เพราะความสุขของมนุษย์นั้นแตกต่างกัน บ้างมีความสุขกับการกินของอร่อย บ้างได้ท่องเที่ยวในสถานที่ต่าง ๆ บ้างได้พูดคุยกับเพื่อนสนิทที่รู้ใจกัน เมื่อหันไปมองรอบข้างก็อาจจะพบเห็นคนอีกประเภทหนึ่งที่มีความสุขกับสัตว์เลี้ยงที่รักและซื่อสัตย์ เช่นเดียวกับ หม่อมเจ้ามารศีสุขุมพันธุ์ บริพัตร ดังปรากฏในภาพเขียนฝีพระหัตถ์หลาย ต่อหลายภาพ ที่มีทั้งสุนัข แมว นกแก้ว รวมถึงสัตว์เลี้ยงชนิดต่าง ๆ ที่ท่านโปรดปราน
หม่อมเจ้ามารศีสุขุมพันธุ์ บริพัตร เป็นหนึ่งในศิลปินคนสำคัญของเมืองไทยที่มีสัตว์เลี้ยงตัวโปรดข้างกาย สำหรับคนรักสัตว์และศิลปะอาจจะทราบกันดีว่า ศิลปินหลายคนที่เราคุ้นเคยและชื่นชมผลงานของพวกเขา ต่างก็มีอีกแง่งามของชีวิตที่ทั้งอบอุ่นและน่ารักอันเกิดจาก ‘ความรัก’ ที่มีต่อสัตว์เลี้ยงของพวกเขา หรืออาจกล่าวได้ว่า “ศิลปินไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้ หากปราศจากเพื่อนขนฟู” ดังจะเห็นได้จาก 9 ศิลปินชื่อดัง ที่ต่างก็มีสัตว์เลี้ยงตัวโปรดเป็นแรงบันดาลใจและความสุขของชีวิต
ลีโอนาโด ดา วินชี (Leonardo da Vinci) เรารู้จักผลงานที่เลื่องชื่อจากภาพ ‘โมนาลิซา’ แต่รู้ไหมว่า เขาคือนักเคลื่อนไหวด้านสิทธิสัตว์ในยุคแรก ๆ เลยก็ว่าได้ ดาวินชีรักสัตว์มากจนถึงขั้นปฏิเสธที่จะกินพวกมัน ทั้งยังเห็นต่างกับความคิดที่ว่า พระเจ้าสร้างสัตว์เพื่อให้มนุษย์ใช้ประโยชน์จากพวกมันได้ตามต้องการ เพราะเขามีความเห็นว่า สัตว์เท่าเทียมกันหรืออาจจะเหนือกว่ามนุษย์ในบางแง่มุมด้วยซ้ำ เช่นนั้นเขาจึงปล่อยให้สัตว์นานาชนิดวิ่งเล่นซุกซนไปทั่วสตูดิโอของเขา
อ็องรี มาติส (Henri Matisse) ศิลปินในยุคสมัยใหม่ที่รักสัตว์ ช่วงทศวรรษที่ 1940 มาติสอาศัยอยู่ในบ้านพักที่เมือง Vence ประเทศฝรั่งเศส พร้อมด้วยแมวสามตัวและนกพิราบสีขาว ซึ่งเป็นแรงบันดาลใจให้เพื่อนชาวสเปนที่เป็นศิลปินเอกอย่าง ‘Picasso’ สร้างผลงาน Dove of Peace ขึ้นมาในปี 1949 ในช่วงบั้นปลายของชีวิตเขาได้มอบนกอันเป็นที่รักให้กับ Picasso เป็นของขวัญ
ซัลวาดอร์ ดาลี (Salvador Dali) ศิลปินผู้รักสัตว์ที่น่าทึ่งที่สุดคนหนึ่งของโลก ดาลีไม่ได้เลี้ยงสัตว์เหมือนคนปกติทั่วไป หากแต่ศิลปินเซอร์เรียลลิสต์ชื่อดังกลับเลี้ยง ‘เสือดาวแคระ’ ที่มีถิ่นกำเนิดในละตินอเมริกา ครั้งหนึ่งหม่อมเจ้าหญิงมารศีเคยนั่งสนทนากับเขาอย่างเป็นกันเอง โดยมีเจ้าเสือดาวแคระตัวนั้นนอนอยู่ข้างกายของดาลี
ฟรีด้า คาห์โล (Frida Kahlo) ศิลปินหญิงที่มีความรักต่อสัตว์แปลก ๆ ไม่แพ้ซัลวาดอร์ ดาลี ความที่เธอต้องการเลี้ยงสัตว์เพื่อบำบัดภาวะทางจิตใจ ในบ้านของเธอจึงมีสัตว์นานาชนิด อาทิ สุนัข นก ลิง และกวางชื่อ ‘Granizo’ ที่คอยอยู่เคียงข้างเธอตลอดช่วงเวลาแห่งการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญของชีวิต
ปาโบล ปิคาสโซ (Pablo Picasso) หนึ่งในศิลปินเอกของโลกที่เลี้ยงสัตว์นานาชนิดตลอดช่วงชีวิต 91 ปี ปิคาสโซได้รับมรดกเป็น ‘นกพิราบของมาติส’ ก่อนหน้านั้นเขาเคยเลี้ยงนกฮูก สุนัข หนู แพะ และแมวไทย กระทั่งในปี 1957 เขาตัดสินใจรับเลี้ยงสุนัขพันธุ์ดัชชุนตัวหนึ่ง ที่เปรียบเสมือน ‘รักแรกพบ’ สำหรับเขา น้องหมาตัวนี้ได้รับอนุญาตให้เข้าไปในห้องทำงาน ทั้งยังใช้เวลาอยู่กับเขานานที่สุดถึง 16 ปี
แจ็คสัน พอลล็อค (Jackson Pollock) ศิลปินชื่อดังที่ต่อสู้กับอาการแอลกอฮอล์ลิซึ่ม และภาวะซึมเศร้าตลอดช่วงชีวิต แต่อย่างน้อยเขาก็โชคดีที่มีสุนัขสองตัวคอยชุบชูใจในวันที่ต้องเผชิญหน้ากับปัญหาและพิษสุราเรื้อรัง ในวัยเด็กพอลล็อคเคยมีสุนัขตัวหนึ่งชื่อว่า ‘Gyp’ ซึ่งเขายังคงตั้งชื่อเดียวกันให้กับสุนัขอีกตัวที่เขาเลี้ยงในช่วงสุดท้ายของขีวิต
แอนดี้ วอร์ฮอล (Andy Warhol) ศิลปินแนวป๊อปอาร์ตที่มีชื่อเสียงระดับโลกผู้เป็นทาสแมวตัวยง ในช่วงปี 1954 ผลงานของเขาได้รับการตีพิมพ์ในหนังสือภาพชื่อ ‘25 Cats Name Sam’ และ ‘One Blue Pussy’ ซึ่งได้แรงบันดาลใจจากการเลี้ยงแมวที่ชื่อ ‘เฮสเตอร์’ จากนั้นเขาก็หาแมวมาเลี้ยงเป็นเพื่อนกันชื่อ ‘แซม’ ก่อนที่ครอบครัวแมวจะเพิ่มจำนวนเป็น 25 ตัว กระทั่งในปี 1973 แฟนหนุ่มนาม ‘Jed Johnson’ ได้ชวนให้เขาเลี้ยงสุนัขพันธุ์ดัชชุน และมันก็เข้าไปอยู่ในชีวิตของเขาชนิดแยกจากกันไม่ออก และไม่นานจากนั้นดัชชุนอีกตัวก็เข้ามาอยู่ร่วมครอบครัวเดียวกัน
อ้าย เหว่ยเหว่ย (Ai Weiwei) ภายในบ้านของศิลปินชื่อดังชาวจีนที่กรุงปักกิ่ง อบอุ่นไปด้วยแมวกว่า 30 ตัว เขาต้อนรับแมวทุกตัวที่ชาวบ้านนำมาปล่อยทิ้งไว้หน้าประตูบ้าน และเขาออกตัวแทนพวกมันเสมอว่า “ที่นี่คือที่ของพวกมัน” เวลามีนักข่าวมาสัมภาษณ์
ท่านหญิงมารศีฯ ก็เป็นหนึ่งในศิลปินหญิงชาวไทยที่มีชื่อเสียงระดับสากล ผู้มีความรักและความเมตตาต่อเพื่อนขนฟูเป็นอย่างมาก จะเห็นได้จากผลงานภาพเขียนฝีพระหัตถ์หลายต่อหลายชิ้น ที่พระองค์มักจะถ่ายทอดภาพสัตว์น้อยใหญ่ที่แต่ละตัวต่างก็มีคาแร็กเตอร์โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ อาทิ
Le Chat-Nel ถ่ายทอดภาพเขียนของท่านหญิงมารศีฯ กับแมวตัวโปรดของพระองค์ แมวน้อยในภาพมีบุคลิกโดดเด่น สง่างาม แต่งกายเปี่ยมด้วยรสนิยมในชุดเดรสสูทสีแดง ประดับสร้อยสีทอง สะพายกระเป๋ารุ่นไอโคนิก CC Classic Bag คอลเล็คชั่นจาก Chanel แบรนด์โอต์ กูตูร์ที่ท่านหญิงทรงชื่นชอบเป็นพิเศษ ทรงตั้งชื่อภาพว่า Le Chat-Nel โดยคำว่า ‘Chat’ ในภาษาฝรั่งเศสแปลว่า ‘แมว’ ให้สอดคล้องกับ Chanel ตำนานแห่งวงการแฟชั่นระดับโลก สะท้อนถึงสุนทรียะของการใช้ภาษาและความเป็นแฟชั่นนิสต้าของท่านหญิงได้อย่างดี
Quin-quin, Peque, Pinky, Loulou, Poupou ท่านหญิงมารศีฯ นำลักษณะเด่นของดอกไม้นานาชนิดจัดวางในรูปร่างของนกแก้วทรงเลี้ยงทั้งห้าของพระองค์เอง ได้แก่ Quin-quin, Peque, Pinky, Loulou และ Poupou แม้ว่าท่านจะทรงสร้างสรรค์ภาพนี้ขณะประทับในประเทศฝรั่งเศส แต่การนำดอกไม้เขตร้อน เช่น ดอกหน้าวัว ดอกชบา มาผสมผสานเป็นองค์ประกอบของภาพ สะท้อนถึงอิทธิพลจากรากฐานวัฒนธรรมเอเชียได้อย่างกลมกลืน
The Two Bassetes ภาพสุนัขพันธุ์แบ็ตเซ็ตฮาวน์สองตัวที่ปรากฏภายในภาพ คือสุนัขทรงเลี้ยงของหม่อมเจ้ามารศีฯ ศิลปินสามารถสื่ออารมณ์ความรักความผูกพันด้วยอิริยาบทและการแสดงสีหน้าผ่านแววตาของสุนัขได้อย่างตราตรึง เป็นภาพเขียนที่น่ารักและดึงดูดใจผู้ชมอย่างยิ่ง
Joyous Bird ภาพคู่หญิงสาวกับชายหนุ่ม อันเป็นสัญลักษณ์ที่สะท้อนให้เห็นผลงานส่วนใหญ่ของท่านหญิงมารศีฯ เป็นการนำส่วนเล็ก ๆ ในจิตรกรรมภาพอื่นมาขยายเพื่อเน้นรายละเอียดต่าง ๆ ให้ชัดเจนขึ้น ความงดงามของสีและเทคนิคการเคลือบเงาที่ยอดเยี่ยม เสริมรายละเอียดที่อ่อนโยนบนใบหน้าของนกหนุ่มสาวได้อย่างตราตรึง
จะเห็นได้ว่า ศิลปินระดับโลกต่างก็ได้แรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ผลงานชิ้นเอกจากสัตว์เลี้ยงตัวโปรด ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ตลอดจนตำนานและเรื่องเล่าต่าง ๆ ทั้งทางโลก ศาสนา และปรัชญา เช่นเดียวกับความรักและความผูกพันที่หม่อมเจ้ามารศีสุขุมพันธุ์ บริพัตร มีต่อสัตว์น้อยใหญ่ภายในรั้วบ้านของพระองค์ ดังปรากฎในภาพยนตร์ส่วนพระองค์บางตอนขณะที่พระองค์ประทานสัมภาษณ์กับสื่อมวลชนในฝรั่งเศส รอบกายของพระองค์อบอุ่นด้วยสัตว์เลี้ยงนานาชนิด ซึ่งต่างแย่งกันเข้าใกล้และแสดงความรักที่มีต่อ ‘นายหญิง’ ผู้เป็นที่รักของพวกมัน
