ถึงแม้สถานการณ์ COVID-19 ในประเทศไทยของเรานั้นจะทุเลาจนไม่พบผู้ติดเชื้อในประเทศนานเกิน 2 เดือนแล้ว แต่ก็ไม่ควรละเลย เพราะไม่มีใครรู้ว่าโอกาสระบาดระลอกสองนั้นจะเกิดขึ้นเมื่อไหร่ ดังนั้นการป้องกันตัวไว้จึงเป็นสิ่งที่ควรทำกันให้เป็นกิจวัตร ซึ่งที่ผ่านมาเราจะได้ยินชื่อสารมากมายที่ใช้ฆ่าเชื้อได้ หนึ่งในนั้น คือ โพวิโดน ไอโอดีน ซึ่งสามารถฆ่าเชื้อได้ 99.99% เราจึงจะมาเข้าใจแบบเจาะลึกถึงสารนี้ โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์ภาวิน เกษกุล หัวหน้าภาควิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล และประธานคณะอนุกรรมการฝึกอบรมและสอบความรู้ความชำนาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม (อฝส) สาขาโสต ศอ นาสิกวิทยา ราชวิยาลัย โสต ศอ นาสิกแพทย์แห่งประเทศไทย กัน
เข้าใจ โพวิโดน ไอโอดีน
เพื่อป้องกันเชื้อไวรัส
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์ภาวิน เกษกุล กล่าวว่า เบื้องต้นยาที่ถูกใช้เกี่ยวเนื่องกับเชื้อโรคนั้นมี 2 ประเภท อย่างแรกคือ ยาแอนตี้ไบโอติก หรือ ยาปฏิชีวนะ ซึ่งจะทำหน้าที่กำจัดเชื้อโรคบางชนิด ซึ่งการใช้ยาประเภทนี้จะเสี่ยงให้เกิดอาการดื้อยา ส่วนอีกประเภทคือ แอนตี้เซฟติก ซึ่งสามารถฆ่าเชื้อไวรัสได้ แต่จะออกฤทธิ์แบบครอบคลุม ทำให้ระงับเชื้อได้หลากหลาย ทั้งไวรัส แบคทีเรีย โปรโตซัว และเชื้อรา ซึ่งโพวิโดน ไอโอดีน (ยา) ถูกจัดอยู่ในประเภทนี้
“คนส่วนใหญ่รู้จักโพวิโดน ไอโอดีน ในฐานะยาทาแผล ยาทาทำความสะอาดภายนอก ซึ่งมีการใช้มาเป็นร้อยปี โดยยาทาแผลจะมีตัวยาโพวิโดน ไอโอดีน 10 เปอร์เซ็นต์ ยาทำความสะอาดภายนอกมีความเข้มข้น 7 เปอร์เซ็นต์ น้ำยาบ้วนปาก มีความเข้มข้น 1 เปอร์เซ็นต์ และสเปรย์พ่นมีความเข้มข้น 0.45 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งจากงานวิจัยพบว่า ไม่ว่าจะมีตัวยาเข้มข้นระดับใด ก็สามารถฆ่าเชื้อได้ประมาณ 99.99 เปอร์เซ็นต์” ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์ภาวิน กล่าว
กลั้วคอด้วย โพวิโดน ไอโอดีน …?
หลายคนยังมีความเข้าใจผิดเกี่ยวกับการใช้งาน โพวิโดน ไอโอดีน บางคนเลือกนำไปล้างมือแทนแอลกอฮอล์ แน่นอนว่าอาจจะฆ่าเชื้อได้ใกล้เคียงกัน แต่แลกมากับมือที่เหลือง จึงไม่เหมาะสมกับการนำมาใช้ทำความสะอาดมือแน่ๆ สารดังกล่าวจึงเหมาะกับการมากลั้วคอเพื่อฆ่าเชื้อไวรัสมากกว่า
ซึ่งเชื้อ โควิด-19 เองเป็นเชื้อไวรัสตัวหนึ่ง โพวิโดน ไอโอดีน จึงสามารถช่วยระงับเชื้อไม่ให้เจริญเติบโตจนก่อโรคได้ ทั้งนี้มีงานวิจัยในญี่ปุ่นที่ศึกษาในโรงเรียนพบว่า กลุ่มนักเรียนที่กลั้วคอด้วย โพวิโดน ไอโอดีน เป็นประจำ มีโอกาสเป็นหวัดน้อยกว่ากลุ่มที่ไม่ได้กลั้วคอ จึงมีผลในแง่ของการป้องกันไม่ใช่การรักษา
ในทางทันตกรรมเองก็ได้มีการนำ โพวิโดน ไอโอดีน มาใช้ให้คนไข้กลั้วคอก่อนลงมือทำหัตถการ เพื่อลดความเสี่ยง หรือ อย่างแพทย์โสต ศอ นาสิก ก็มีการใช้โพวิโดน ไอโอดีนกลั้วคอก่อนตรวจคนไข้ และคนไข้ก็กลั้วคอด้วยโพวิโดน ไอโอดีนก่อนตรวจเพื่อลดความเสี่ยงในการแพร่กระจายเชื้อโรค
ความเข้าใจผิดกับการใช้
โพวิโดน ไอโอดีน
จากที่เราได้รู้จักกับ โพวิโดน ไอโอดีน จะเห็นได้ว่ามีประโยชน์ต่อตัวเรา แต่ไม่ได้แปลว่า การเอามากลั้วคอจะเป็นการรักษาโรคโควิด-19 เพราะการกลั้วคอเป็นการป้องกันไม่ให้ติดเชื้อไวรัสโควิด-19 และกลุ่มไวรัสหลายชนิด
ส่วนกรณีที่มีการเผยแพร่ว่า การใช้น้ำเกลือ น้ำประปา น้ำยาบ้วนปากทั่วไป กลั้วคอ สามารถฆ่าเชื้อโควิด-19ได้นั้น ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์ภาวิน ชี้แจงว่า น้ำเกลือเพียงแค่ช่วยสุขภาพช่องปาก ไม่มีสารระงับเชื้อที่ไปฆ่าเชื้อ โควิด-19 ได้ ส่วนน้ำประปามีคลอรีน ถึงแม้คลอรีนจะเป็นสารระงับเชื้อตัวหนึ่ง แต่น้ำประปามีคลอรีนก็ไม่ได้มีประสิทธิภาพมากพอที่จะนำมาป้องกันได้
ในส่วนน้ำยาบ้วนปากทั่วไป ต้องพิจารณาถึงสารระงับเชื้อที่ผสมในน้ำยาบ้วนปาก ซึ่งแต่ละสูตรก็จะมีสารแตกต่างกันไปตามวัตถุประสงค์ เช่น เพื่อช่วยลดคราบหินปูน ช่วยลดอาการปวด ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ระงับกลิ่นปาก ลดการเจ็บคอ เป็นต้น ตรงนี้อาจต้องเลือกใช้ให้ตรงกับวัตถุประสงค์ที่ต้องการ ถ้าเป็นเกิดอาการเจ็บคอจากการติดเชื้อ ตรงส่วนอาจใช้น้ำยาบ้านปากที่มีส่วนผสมของโพวิโดน ไอโอดีน ช่วยบรรเทาได้
กลั้วคอเท่าไหร่ถึงจะพอดี
อย่างที่กล่าวไว้ข้างต้นว่า ในการป้องกันโรคโควิด-19 ประชาชนยังต้องปฏิบัติตามมาตรการอย่างเคร่งครัด ได้แก่ สวมหน้ากากอนามัยหรือหน้ากากผ้า ล้างมือบ่อยๆ เว้นระยะห่าง หลีกเลี่ยงอยู่ในสถานที่แออัด กินร้อน ใช้ช้อนส่วนตัว หมั่นทำความสะอาดช่องปากตนเองให้สะอาด และสามารถกลั้วคอด้วยโพวิโดน ไอโอดีน ได้ทุกวัน โดยกลั้วคอไม่น้อยกว่า 15 วินาที ก็จะช่วยป้องกันเชื้อต่างๆ ได้ รวมถึงโควิด-19 ซึ่งความทำให้เป็นกิจวัตรก็จะลดโอกาสติดเชื้อลงไปได้
ซึ่งคุณหมอภาวินยังแนะนำอีกว่า หากไม่สบาย เป็นไข้ ไอ เจ็บคอ ราว 85 เปอร์เซ็นต์นั้นเกิดจากเชื้อไวรัส จึงอยากว่าแนะนำยังไม่จำเป็นต้องใช้ยาแก้อักเสบหรือยาต้านจุลชีพ เพราะอาจเกิดการดื้อยาได้ แต่สามารถใช้ยาลดไข้ ยาแก้ไอ เพื่อบรรเทาอาการ ดื่มน้ำมากๆ ร่วมกับการใช้โพวิโดน ไอโอดีนกลั้วคอ ก็ช่วยลดเชื้อ และทำให้อาการดีขึ้นได้ แต่หากอาการไม่ดีขึ้น ภายใน 1 สัปดาห์ ให้ไปพบแพทย์ เพราะอาการไอ จามอาจมาจากสาเหตุของโรคอื่นเช่นโรคภูมิแพ้ กรดไหลย้อน เป็นต้น
