วัดศรีชุม ลำปาง วัดพม่าที่ใหญ่ที่สุดอีกแห่งหนึ่งของไทย หนึ่งในโบราณสถานล้ำค่า ด้วยศิลปะสถาปัตยกรรมเครื่องไม้แบบพม่าในยุคที่การค้าไม้ทางภาคเหนือรุ่งเรืองถึงขีดสุด จากศรัทธาของคหบดีค้าไม้ชาวพม่าที่เข้ามาทำธุรกิจจนรุ่งเรืองในประเทศไทย
วัดศรีชุม ลำปาง
วัดศรีชุมนี้ ตามประวัติว่าเคยเป็นที่ตั้งของวัดเก่ามาก่อน เดิมทีเดียว มีแต่เพียงศาลาหลังหนึ่ง กับบ่อน้ำและต้นศรีมหาโพธิ์เท่านั้น ไม่มีกุฏิ ไม่มีพระ เพราะมีต้นศรีมหาโพธิ์ล้อมรอบวัดอยู่หลายต้น จึงเป็นเหตุให้ชาวบ้านเรียกชื่อวัดกันว่า “วัดศรีชุม” ต้นศรีมหาโพธิ์นี้เรียกตามภาษาไทยลานนาว่า “ศรี” คำว่า “ชุม” มีความหมายว่า ชุมนุม, ล้อมรอบ ฉะนั้นเมื่อมีความหมายดังกล่าวมานี้ จึงเรียกชื่อวัดตามภาษาพม่าว่า “หญ่องไวง์จอง”
ในสถานที่ซึ่งเคยเป็นที่ตั้งของวัดเก่ามาก่อนนี้เอง จองตะก่าอูโย กับพ่อเลี้ยงอูหม่องและแม่เลี้ยงป้อม ได้ทูลเกล้าขอพระราชานุญาตจากเจ้าผู้ครองนครในสมัยนั้น เจ้าหลวงนรนันทไชยชวลิต แล้วจึงได้สร้างวัดศรีชุมขึ้นมาใหม่อีกครั้งหนึ่งในปีจุลศักราช 1255 คริสตศักราช 1893 หรือ พุทธศักราช 2436
วัดศรีชุม สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2433 โดยคหบดีชาวพม่าชื่อ จองตะก่าอูโย ผู้ติดตามชาวอังกฤษเข้ามาทำงานด้านป่าไม้ในประเทศไทย สร้างตามความเชื่อของคนพม่า เมื่อมีฐานะมากขึ้นจะต้องทำบุญด้วยการสร้างวัด ความโดดเด่นของวัดศรีชุมคือ พระวิหาร ที่เป็นอาคารครึ่งตึก ครึ่งไม้ ตกแต่งด้วยศิลปะแบบล้านนาและพม่า มีหลังคาเครื่องไม้ยอดแหลม แกะสลักเป็นลวดลายสวยงาม วัดศรีชุมได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานเมื่อ พ.ศ. 2524 อย่างไรก็ตาม ได้เกิดเหตุเพลิงไหม้พระวิหารทั้งหลังเมื่อเช้าตรู่ของวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2535 เหลือเพียงไม้แกะสลักลวดลายพรรณพฤกษาฉลุโปร่งตรงซุ้มประตูทางขึ้นวิหารเท่านั้น ปัจจุบันได้มีการบูรณะขึ้นใหม่และนำชิ้นส่วนเครื่องประดับอาคารที่ถูกไฟไหม้ไปจัดแสดงไว้ด้านหลังวิหาร
ปราสาทหลังกลางของวัด จองตะก่าอูโย ได้สร้างขึ้นเป็นกุฏิไม้ก่อน ในปี พ.ศ. 2443 ต่อมาพ่อเลี้ยงอูหม่องยี ผู้เป็นลูกเขยได้สร้างขึ้นใหม่อีกครั้งหนึ่ง โดยเปลี่ยนจากไม้มาเป็นกุฏิตึก ก่อด้วยอิฐถือปูน แลัวเสร็จในปี พ.ศ. 2444 ปราสาทหลังนี้ สร้างขึ้นด้วยฝีมือช่างศิลปะแบบพม่า ซึ่งได้สั่งมาจากเมืองมัณฑะเลย์ ประเทศพม่ามาเป็นช่างสร้าง
จองวัดศรีชุม วิหารไม้ศิลปะพม่า
จองวัดศรีชุมเป็นจองขนาดใหญ่ ปลูกสร้างในรูปแบบ อาคารทรงปยาธาตุแบบศิลปะพม่า เครื่องหลังคาไม้ที่ทำเป็นเรือนยอดซ้อนชั้น ลวดลายแกะสลักและฉลุไม้ที่ประดับประดาอยู่บนตัวอาคารได้รับการยกย่องว่าสวยงามมาก
ปัจจุบันได้สร้างวิหารขึ้นใหม่เป็นอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้ ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปศิลปะแบบพม่า หลังคาเครื่องไม้ยอดแหลม แกะสลักเป็นลวดลายบานประตูเป็นไม้สัก ฉลุลวดลายโป่ง ภายในวิหารมีภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่อง พุทธประวัติและภาพจำลองแผนผังของวัด ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นโบราณสถานสำคัญของจังหวัดลำปางอีกด้วย
อุโบสถ
อุโบสถ เป็นอาคารแบบจตุรมุข หลังคาทรงปยาธาตุ ประดับด้วยแผ่นโลหะฉลุลาย หลักเสมาเป็นเสากลม ทำยอดเป็นรูปดอกบัวตูม พระพุทธรูปประธานเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะมัณฑะเลย์ ใกล้กับอุโบสถมีต้นศรีมหาโพธิ์ ที่ฐานประดิษฐานพระพุทธรูปประจำวันเกิดโดยรอบ
เจดีย์ประธาน
เจดีย์ประธาน เป็นเจดีย์แบบพม่าผสมล้านนา ส่วนฐานเป็นฐานบัว 2 ชั้นซ้อนกัน ในผังยกเก็จแบบล้านนา องค์ระฆังเล็กถัดขึ้นไปมีบัลลังก์ ซึ่งต่างจากเจดีย์แบบพม่าที่ไม่มีบัลลังก์ ส่วนที่ได้รับอิทธิพลจากเจดีย์พม่าคือ ปล้องไฉนขนาดใหญ่และส่วนยอดประดับฉัตร ภายในประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุที่อัญเชิญมาจากพม่าเมื่อปี พ.ศ. 2449
โดมขาว
โดมขาว อาคารทรงสี่เหลี่ยมหลังย่อม ส่วนยอดทำเป็นโดมเตี้ยๆ ที่มุมทั้งสี่ ประดับด้วยเจดีย์องค์เล็ก ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปเก่าแก่ เปิดให้ผู้มีจิตศรัทธาได้เข้าไปกราบสักการะบูชา
คาถาบูชา เทพทันใจ
เอหิ สักกะ นัตโบโบยี วันทานัง
สิทธะมัตถุ สิทธะมัตถุ สิทธะมัตถุ
อิทัง พะลัง เอตัสสะมิง
รัตตะนัตตะยัสสะมิง
สัพพะสาธนะ เจตะโส สาธุ สาธุ
ข้าพเจ้าขอตั้งจิตอธิษฐาน สักการะ ต่อองค์เทพทันใจนัตโบโบยี
(ขอพร 1 ข้อเท่านั้น)
ขอผลนี้จงสัมฤทธิ์ ขอผลนี้จงสัมฤทธิ์ ขอผลนี้จงสัมฤทธิ์
ตามความปรารถนาของข้าพเจ้าทุกประการเทอญ
อีกหนึ่งจุดมูความขลังแบบเข้มข้น ชมศิลปะวัดพม่าที่สวยงาม หาชมยาก และพระพุทธรูปโบราณงดงามได้ที่วัดศรีชุม จ.ลำปางนี่เองค่ะ
ภาพโดย อ.ณัฐ
ที่อยู่ : 211 ถนน ทิพย์วรรณ ตำบลสวนดอก อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง 52100
Google Map : https://goo.gl/maps/6FSKP8LBov4Nw9paA
เวลาเปิด – ปิด : 07.00 – 18.00 น.
เนื้อหาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
วัดพระเจดีย์ซาวหลัง วัดล้านนา – พม่า และที่มาของพระเจดีย์ 20 องค์
