28 ธันวาคม วันสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
28 ธันวาคม เป็นวันสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช โดยสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ในขณะดำรงตำแหน่งเป็นพระยาวชิรปราการ ได้รวบรวมไพร่พล 500 คน ตีฝ่าวงล้อมข้าศึกออกจากกรุงศรีอยุธยาก่อนเสียกรุง มาตามหัวเมืองภาคตะวันออก นครนายก ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง จันทบุรี และตราด ตั้งมั่นที่จันทบุรีเพื่อรวบรวมกำลังไปกอบกู้เอกราช หลังจากนั้นได้ปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์
พระราชประวัติ
วันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2310 เป็นวันปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์ของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงพระนามว่า “สมเด็จพระบรมราชาที่ 4” ซึ่งประชาชนเรียกพระนามว่า “พระเจ้าตากสิน” และได้สถาปนากรุงธนบุรีเป็นราชธานี พระองค์เป็นพระมหากษัตริย์ผู้กอบกู้เอกราชจากพม่าให้คืนมาแก่ประเทศไทย และเป็นพระมหากษัตริย์แห่งกรุงธนบุรีเพียงพระองค์เดียว
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช หรือ สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ทรงมีพระนามเดิมว่า “สิน” (ชื่อจีนเรียกว่า “เซิ้นเซิ้นซิน) พระราชสมภพเมื่อวันอาทิตย์ที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2277 ตรงกับวันอาทิตย์ ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 5 ปีขาล บิดาเป็นชาวจีนแต้จิ๋ว ชื่อ “นายไหฮอง” มารดาเป็นหญิงไทยชื่อ”นางนกเอี้ยง” ในสมัยพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ (สมเด็จพระธรรมราชาธิราช ที่ 3) ซึ่งเจ้าพระยาจักรีได้ขอไปอุปการะเป็นบุตรบุญธรรมตั้งแต่ครั้งเยาว์วัย
ต่อมาเมื่ออายุครบ 13 ปี เจ้าพระยาจักรีได้นำตัวเด็กชายสิน ไปถวายตัวเป็นมหาดเล็ก ในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ครั้น พ.ศ. 2301 สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศเสด็จสวรรคต สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอุทุมพรเสด็จขึ้นครองราชย์ได้ 3 เดือนเศษ ก็ถวายราชสมบัติแก่สมเด็จพระเชษฐาธิราช “สมเด็จพระบรมราชาที่ 3” (สมเด็จพระเจ้าเอกทัศน์) สมเด็จพระเจ้าเอกทัศน์ทรงโปรดเกล้าฯ ให้นายสินมหาดเล็กรายงาน เป็นข้าหลวงเชิญท้องตราพระราชสีห์ไปชำระความที่หัวเมืองฝ่ายเหนือซึ่งปฏิบัติราชการได้รับความดีความชอบมากจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นหลวงยกกระบัตร เมืองตาก ช่วยราชการพระยาตากครั้นพระยาตากถึงแก่กรรม ก็ทรงโปรดให้เลื่อนเป็น “พระยาตาก ปกครองเมืองตาก”
เมื่อปี พ.ศ. 2309 พม่ายกทัพมาตีกรุงศรีอยุธยา ในสมัยพระเจ้าเอกทัศน์ และได้เสียกรุงแก่พม่าเป็นครั้งที่ 2 ในปี พ.ศ. 2310 เหตุการณ์ในกรุงศรีอยุธยาขณะนั้นเกิดความระส่ำระสาย ทหารพม่าได้ล้อมกรุงศรีอยุธยาไว้ พระยาตากเห็นว่าคงสู้พม่าไม่ได้แล้ว จึงนำทหารจำนวนหนึ่งตีฝ่าวงล้อมพม่าออกมาทางหัวเมืองภาคตะวันออก จนเข้ายึดเมืองจันทบุรี โดยใช้ช้างพังคีรีกุญชรพังประตูเมือง เข้ายึดเมืองจันท์ได้สำเร็จ เมื่อวันอาทิตย์ เดือน 7 แรม 3 ค่ำ จุลศักราช 1129 ปีกุน นพศก เพลา 3 ยามเศษ ตรงกับวันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ. 2310 เวลาประมาณ 03.00 น. หลังจากเสียกรุงศรีอยุธยาแล้ว 2 เดือน และได้รวบรวมกำลังอยู่ที่เมืองจันทบุรี พระยาตากสามารถรวบรวมผู้คนกอบกู้กรุงศรีอยุธยากลับคืนมาจากพม่าได้ภายในเวลา 7 เดือน
หลังจากได้กอบกู้กรุงศรีอยุธยากลับคืนจากพม่าได้แล้ว พระองค์ทรงเห็นว่าทางกรุงศรีอยุธยาถูกพม่าเผาผลาญเสียหายมากและยากที่จะ ฟื้นฟูให้เจริญเหมือนเดิมได้ พระองค์จึงย้ายเมืองหลวงมาอยู่ที่กรุงธนบรี แล้วทรงปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์ ทรงพระนามว่า “พระบรมราชาธิราชที่ 4” ต่อจากนั้นพระองค์ได้ยกกองทัพไปปราบปรามก๊กต่างๆ จนราบคาบ ทรงใช้เวลารวบรวมอาณาเขตอยู่ 3 ปี คือตั้งแต่ พ.ศ. 2310 – พ.ศ. 2313 จึงได้อาณาเขตกลับคืนมา รวมเป็นพระราชอาณาจักรเดียวกันดังเดิม
สมเด็จพระเจ้าตากสิน เสด็จสวรรคตเมื่อ พ.ศ. 2325 สิริพระชนมายุได้ 48 พรรษา ทรงครองราชย์เป็นเวลา 15 ปี นับว่าเป็นกษัตริย์พระองค์เดียวที่ปกครองกรุงธนบุรี พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงพระปรีชาสามารถกอบกู้ประเทศ ชาติให้เป็นเอกราชอิสรภาพตราบเท่าทุกวันนี้ ชาวไทยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ จึงยกย่องถวายพระเกียรติพระองค์ท่านว่า“มหาราช”
คณะรัฐมนตรีจึงประกาศให้วันที่ 28 ธันวาคมของทุกปี ซึ่งเป็นวันที่พระองค์ทรงปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์ เป็น “วันสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช” และถวายพระราชสมัญญานามว่า “สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช” เพื่อยกย่องพระองค์เป็นวีรบุรุษผู้ยิ่งใหญ่ของชาติไทย ผู้กอบกู้เอกราชให้ชาติไทย และได้สร้างอนุสาวรีย์พระบรมรูปทรงเครื่องขัตติยาภรณ์ ประทับเหนืออัศวราชพาหนะ พระหัตถ์ขวาทรงพระแสงดาบ ประดิษฐานบนแท่งคอนกรีตเสริมเหล็ก ณ บริเวณวงเวียนใหญ่ ฝั่งธนบุรี
วิธีบูชาสมเด็จพระพระเจ้าตากสินมหาราช
เครื่องสักการะสมเด็จพระเจ้าตากสิน
1. กราบไหว้ขอพร ใช้ธูป 5 ดอก และเทียน 1 เล่ม
2. วีธีบน ใช้ธูป 14 ดอก และเทียน 2 เล่ม
3. กราบไหว้แก้บน ธูป 14 ดอก และเทียน 2 เล่ม และแก้บนตามคำกล่าว
4. เครื่องเซ่นไหว้แบบจีนเต็มชุด เช่น ซาแซ เป็ด ไก่ หัวหมู ไข่ต้ม และบายศรี
5. ผลไม้ : ผลไม้ไทย หรือผลไม้จีน
6. เครื่องดื่ม : น้ำเปล่า น้ำผลไม้ และน้ำหวาน ไม่ทรงโปรดเสวยน้ำจัณฑ์
7. เครื่องถวายแก้บน : ดาบไทย ครั้งละ 2 เล่ม ปืนใหญ่จำลอง ไก่ ช้าง ม้า และทรงโปรดเสียงประทัด
พระเจ้าตากสินทรงโปรดผู้มีความซื่อสัตย์ต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ พระกระยาหารที่เสวยเป็นอาหารไทยที่เป็นอาหารเดินทัพ เช่น อาหาร เครื่องของแห้งต่างๆ ข้าวต้มผัด และ ไข่ต้ม เป็นต้น
7 จุดสักการะสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
- พระราชวังเดิม กรุงเทพ พระราชวังของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
- โบสถ์น้อย วัดอรุณราชวราราม กรุงเทพ สถานที่วิปัสสนากรรมฐานของพระองค์
- วัดหงส์รัตนาราม กรุงเทพ ศาลพระเจ้าตากแห่งแรกในไทย
- วัดอินทาราม กรุงเทพ สถานที่ประดิษฐานพระบรมศพของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
- พระบรมราชานุเสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช วงเวียนใหญ่ กรุงเทพ
- วัดบางกุ้ง จ.สมุทรสงคราม
- ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช บริเวณหน้าค่ายตากสิน จ.จันทบุรี
*** สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงโปรดผู้มีความซื่อสัตย์ต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ หากผู้ที่มาขอพรเป็นผู้ที่จงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ เชื่อกันว่า พรที่ขอจะสัมฤทธิ์ผล
Graphic โดย CHAMANUT
เนื้อหาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
วัดยางป่า กราบสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ย่านบางกรวย
กราบ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ขอพรการงาน การเงิน ณ วัดหัวคู้
วัดหงส์รัตนารามราชวรวิหาร เปิดตำนาน สระน้ำมนต์ศักดิ์สิทธิ์ แห่งกรุงธนบุรี