พิธี อารตีไฟ นั้น เรียกตามศัพท์สันสกฤตว่า อารติกยมฺ หรือ นีราชนมฺ ซึ่งหมายถึงการเวียนประทีป เป็นที่นิยมกันมากในศาสนาฮินดู เป็นพิธีสำคัญในการบูชาเทพ ถวายแด่องค์เทพที่เราเคารพบูชา การที่เราจะทำอารตีบูชา เราต้องเข้าใจถึงวิธีการอารตีก่อน คือ การบูชาแสงไฟ อันยังหมายรวมถึงดนตรีที่ขับร้องในการบูชาอารตีหรือการบูชาองค์เทพด้วยไฟอีกด้วย ซึ่งการทำอารตีไฟนั้นถือเป็นการบูชาและแสดงความเคารพองค์เทพอย่างสูงสุดเหนือกว่าการสวดมนต์บูชาและถวายของสังเวยใดใดทั้งปวง
การ อารตีไฟ ตามประเพณีฮินดู
การอารตีตามประเพณีฮินดู แบ่งกว้างๆ เป็น 2 ลักษณะ
- สนฺธยารตี คือ การอารตีที่กระทำในเวลาสนธยา ได้แก่ เวลาเช้า กับพลบค่ำ (บางวัดก็มีมากกว่า 2 เวลา) การอารตีจำเป็นจะต้องกระทำในเทวสถานทุกๆ วัน ขาดไม่ได้
- การอารตี หลังการประกอบพิธี การอารตีประเภทนี้จะกระทำหลังจากการประกอบพิธีบูชาตามโอกาสต่างๆ หรือหลังจากการสวดมนต์ หรือการทำอภิเษกเทวรูป สิ่งก่อสร้างต่างๆ หรือการต้อนรับผู้มาเยือน การต้อนรับเจ้าบ่าว นักบวช คุรุ(กระทำเบื้องหน้าผู้ที่เราต้อนรับ) หรือ หลังจากการทำบูชาที่หิ้งพระของบ้านเรา ฯลฯ การอารตีเช่นนี้ วิธีการคล้ายแบบแรก แต่ไม่กำหนดระบุเวลา
เตรียมของบูชาในถาดอารตี
- ถาดอลูมิเนียมหรือสแตนเลส
- กระถางประทีป ถ้าไม่มี สามารถใช้เทียนไขแทนได้
- ดอกดาวเรือง 2-3 ดอก จากนั้นฉีกเอาเฉพาะกลีบดอก
- กำยานรูปกรวย 1 ชิ้น
วิธีจัดถาดอารตี
- โรยกลีบดอกดาวเรืองให้ทั่วถาด
- วางกระถางประทีปไว้กลางถาด
- วางกำยานไว้ด้านใดด้านหนึ่ง ใกล้ๆ ถางประทีป
ขั้นตอนการอารตีไฟ
- จุดไฟที่กำยานและกระถางประทีป
- ร้องเพลงอารตี หรือ โอมยาวๆ 3 ครั้ง
- ทำการเวียนถาดตามเข็มนาฬิกา โดยระดับของถาดไล่ไปตามระดับเริ่มจากระดับพระบาท(เท้า) ขององค์เทวรูปหมุนวนตามเข็มนาฬิกาทั้งหมด 3 รอบ จากนั้นไต่ระดับ ไปที่พระอุระ (หน้าอก) ขององค์เทวรูป หมุนตามเข็มนาฬิกาทั้ง 3 รอบจากนั้นไต่ระดับไปที่พระเศียร (ศีรษะ) หรือหน้าพระพักตร์ขององค์เทวรูปหมุนตามเข็มนาฬิกา ทั้งหมด 3 รอบและรอบสุดท้ายให้หมุนถาดตามเข็มนาฬิกา โดยให้หมุนเป็นวงกว้างครอบทั้งองค์เทวรูป
- นำถาดอารตี วางไว้หน้าแท่นบูชาองค์เทพ จากนั้นผู้ร่วมพิธีนิยมใช้ฝ่ามือทั้งสองข้างคว่ำลงอังเปลวไฟในระยะที่ห่างพอสมควร แล้วนำฝ่ามือมาแตะที่หน้าผาก ดวงตาและใบหูเพื่อเปิดทวารในการรับรู้ซึ่งสัมผัสพิเศษและขับไล่สิ่งอัปมงคลทั้งหลายให้หมดไป
ข้อปฏิบัติในการถือตะเกียงอารตี ควรถือด้วยมือขวาโดยใช้มือซ้ายประคองอีกที ขอพรแต่สิ่งดีๆ ตามที่เราคาดหวัง ให้ประสบผลสำเร็จ
หลังจากเสร็จพิธี ควรตั้งจิตบริสุทธิ์อธิษฐานเพื่อแผ่เมตตาให้กับสรรพสัตว์ในโลกว่า ” โอม ศานติ ศานติ ศานติ ” และถือว่าพิธีสมบูรณ์ทุกประการ
โดยการทำอารตีตามแบบพิธีกรรมฮินดูโบราณ อาจจะมีพิธีการที่ซับซ้อนและยุ่งยากในการจัดเตรียมพิธีกรรม ในปัจจุบันสามารถ เราสามารถทำพิธีอารตีไฟเองที่บ้านหน้ารูปเคารพองค์เทพที่เรานับถือ โดยจัดเตรียมข้าวของและดำเนินตามวิธีการข้างต้นที่ อ.กฤษณาพยากรณ์แนะนำมา หรือเพื่อเป็นการลดขั้นตอนความยุ่งยากในการจัดเตรียมพิธีกรรมเองที่หน้ารูปเคารพองค์เทพที่บ้าน เราสามารถไปร่วมพิธีอารตีไฟ บูชาองค์เทพ ตามเทวสถานหรือเทวาลัยขององค์เทพฮินดูที่เรานับถือได้เช่นกันค่ะ โดยทางเทวาลัยต่างๆ มักจะประกาศวันจัดพิธีอารตีไฟก่อนล่วงหน้าตามช่องทางการสื่อสารต่างๆ ของแต่ละเทวาลัยเอง เพื่อให้ผู้ที่เคารพศรัทธาได้ไปร่วมเข้าพิธีร่วมกัน
บทความโดย อ.กฤษณาพยากรณ์
เนื้อหาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
คาถาบูชาพระพิฆเนศตามวันเกิด สวดก่อนนอน สำเร็จ สมปรารถนา
7 พระพิฆเนศ! ประจำวันเกิดพร้อมคาถาบูชาแบบจัดเต็ม
เปิดตำนาน พระพิฆเนศ เทพผู้ประทานความสำเร็จ สายมูควรรู้ก่อนขอพร!
