เมื่อถึงช่วงปลายปีแบบนี้ งานประดับตกแต่งเพื่อการเฉลิมฉลองรับเทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่ก็จะเต็มไปด้วยสีสัน รื่นเริงสดใส ชวนให้ใจฟูกันอยู่ทุกที่ทาง ไม่ว่าจะเป็นตามตึกห้างร้าน ตามบ้าน หรือตามอาคารออฟฟิศต่างๆ นอกจากต้นคริสต์มาสที่ตกแต่งจากต้นสนจะขายดิบขายดีในท้องตลาดแล้ว ไม้ประดับอีกต้นที่ต่างก็เป็นช่วงเวลาไพร์มไทม์ของเหล่าพ่อค้าแม่ขายต้นไม้ต่างๆ ก็คือ ต้นคริสต์มาส หรือชื่อจริงๆ ของต้นนี้ก็คือ POINSETTIA ไม้ประดับที่มีใบยอดสีแดงสดใสตัดกับใบสีเขียวด้านล่าง ทำให้คนเข้าใจกันไปว่าใบสีแดงสดนั้นคือดอก หากแต่ความจริงแล้วนั้น นั่นก็คือยอดของต้น POINSETTIA ส่วนของดอกจะเป็นสีขาวๆ แดงๆ ช่อเล็กอยู่ข้างบนที่เล็กจนอาจไม่ทันสังเกตเห็นเลยก็เป็นได้ และเพราะความที่มีใบสีแดงตัดกับใบสีเขียว โดยสีแดงของใบประดับเปรียบดั่งโลหิตของพระเยซู ใบสีเขียวหรือขาวแทนความบริสุทธิ์ และรูปทรงยอดที่กระจายออกก็มีลักษณะคล้ายดวงดาวแห่ง Bethlehem (ดาวยอดต้นคริสต์มาส) ทำให้เจ้าต้น POINSETTIA ถูกนำมาใช้ในทางการตลาดเชื่อมโยงเข้ากับเทศกาลคริสต์มาสนั่นเองค่ะ
POINSETTIA มีถิ่นกำเนิดในแถบเม็กซิโก แถวกัวเตมาลาและคอสตาริก้า เป็นต้นไม้เติบโตได้ดีบนพื้นที่ราบสูงและต้องการอากาศเย็นพอสมควร โดยชื่อของมันถูกตั้งตามนามสกุลของ Joel Roberts Poinsett ทูตของสหรัฐอเมริกาประจำประเทศเม็กซิโกในช่วงปี ค.ศ. 1825 – 1829 เพื่อเป็นเกียรติแก่บุรุษผู้ที่ทำให้ต้นนี้กลายเป็นที่รู้จักด้วยงานอดิเรกของเขาที่เป็นนักพฤกษศาสตร์และได้นำต้น POINSETTIA กลับไปเพาะที่เรือนกระจกส่วนตัวในรัฐเซาท์แคโรไลนา และยังส่งตัวอย่างพืชไปให้คนรู้จักและสวนพฤกศาสตร์ทั้งหลายเพื่อทำการปลูกและขยายพันธุ์ต่อนั่นเอง
ย้อนกลับไปยังประเทศเม็กซิโกถิ่นกำเนิดของต้น POINSETTIA นั้น ได้มีตำนานเล่าขานถึงความเชื่อมโยงของต้นไม้นี้กับเทศกาลคริสต์มาสต่อกันมาว่า ในวันประสูติของพระเยซูเจ้าในปีหนึ่ง ซึ่งตรงกับวันที่ 25 ธันวาคม หรือวันคริสต์มาส มีเด็กหญิงชาวเม็กซิกันผู้ยากจนชื่อ PEPITA ต้องการที่จะหาของขวัญให้สมพระเกียรติแห่งพระเยซูเจ้า หากแต่ด้วยความอัตคัดขัดสน เธอทำได้เพียงเก็บวัชพืชริมทางเพื่อนำไปมอบแด่พระเยซูเจ้าบนแท่นอธิษฐานในโบสถ์ หากแต่ด้วยศรัทธาอันแรงกล้าจากจิตบริสุทธิ์ดวงน้อยๆ วัชพืชกลับกลายแบ่งบานเป็นช่อดอกไม้สีแดงสดงามสะพรั่ง จึงมีอีกชื่อเรียกในภาษาเม็กซิกันว่า Flores de Noche Buena หรือ Flowers of the Holy Night แปลเป็นไทยว่า ดอกไม้แห่งค่ำคืนอันศักดิ์สิทธิ์ นั่นเอง
สำหรับในไทยเรามีแหล่งเพาะปลูกอยู่ในแถบภาคอิสานและภาคเหนือ โดยเฉพาะที่อำเภอภูเรือ จังหวัดเลย ด้วยทิศทางของลมหนาวจะพัดเข้าทางภาคอีสานก่อนภาคเหนือ ทำให้ POINSETTIA จากทางภาคอีสานจะสวยและสมบูรณ์ก่อนที่ปลูกในภาคเหนือและสามารถส่งมาขายช่วงก่อนคริสต์มาสและปีใหม่ได้ทัน
วิธีการปลูกต้น POINSETTIA ก็ไม่ยาก เพราะเป็นพรรณไม้ที่ปลูกที่แสงแดดกึ่งร่ม สามารถเป็นไม้ประดับที่ตั้งได้ทั้งกลางแจ้งหรือจะจัดเป็นไม้กระถางภายในอาคารก็ได้ เติบโตได้ดีในดินร่วนซุยและชอบอากาศเย็น แต่ไม่ชอบน้ำ จึงปลูกให้รอดยากในฤดูฝน
ข้อควรระวัง ต้น POINSETTIA จะมีน้ำยางขาวจากใบและลำต้น เมื่อถูกผิวหนังจะระคายเคือง เกิดผื่นคันและบวมแดง และไม่เหมาะแก่การรับประทาน หากโดนน้ำยางให้รีบล้างออกด้วยน้ำสะอาดและใช้สบู่ล้าง หากรับประทานเข้าไปให้รีบปฐมพยาบาลด้วย activated charcoal หรือ ทำให้อาเจียนและนำส่งแพทย์โดยด่วน
และนี่คือที่มาว่าทำไม ต้นคริสต์มาส จึงไม่ใช่ต้นคริสต์มาส แต่เราก็ยังเรียกกันว่าต้นคริสต์มาส เพราะฉะนั้นเรียกกันว่าต้นคริสต์มาสต่อไปก็ได้ค่ะ อย่าไปคิดมากเลยเนอะ 🙂 MERRY X’MAS นะคะ
ที่มาข้อมูลจาก
https://www.whychristmas.com/customs/poinsettia
https://www.thespruce.com/poinsettia-care-guide-1403587
www.pharm.chula.ac.th
เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง
5 ความหมายมงคล ของประดับคริสต์มาส เพื่อระลึกถึงพระเยซู
