ปอดแตก หรือ ทางการแพทย์เรียกภาวะนี้ว่า Pneumothorax ปอดรั่ว เป็นภาวะผิดปกติอย่างหนึ่งที่แม้พบได้ไม่มากนัก แต่ก็เป็นภาวะอันตรายที่ต้องเร่งรักษา ภาวะปอดรั่ว เป็นอย่างไร ผศ.พญ.สุรีย์ สมประดีกุล ภาควิชาอายุรศาสตร์ อธิบายว่า ภาวะที่มีลมรั่วออกจากถุงลม หรือที่เรียกว่า ปอดรั่ว หรือปอดทะลุนั้น เกิดจากมีลมลอดออกมาจากรูรั่วของปอด เข้าไปขังในช่องเยื่อหุ้มปอด ซึ่งเมื่อปริมาณลมเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จะดันให้ปอดแฟบลง จะส่งผลให้มีการหายใจลำบากและอาจถึงกับเกิดภาวะช็อกจนเสียชีวิตได้ แต่พบไม่มากนัก
สำหรับสาเหตุของภาวะปอดรั่ว เกิดจากหลายสาเหตุ เช่น อาจเกิดจากอุบัติเหตุ จนปอดได้รับการกระทบกระเทือนอย่างรุนแรงหรือเกิดจากการแตกของถุงลมที่ผิดปกติ ซึ่งมักพบในผู้ป่วยที่เป็นโรคถุงลมโป่งพอง โรคหืดที่กำเริบ ปอดอักเสบ รวมทั้งวัณโรคปอด ทั้งนี้ บางรายอาจไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด แต่มักจะพบในผู้ป่วยที่สูบบุหรี่ ซึ่งไม่เป็นอันตรายหากรูรั่วของปอดมีไม่มาก แต่ถ้ามีลมรั่วมากผู้ป่วยจะมีอาการหอบรุนแรงหากรักษาไม่ทันผู้ป่วยอาจเสียชีวิตได้
อย่างไรก็ตาม อาการของผู้ที่มีภาวะปอดรั่วจะมีอาการแสดงออกหลายประการ ขึ้นอยู่กับขนาดรูรั่วของปอด รวมทั้งสภาพร่างกายของผู้ป่วย แต่โดยทั่วไปแล้ว ผู้ป่วยจะมีอาการเจ็บหน้าอกหรือเจ็บร้าวไปที่ไหล่ หายใจหอบ ไอแห้ง ๆ คล้าย ๆ อาการของเยื่อหุ้มปอดอักเสบ หากปล่อยไว้โดยไม่ได้รับการรักษา อาจทำให้มีอาการหอบรุนแรง ชีพจรเต้นเร็วและความดันต่ำ นำไปสู่ภาวะหัวใจล้มเหลวเฉียบพลันหรือช็อกได้
การรักษา แพทย์จะ เอกซเรย์ให้แน่ใจว่าเกิด ภาวะปอดรั่ว จริงหรือไม่ เมื่อทราบแล้ว อาจใช้เข็มเจาะหรือสอดใส่ห่วงเพื่อระบายลมออก และถ้าพบโรคที่เป็นสาเหตุของภาวะปอดรั่วด้วย มักจะรักษาโรคที่เป็นสาเหตุหลักนั้นร่วมไปด้วย เพื่อไม่ให้อาการกลับมากำเริบอีก แม้ส่วนใหญ่ภาวะปอดรั่ว จะเกิดกับผู้ที่เป็นโรคถุงลมโป่งพอง ปอดอักเสบและวัณโรคปอด แต่สาเหตุสำคัญของโรคเหล่านี้ คือ การสูบบุหรี่ ดังนั้นเพื่อไม่ให้เสี่ยงต่อภาวะปอดรั่วและโรคร้ายอื่น ๆ ควรเลิกสูบบุหรี่ แล้วหันมาดูแลสุขภาพดีกว่า
ที่มาข้อมูลจาก มหาวิทยาลัยมหิดล คณะแพทย์ศาสตร์ ศิริราชพยาบาล
