่ตรงกับข้อเท็จจริง

บอตสวานายืนยืน “ไม่มีผู้ป่วย HIV รายใดติดโควิด B.1.1.529”

จากแถลงการณ์ของทางการบอตสวานา ระบุว่า ข้อมูลดังกล่าวเป็นความจริงแต่อย่างใด ไม่มีผู้ป่วย HIV ที่พบว่ามีการติดเชื้อโควิด-19 ในสายพันธุ์กลายพันธุ์ชนิดใหม่ในขณะนี้ และยังอยู่ในระหว่างการสืบสวนโรคต่อไป

นอกจากนี้ ในผู้ติดเชื้อสายพันธุ์โอไมครอนในบอตสวานาทั้ง 4 รายนั้น เป็นผู้ที่เดินทางเข้ามายังบอตสวานา และกำลังจะเดินทางกลับประเทศ ทำให้ต้องมีการตรวจหาเชื้อโควิด-19 และตรวจพบเชื้อในสายพันธุ์ดังกล่าว

ในขณะนี้ยังเป็นเพียงข้อสังเกต

สำหรับกรณีข่าวที่ใกล้เคียงมากที่สุด น่าจะเป็น ข้อสังเกต-สันนิษฐาน ของนักไวรัสวิทยา ว่ามีความเป็นไปได้ที่เชื้อโควิด-19 สายพันธุ์กลายพันธุ์โอไมครอน หรือ B.1.1.529 นี้ จะเกิดจากการ “ฟักตัว” ในผู้ป่วย HIV/Aids ที่ไม่ได้รับการรักษา เนื่องจากการกลายพันธุ์ที่เกิดขึ้นไม่เหมือนการที่เป็นการกลายพันธุ์ตามปรกติ เหมือนเช่นที่พบในสายพันธุ์กลายพันธุ์์อื่น ๆ

ซึ่งหมายความว่า “เชื้อโควิด-19” ไม่ได้มีการพัฒนา หรือ วิวัฒนาการ หรือ กลายพันธุ์ “ร่วมกับเชื้อ HIV” แต่อย่างใด แต่หมายถึงการที่ “อาจจะฟักตัว” หรือ “เติบโต” ในผู้ป่วย HIV ที่มีระดับภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ ทำให้กลายเป็นสามารถ “พัฒนาตัวเอง” ได้เร็วขึ้นกว่าปรกติ

เนื่องจากเมื่อช่วงกลางปีที่ผ่านมา มีรายงานการพบผู้ป่วย HIV รายหนึ่ง ได้รับเชื้อโควิด-19 และมีอาการป่วยอยู่ราว 7 เดือน เนื่องจากการรักษาที่ไม่ดีพอ และส่งผลให้เชื้อโควิด-19 ในร่างกายของผู้ป่วยรายนี้ มีการกลายพันธุ์มากถึง 32 ครั้งในช่วง 6 เดือน ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงผิวของโปรตีน และการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรม โดยมีการกลายพันธุ์ร่วมระหว่าง โควิด-19 ในสายพันธุ์อัลฟ่า และ สายพันธุ์เบต้าด้วย

สรุป – ไม่ได้เป็นการกลายพันธุ์ร่วมกัน แต่สันนิษฐานว่า เป็นการเติบโตในร่างกายของผู้ป่วย HIV ที่ส่งผลให้ตัวเชื้อโควิด-19 กลายพันธุ์ได้มากกว่าปรกตินั่นเอง

…

การดำเนินการในต่างประเทศ

หลังจากที่มีรายงานผลการพบเชื้อในสายพันธุ์กลายพันธุ์ใหม่ B.1.1.529 นี้ ทำให้หลายประเทศเริ่มยกระดับมาตรการควบคุมการเดินทางของกลุ่มผู้ที่มาจากประเทศแอฟริกาใต้แล้ว เช่น ไอร์แลนด์, อังกฤษ

อิสราเอล ประกาศห้ามเดินทางในประเทศ แอฟริกาใต้ นามิเบีย เลโซโท เอสวาตีนี ซิมบับเว โมซัมบิก และบอตสวานา

ในขณะที่อีกหลายประเทศเช่น ออสเตรีย, สาธารณรัฐเชค, เนเธอแลนด์, อิตาลี, สิงคโปร์ ประกาศจำกัดการเดินทางจากประเทศเหล่านี้ แอฟริกาใต้ นามิเบีย เลโซโท เอสวาตีนี ซิมบับเว และบอตสวานา

สหภาพยุโรปประกาศระงับการเดินทางจากภูมิภาคแอฟริกาใต้ แล้ว

We are proposing, in close coordination with EU countries, to activate the emergency brake mechanism to stop air travel from the Southern African region due to the new COVID-19 variant of concern B.1.1.529.

We are closely following developments regarding this new variant. pic.twitter.com/hqADGxKxBB

— European Commission (@EU_Commission) November 26, 2021

ออสเตรเลีย กำลังติดตามสืบสวนอย่างใกล้ชิด และพร้อมที่จะจำกัดการเดินทางทันทีที่จำเป็น

ทางด้านขององค์การอนามัยโลก มีการเรียกประชุมในวันนี้ เพื่อรับมือกับการระบาดที่อาจจะเกิดขึ้นได้ โดยคาดว่า สายพันธุ์นี้ จะได้รับการยกระดับและตั้งชื่อว่า Nu เป็นลำดับต่อจากสายพันธุ์ก่อนหน้านี้

ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ และนักวิจัยยังระบุว่า ในขณะนี้ยังคงห่างไกลที่จะสรุปสิ่งที่เกิดขึ้นว่า เชื้อกลายพันธุ์สายพันธุ์ B.1.1.529 นี้จะมีผลอย่างไรบ้าง

…

มาตรการของไทย

กรมควบคุมโรคได้มีการประสานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมถึงสายการบินต่าง ๆ ไปโดยมีข้อกำหนดดังนี้

8 ประเทศที่มีการระบาด

ผู้ที่จะเดินทางมาจากประเทศบอตสวานา, เอสวาตินี, เลโซโธ, มาลาวี, โมซัมบิก, นามิเบีย, แอฟริกาใต้, ซิมบับเว ( 8 ประเทศ) มีการดำเนินการดังนี้

• ไม่อนุญาตให้เข้าประเทศแล้ว เริ่มตั้งแต่วันที่1 ธ.ค. เป็นต้นไป
• ไม่อนุญาตให้ลงทะเบียนเข้าประเทศในทุกช่องทางตั้งแต่วันนี้
• ผู้ที่ได้รับอนุญาตก่อนหน้านี้ และจะเดินทางมาถึงไทยในระหว่างนี้จะมีการกักตัว 14 วันในทุกกรณี และไม่อนุญาตให้ทำกิจกรรมนอกน้องพักเด็ดขาด

นอกจากนี้ ยังได้ขยายกรอบการควบคุมโรคเพิ่มขึ้น สำหรับในทวีปแอฟริกาอื่น ๆ (ที่ไม่ใช่ 8 ประเทศด้านบน) จะมีการปรับรูปแบบการรับมือโดย

• ไม่อนุญาตให้เดินทางเข้ามาในรูปแบบ Test & Go หรือ Sandbox
• เข้ามาในประเทศไทยจะมีการกักตัว 14 วันในสถานที่กำหนดไว้เท่านั้น และไม่อนุญาตให้ทำกิจกรรมนอกห้องพักเด็ดขาด
• เมื่อเข้ากักตัวแล้วจะมีการตรวจหาเชื้อ 3 ครั้ง เป็นช่วง ๆ ของการกักตัว

ส่วนการตรวจสอบย้อนหลังไปก่อนหน้านี้ พบว่า มีบางส่วนที่เข้ามาผ่านโครงการภูเก็ตแซนด์บ็อก แต่ทั้งหมดไม่พบผู้ที่ติดเชื้อโควิด-19 แต่อย่างใด

…

การป้องกันตัวเอง

สำหรับการป้องกันตัวเองในขณะนี้ หลายประเทศยังคงอยู่ในกรอบเดิมนั่นคือ

• แนะนำให้ประชาชนที่ยังไม่ได้รับวัคซีนเข้ารับวัคซีนป้องกันโควิด-19
• การรักษามาตรการป้องกันส่วนบุคคลยังมีความจำเป็น ไม่ว่าจะเป็นการสวมหน้ากากอนามัย การรักษาระยะห่าง การเลี่ยงการรวมกลุ่ม

…

FAQ : เกี่ยวกับเชื้อกลายพันธุ์สายพันธุ์ โอไมครอน (B.1.1.529)

Q : การติดเชื้อสายพันธุ์กลายพันธุ์ B.1.1.529 ต่างจากสายพันธุ์อื่นไหม?
A : ในขณะนี้ยังไม่มีรายงานความแตกต่างใด ๆ ในภายหลังจากการรับเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์กลายพันธุ์ B.1.1.529 นี้

Q : เพราะผู้ป่วย HIV ติดเชื้อโควิด-19 เลยกลายพันธุ์ใช่ไหม?
A : ทางการบอตสวานา ยืนยันว่า ข่าวดังกล่าวไม่เป็นความจริง ไม่มีผู้ป่วยโควิดสายพันธุ์โอไมครอนนี้ เป็นผู้ป่วย HIV แต่อย่างใด (อ้างอิงแถลงการณ์)

Q : ทำไมต้องตื่นเต้น – ตกใจ – สนใจ ตัวนี้ด้วย?
A : เนื่องจากเชื้อโควิด-19 ในสายพันธุ์ Omicron ที่พบใหม่นี้ มีการกลายพันธุ์ในหลายตำแหน่ง มากกว่าเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์อื่น ๆ รวมถึงสายพันธุ์เดลต้าด้วย ทำให้มีความกังวลว่า จะสามารถระบาดได้เร็ว เลี่ยงภูมิคุ้มกันได้ดี และอีกหลายอย่างที่ยังไม่ทราบได้ในขณะนี้

Q : มีผลกระทบต่อวัคซีนไหม?
A : ในขณะนี้ ยังมีข้อมูลไม่มากพอที่จะสรุปความแตกต่างที่เกิดขึ้นได้ระหว่างสายพันธุ์นี้ กับสายพันธุ์อื่น แต่ในขณะนี้จากรายงานของฮ่องกง พบว่า ผู้ป่วยรายหนึ่งมีประวัติได้รับวัคซีนครบ 2 โดสแล้ว และติดเชื้อสายพันธุ์นี้

อย่างไรก็ตาม ในเบื้องต้นคาดว่า วัคซีนที่ใช้งานจะยังคงป้องกันการป่วยหนัก และเสียชีวิตได้

Q : น่ากลัวกว่าสายพันธุ์อื่นหรือไม่
A : ในขณะนี้ข้อมูลยังมีไม่มากพอที่จะยืนยันได้ แต่จากตำแหน่งของการกลายพันธุ์ และการค้นพบผู้ป่วย ทำให้คาดว่า สายพันธุ์กลายพันธุ์ B.1.1529 นี้ จะมีความสามารถในการแพร่กระจายได้เร็ว ส่วนระดับความรุนแรงของโรคนั้นในขณะนี้ ยังคงมีข้อมูลไม่เพียงพอ

Q : ป้องกันตัวอย่างไรดี
A : การป้องกันในขณะนี้ ยังคงอยู่ในกรอบเดิมคือ การป้องกันส่วนบุคคล รวมถึงการฉีดวัคซีน ยังคงเป็นแนวทางที่สามารถป้องกันการติดเชื้อได้

---

---