เทศกาลไหว้พระจันทร์เป็นอีกหนึ่งเทศกาลสำคัญของชาวจีน ซึ่งสืบทอดประเพณีกันมาอย่างช้านาน โดยในปีนี้ วันไหว้พระจันทร์ 2566 จะตรงกับวันศุกร์ที่ 29 กันยายน 2566 นั่นเอง
ตำนาน วันไหว้พระจันทร์
สันนิษฐานว่าที่มาของวันไหว้พระจันทร์เกิดขึ้นเมื่อประมาณช่วงที่มองโกลยึดครองจีน โดยชาวฮั่นที่ถูกชาวมองโกลปกครองอย่างกดขี่ได้ทำขนมอบขึ้นมาแล้วซ่อนข้อความลับเอาไว้ในการก่อกบฏ เพื่อส่งสารให้ประชาชนทั้งประเทศมาร่วมชุมนุมกัน ในขณะนั้นทหารมองโกลก็ไม่ได้สงสัยอะไรเพราะคิดว่าเป็นขนมที่ชาวจีนทำตามประเพณี ดังนั้น คืนที่มีการชุมนุมทหารมองโกลก็ถูกกำจัดอย่างราบคาบ และหลังจากมีการจัดตั้งราชวงศ์หมิง วันไหว้พระจันทร์จึงกลายเป็นพิธีสำคัญมาจนถึงทุกวันนี้
อีกตำนานของวันไหว้พระจันทร์มีที่มาจากเรื่องราวโศกนาฏกรรมสุดโรแมนติกของเทพปกรณัมจีน กล่าวถึงเรื่องราวความรักของเทพธิดาดวงจันทร์ผู้มีรูปโฉมงดงาม ราวกับ พระจันทร์ ชื่อ “ฉางเอ๋อ” (嫦娥) เธอเป็นคนรักของโฮวอี้ เทพแม่นธนูสวรรค์ ผู้ยิงธนูใส่ดวงอาทิตย์จนตกลงไปถึง 9 ดวงจากทั้งหมด 10 ดวง ทำให้เหลือเพียงพระอาทิตย์เพียงดวงเดียวจนถึงทุกวันนี้ จึงโดนเง็กเซียนฮ่องเต้ลงทัณฑ์ให้ไปใช้ชีวิตธรรมดา เช่น มนุษย์ทั่วไปบนโลกมนุษย์กับฉางเอ๋อ ต่อมาภายหลังโฮวอี้ก็ถูกคนสนิททรยศฆ่าตาย ส่วน ฉางเอ๋อ นางได้ดื่มน้ำอมฤตเพื่อที่จะมีชีวิตอมตะ แล้วเหาะกลับสู่ดวงจันทร์อีกครั้งตามลำพังด้วยความเศร้าสร้อย
ขั้นตอนการไหว้พระจันทร์
สำหรับท่านไหนที่สนใจจัดพิธีไหว้พระจันทร์ สามารถศึกษาขั้นตอนการไหว้พระจันทร์ ทั้งวิธีการไหว้และการจัดสถานที่ได้ ดังนี้
- เตรียมสถานที่ด้วยการนำต้นอ้อยมาทำซุ้ม ผูกให้ยอดโค้งเข้าหากัน หันหน้าไปทางทิศตะวันออก แล้วติดโคมไฟสีแดงประดับให้เสร็จเรียบร้อยในช่วงพระอาทิตย์ตกดินเป็นบริเวณกลางแจ้ง
- จัดโต๊ะวางของไหว้ให้ครบถ้วน สวยงาม
- รอพระจันทร์ขึ้น หรือ พระจันทร์เต็มดวง จึงเริ่มพิธีไหว้ บางแห่งมีฤกษ์ไหว้จากซินแส ใช้ตามฤกษ์นั้นได้
- จุดธูป 3 หรือ 5 ดอก ตามจำนวนชนิดของผลไม้ รวมถึงเทียนและโคมไฟ
- อธิษฐานขอพรเรื่องความรัก เสน่ห์ ความเมตตา หน้าที่การงาน และโชคลาภ
- เก็บโต๊ะหลังจากเทียนดอกใหญ่ดับลง หรือก่อนพระจันทร์จะเลยศีรษะไป
- นำของไหว้มากิน โดยแบ่งให้เท่ากับจำนวนคนในครอบครัว และมีขนาดเท่ากันเพื่อความเป็นสิริมงคลและเสริมความสามัคคีกันในครอบครัว
ช่วงเวลาจัดพิธีไหว้พระจันทร์
การไหว้พระจันทร์นั้นจะแบ่งออกเป็น 3 ช่วงเวลา ซึ่งสามารถไหว้ได้ตามช่วงเวลาที่สะดวก หรือไหว้ครบทั้ง 3 ช่วงเวลาก็ได้ โดยมีการแบ่งช่วงเวลาออกตามนี้
- ไหว้เทพเจ้าช่วงเช้า (ช่วง 7.00 น. – 9.00 น.) จัดเตรียมของไหว้เหมือนไหว้การไหว้เจ้าในเทศกาลตรุษจีน แต่เพิ่มขนมไหว้พระจันทร์, ขนมโก๋ และขนมเปี๊ยะ
- ไหว้บรรพบุรุษช่วงสาย (ช่วง 10.00 น. – 12.00 น.) จัดเตรียมของไหว้เหมือนไหว้บรรพบุรุษ แต่เพิ่มขนมไหว้พระจันทร์, ขนมโก๋ และขนมเปี๊ยะ
- ไหว้เจ้าแม่ช่วงค่ำ (ช่วง 19.00 น. – 23.00 น. เมื่อดวงจันทร์เริ่มขึ้นบนท้องฟ้า) : จัดเตรียมอาหารเจแห้ง 5 อย่าง, ขนมไหว้พระจันทร์ (ไส้อะไรก็ได้ที่ไม่ใช่เนื้อสัตว์และไข่), ขนมโก๋, ผลไม้, น้ำสะอาด, น้ำชา, กระดาษเงิน-ทอง, ธูป 3 ดอกหรือ 5 ดอก หรือธูปมังกรดอกใหญ่ดอกเดียว และเทียนแดงคู่ โดยเริ่มจัดซุ้มและโต๊ะของไหว้ เอาต้นอ้อยมาทำเป็นซุ้ม หันไปทางทิศตะวันออก พร้อมติดโคมไฟแดงประดับ และจัดโต๊ะวางของไหว้ให้ครบถ้วนสวยงามหลังจากที่ไหว้พระจันทร์เรียบร้อยแล้ว สามารถขอพรโดยการนำกระเป๋าสตางค์ใส่แบงก์ร้อย ( เนื่องจาก สีแดง เป็นสีมงคล) มาไหว้เพิ่มเพื่อเรียกทรัพย์ แล้วแจกจ่ายให้แก่คนในครอบครัวเพื่อเป็นเงินขวัญถุง หรือเครื่องสำอางมาไหว้แล้วนำมาใช้ต่อได้เช่นเดียวกัน เพื่อเพิ่มความเป็นสิริมงคลแก่ตนเองและคนในครอบครัว เสริมเสน่ห์ เสริมเมตตา และเรียกทรัพย์ให้ได้รับตลอดทั้งปี!
เนื้อหาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
อ.คฑาแนะเคล็ดลับขั้นตอนและของไหว้ในคืน วันไหว้พระจันทร์
