19 คัน 19 สไตล์ ยลโฉม BMW ART CARS ยนตรกรรมที่ถูกสร้างสรรค์โดยศิลปินระดับตำนาน

AUTO | January 20, 2020

40 ปีที่แล้วคนทั่วโลกได้รู้จักกับงานศิลปะชิ้นพิเศษจาก BMW ภายใต้ชื่อ BMW Art Cars และงานศิลปะที่ทำให้ รถยนต์ BMW กลายเป็นผลงานศิลป์ชั้นยอดด้วยฝีมือและจินตนาการของศิลปินนานาชาติจากแทบทุกทวีป ศิลปินชื่อดังเหล่านี้ได้ออกแบบลวดลายศิลปะบนรถยนต์ BMW รุ่นต่างๆ ตั้งแต่รถ Roadster ไปจนถึง 6 Series Coupe หรือแม้กระทั่งรถแข่ง พวกเขาดีไซน์รถเหล่านี้ด้วยคอนเซ็ปต์และไอเดียที่แสดงลายเซ็น ตัวตน และจิตวิญญาณความเป็นศิลปินที่แตกต่างกันไป

#01 BMW 3.0 CSL | Alexander Calder 1975

**Left : Alexander Calder | Right : Herve Poulain**

รถยนต์ BMW ถูกแปลงโฉมให้เป็นผลงานศิลปะครั้งแรกในปี 1975 โดยเริ่มต้นจาก Herve Poulain นักแข่งรถและนักประมูลชาวฝรั่งเศสเปิดโอกาสให้ Alexander Calder ศิลปินชาวอเมริกัน สร้างสรรค์ BMW Art Car คันแรกของโลก โดยใช้แค่แม่สี แต่ด้วยการลงสีบนชิ้นส่วนรถที่แตกต่างกันไปทำให้เกิดภาพลวงตาเปรียบเสมือนรถกำลังขยับอยู่ในบางมุม

ที่สำคัญผลงานรถ BMW Art Car คันแรกของโลกนี้ก็ยังเป็นผลงานศิลปะชิ้นสุดท้ายของ Alexander Calder อีกด้วย เพราะว่าศิลปินชาวอเมริกันคนนี้ได้เสียชีวิตลงในปีเดียวกันกับที่รถคันนี้ได้ถูกเปิดเผยออกสู่สายตาโลก

#02 BMW 3.0 CSL | Frank Stella 1976

ในปี 1976 รถยนต์ BMW 3.0 CSL คันนี้ได้โลดแล่นในการแข่งขัน 24 ชั่วโมง (24-hour race) ที่สนาม Le Mans สิ่งที่เกิดขึ้นไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่อะไรสำหรับรถแข่งจาก BMW แต่สิ่งที่ทำให้คนทั้งโลกต้องสนใจก็คือรถคันนี้คือรถ BMW Art Cars ความเร็วสูงที่ถูกดีไซน์โดยศิลปิน Frank Stella

ด้วยความสามารถและจินตนาการของ Frank Stella เขาได้ออกแบบผลงานดีไซน์ในลักษณะ ขาว-ดำ บนกระดาษกราฟขนาดใหญ่และตัดเส้นสายทั้งหมดออกไป เพราะที่จะทำให้รถเป็นรูปทรงเรขาคณิตอย่างชัดเจนขึ้น Frank ได้อธิบายอย่างสั้นๆ ว่า “ผลงานของผมเปรียบเสมือนพิมพ์เขียวที่ถูกเอามาวางไว้บนรถทั้งคัน”

#03 BMW 320i | Roy Lichtenstein 1977

รถยนต์ BMW BMW 320i Group 5 คันนี้เป็น BMW Art Cars คันที่สามที่ถูกออกแบบลวดลายโดย Roy Lichtenstein เจ้าตัวได้กล่าวถึงผลงานชิ้นนี้ไว้ว่า “ผมได้ทุ่มเทแรงกาย แรงใจทั้งหมดที่ผมมีไปกับมัน” ซึ่งผลผลิตของความทุ่มเทนี้ก็กลายมาเป็นความผสมผสานอย่างลงตัวของระบบอากาศพลศาสตร์ของรถและลวดลายสวยงาม มันคือมันคืองานศิลปะที่เร็วที่สุดในโลกแบบที่ไม่เคยมีมาก่อน! ด้วยการออกแบบงานด้วยสไตล์ Comic Strip ทำให้เจ้าคันนี้เป็นหนึ่งใน BMW Art Cars ที่มีชื่อเสียงที่สุด

#04 BMW M1 | Andy Warhol 1979

รถยนต์ BMW Art Cars คันนี้คือหนึ่งในผลงานอมตะของคอเลคชั่นงานศิลปะบนรถยนต์ทั้งปวง จากการออกแบบของ Andy Warhol ผู้โด่งดัง นอกจากนี้เขายังทำการลงลวดลายบนรถจากต้นแบบที่มีขนาดเล็กกว่ามาสู่รถขนาดจริงด้วยตนเองโดยที่มีผู้ช่วยเพียงแค่คนเดียวเท่านั้น “ผมพยายามจะแสดงให้เห็นถึงสัมผัสแห่งความเร็ว เวลาที่รถวิ่งในความเร็วที่สูงมากๆ เส้นสายและสีต่างๆ จะเหมือนภาพเบลอๆ ” Andy อธิบายถึงการใช้สีและเทคนิคการลงพู่กันของเขา

#05 BMW 635CSi | Ernst Fuchs 1982

Ernst Fuchs ได้ใช้ความคิดสร้างสรรค์ที่ตัวเองมีออกแบบลวดลายบนรถ BMW 635CSi ด้วยสไตล์ Art as illustration – illustration as art โดยเฉพาะ ซึ่งยึดเอาตัวรถเป็นเสมือนจอภาพ ที่ Ernst ปลดปล่อยจินตนาการในหัวของเขาลงไปบนนั้น โดยเราจะเห็น BMW คันนี้เหมือนกระต่ายวิ่งไปบนมอเตอร์เวย์ในตอนกลางคืนและกระโดดข้ามรถที่กำลังไฟลุกโชน – สิ่งนี้แสดงถึงความหวาดกลัว และความท้าทายในการจะฉีกออกจากมิติที่เราอยู่ แต่ที่ทำให้ BMW Art Cars คันนี้พิเศษสุดๆ คือรถคันนี้คือ Art Cars คันแรกที่ถูกสร้างขึ้นโดยใช้รถรุ่นที่ผลิตไว้เพื่อจำหน่ายนั่นเอง

#06 BMW 635CSi | Robert Rauschenberg 1986

“ผมคิดว่ามันคงจะยอดเยี่ยมมากถ้ามีพิพิธภัณฑ์ที่ขับเคลื่อนได้ รถคันนี้จึงเป็นฝันที่เป็นจริงสำหรับผม” Robert Rauschenberg กล่าว หลังจากที่ได้เปิดตัวรถคันนี้ในนิวยอร์ก รถ BMW 635CSi คันนี้คือรถ BMW Art Cars ลำดับที่ 6 แต่ว่ามันคือคันแรกที่ถูกตกแต่งด้วยเทคนิคการใช้ภาพถ่าย ฝั่งขวามีรูปวาดของศิลปิน ฌ็อง-โอกุสต์-ดอมีนิก แอ็งกร์ ฝั่งซ้ายถูกตกแต่งด้วยรูปของศิลปิน บร็อนซิโน ทั้งหมดถูกลายล้อมด้วยภาพทิวทัศน์บึงของเอเวอร์เกลดของ Robert Rauschenberg ล้อแม็กถูกตกแต่งด้วยลวดลายจานชามโบราณ Robert Rauschenberg พึงพอใจกับผลผลงานของตัวเองเป็นอย่างมากจนถึงกับใช้เทคนิคเดียวกันกับผลงานชิ้นอื่นๆ ของเขาในภายหลัง

#07 BMW M3 | M.J.Nelson 1989

สิ่งดีๆ ทั้งหลายล้วนต้องใช้เวลา ศิลปินชาวออสเตรเลีย Michael Jagamara Nelson ใช้เวลาถึง 7 วันในการแปลงโฉม BMW M3 สีดำให้กลายเป็นผลงานศิลปะสไตล์ Papunya Art (ศิลปะสไตล์ชนเผ่าอะบอริจินในออสเตรเลีย) ชิ้นโบว์แดง Nelson ได้เรียนวิธีการลงสีแบบเก่าแก่นี้จากคุณปู่ของเขา และเขาก็ได้รับรางวัลแห่งชาติในประเภท ศิลปะอะบอริจิน อีกด้วย ศิลปิน Papunya จะวาดภาพพื้นทรายที่เป็นรูปทรงต่างๆ ลงบนผ้าใบ ซึ่งในกรณีนี้ก็คือตัวรถ BMW M3 ผลงานชิ้นนี้มีความ abstract และแสดงถึงสัญลักษณ์ของภูมิทัศน์ต่างๆ รวมไปถึงสัตว์นานาชนิด

#08 BMW M3 | Ken Done 1989

ความเหมือนของ BMW Art Cars ลำดับที่ 7 และ 8 ก็คือการที่รถสองคันนี้คือรถแข่ง BMW M3 รุ่นเดียวกัน และรถทั้งสองคันก็ถูกออกแบบโดยศิลปินชาวออสเตรเลียเหมือนกัน แต่รถสองคันนี้ก็แทบจะต่างกันโดยสิ้นเชิง เพราะทั้งคู่ได้แสดงออกถึงวัฒนธรรมสองขั้วของทวีปออสเตรเลีย เฉกเช่นกับผลงานชิ้นอื่นๆ ของ Ken Done เขาได้ใช้สีสันฉูดฉาดบนรถ Art Car คันนี้ สีสันที่สดใสและลายเส้นที่ทรงพลังแสดงถึงความเป็นออสเตรเลียยุคโมเดิร์น ไม่ว่าจะเป็นทะเลที่เต็มไปด้วยแสงแดด หรือภูมิประเทศกึ่งเขตร้อน เจตคติที่แสดงถึงชีวิต ความสุขอิ่มเอม ตัวรถมีลวดลายสีสันคล้ายนกแก้ว และปลานกแก้ว

#09 BMW 535i | Matazo Kayama 1990

ศิลปินชาวญี่ปุ่น Matazo Kayama ได้ออกแบบลวดลายคันนี้ตามผลงานที่เขาต้องทำให้ Tokyo National Museum of Arts แต่ว่าพอเขาได้ใช้เทคนิค airbrush กับ BMW 535i เขาก็สามารถทำผลงานใหม่ขึ้นมาได้ เปรียบเสมือนกับการตีความใหม่ในคอนเซ็ปเดิมที่เขาทำมา นั่นก็คือคอนเซ็ป หิมะ พระจันทร์ และต้นซากุระ Matazo Kayama ใช้เทคนิคสไตล์ญี่ปุ่นเช่นเทคนิค Kirigane (การตัดเหล็ก) และ Arae (การพิมพ์บนฟอยล์)

#10 BMW 730i | Cesar Manrique 1990

Cesar Manrique เป็นทั้งสถาปนิก นักออกแบบกราฟฟิก ประติมากร ผู้ออกแบบภูมิประเทศ และยังเป็นนักอนุรักษ์นิยมอีกด้วย เขาเชื่อว่ารถยนต์คือภาพลักษณ์สำคัญที่แสดงออกถึงสภาพแวดล้อมของเรา จึงมีแรงบันดาลใจในการออกแบบ BMW Art Cars ที่มีส่วนผสมของเทคโนโลยี และธรรมชาติรวมไว้ด้วยกัน และมันก็เป็นความคิดที่ยอดเยี่ยมมาก ด้วยลวดลายและเส้นสายที่พาดผ่านและสีสันสวยงามเปรียบเสมือนภาพเคลื่อนไหวที่ลงตัว แต่เป็นเรื่องที่น่าเสียดายมาก ที่ไม่มีโอกาสได้เห็นเห็นรถคันนี้โลดแล่นบนท้องถนน ลองคิดดูสิว่าโลกเราจะเป็นยังไงถ้ามันเต็มไปด้วยรถที่สีสันสวยงามเฉกเช่นรถคันนี้! “นั่นคือเหตุผลที่ผมอยากดีไซน์รถคันนี้ให้มันมอบความรู้สึกที่ว่า มันสามารถวิ่งผ่านลมและธรรมชาติได้โดยที่ไม่มีแรงต้าน” Cesar Manrique อธิบาย

#11 BMW Z1 | A.R. Penck 1991

ในโลกนี้มี BMW Z1 อยู่ 8,000 คัน แต่ว่า Z1 ลายนี้มีอยู่คันเดียวบนโลก เพราะคันนี้ถูกออกแบบลวดลายโดยศิลปินจากเยอรมนี A.R. Penck รถยนต์สีแดงสดคันนี้ถูกตกแต่งด้วยสัญลักษณ์และภาพมากมายรวมไปถึงรูปทรงไม้ขีด (stick figure) ลายเซ็นเอกลักษณ์ของตัวศิลปิน รถ BMW Art Cars โดย Penck ได้รับแรงบันดาลใจมาจากผลงานของศิลปินมากมายเช่น Picasso และ Rembrandt รวมไปถึงศิลปะบนผนังถ้ำ และความหลงใหลในคณิตศาสตร์ หรือฟิสิกส์ “ศิลปะบนศิลปะ ศิลปะบนเทคโนโลยี สิ่งเหล่านี้มันดึงดูดผม โดยเฉพาะเรื่องศิลปะบนพื้นผิวสามมิติ” Penck กล่าวถึงผลงานของเขา

#12 BMW 525i | Esther Mahlangu 1991

รถยนต์ BMW Art Car คันที่ 12 นี้ คือคันแรกที่ถูกออกแบบลวดลายโดย Esther Mahlangu ศิลปินหญิงชาวแอฟริกาใต้ โดยได้ย้อมรถ BMW 525i คันนี้ด้วยสีสันสดใส และวาดลวดลายประดับเป็นลายคล้ายคลึงกับศิลปะจากเผ่า Ndebele ของเธออย่างชัดเจน งานศิลปะเก่าแก่สไตล์แอฟริกันนี้ตัดกันได้ดีอย่างยอดเยี่ยมกับรถยนต์ความเร็วสูง และ Esther ก็มีความสุขมากที่รถยนต์ BMW Art Cars สามารถช่วยในการเผยแพร่ศิลปะจากเผ่าของเธอให้ไปสู่วงกว้างได้

#13 BMW 3 Series Race Car | Sandro Chia 1992

รถ BMW Art Cars ลำดับที่ 13 เป็นผลงานของศิลปินชาวอิตาลี Sandro Chia ที่ลงลวดลายบนรถแข่ง Touring Prototype จาก BMW 3 Series ภาพเงาสะท้อน และภาพหน้าผู้คนที่ซ้อนกันบนรถดึงดูดผู้คนให้มองเหมือนกับจ้องตัวเองผ่านกระจกเงา “รถยนต์เป็นสิ่งที่ผู้คนปรารถนาในสังคมของเรา” Chia พูดเพราะเขาเห็นว่ารถคือสิ่งที่มักจะถูกจับจ้องจากสายตาผู้คน “ผมก็เลยตกแต่งรถคันนี้แสดงให้เห็นถึงสายตาที่คนจ้องมองมา”

#14 BMW 850 CSi | David Hockney 1995

ในวันที่ 20 เดือนเมษายน ปี 1995 ศิลปินชาวอังกฤษ David Hockney ได้ฝากผลงานลายเซ็นของตัวเองไว้บน BMW 850 CSi รถยนต์ BMW Art Cars คันที่ 14 หลังจากการทำงานอย่างหนักหน่วงอยู่หลายเดือน

David Hockney เกิดในปี 1937 ที่เมือง แบรดฟอร์ด ประเทศอังกฤษ และเขาก็เป็นหนึ่งในศิลปินที่โดดเด่นในโลกของศิลปะตั้งแต่ปี 1960 เป็นต้นมา BMW Art Cars คันนี้ David Hockney ต้องการจะแสดงถึงความลุ่มลึกภายในของรถคันนี้ ผลที่เกิดขึ้นคือการได้พบกับสิ่งที่ซ่อนอยู่ภายในด้วยตาเปล่าบนลวดลายของรถ ยิ่งมองก็จะยิ่งเห็นรายละเอียดต่างๆ ไม่ว่าจะบนฝากระโปรงครอบด้านหน้า หรือตามลายรูปทรงของรถ

#15 BMW V12 LMR | Jenny Holzer 1999

“Protect me from what I want” นี่คือข้อความเร้าใจที่ฝังอยู่บนรถคันสีขาวคันนี้ หรือ BMW Art Car ลำดับที่ 15 ศิลปินท่านนี้ได้ใช้ฟอยล์แทนที่โครเมียมในการฝังตัวหนังสือไว้บนรถเพื่อลดน้ำหนักของ BMW V12 LMR รถยนต์ BMW เครื่อง 12 สูบ 380 แรงม้าคันนี้คือศิลปะชิ้นเอก และรถแข่งที่ทรงพลัง รถคันนี้เปิดตัวที่การแข่งขัน 24 ชั่วโมงที่ Le Mans สู่สายตาคนทั้งโลก Jenny Holzer ศิลปินผู้ออกแบบได้เติบโตมาพร้อมกับรถมากมาย เพราะว่าเธอคือลูกสาวของคนขายรถ

#16 BMW H2R Project | Olafur Eliasson 2007

อุตสาหกรรมยานยนต์ และภาวะโลกร้อนเกี่ยวข้องกันอย่าง? นั่นคือคำถามที่ Olafur Eliasson ศิลปินชาวเดนมาร์ก ตั้งคำถามและเผชิญกับปัญหาเหล่านี้บนผลงาน BMW Art Cars ลำดับที่ 16 คันนี้

รถ BMW H2R คือรถที่ขับเคลื่อนด้วยพลังงานไฮโดรเจนที่เอาไว้ทำสถิติความเร็วและส่งเสริมการคำนึงถึงสภาพแวดล้อม Olafur Eliasson ได้เอาโครงด้านนอกสุดของรถโปรโตไทป์คันนี้ออกไปและนำโครงเหล็กหลอมมาครอบไว้ รวมไปถึงน้ำแข็งอีกหลายชั้น ผลงานชิ้นนี้เป็นที่ตื่นตาตื่นใจต่อผู้คนมาก และก็มีผู้คนพูดถึงมันมากมาย

#17 BMW M3 GT2 | Jeff Koons 2010

BMW M3 GT2 คันนี้ถูกแปลงโฉมให้สวยงามโดดเด่นโดยศิลปินชาวอเมริกัน Jeff Koons ในเวลานั้นสื่อและนิตยสารต่างๆ จากทั่วโลกได้ให้ความสนใจมากมายและทำข่าวเกี่ยวกับ BMW Art Car ลำดับที่ 17 คันนี้ มีหมายเลขการแข่งขันคือ 79 และมันก็เป็นการแสดงความเคารพต่อ BMW M1 ที่ Andy Warhol ได้ออกแบบในปี 1979

สีสันโฉบเฉี่ยวของ Jeff Koons แสดงถึงสัมผัสความน่าเกรงขาม การเคลื่อนไหวและพลังงาน เช่นเดียวกันกับรถ M1 ที่ Andy Warhol ออกแบบ และยังเป็นเกียรติสำหรับ BMW อีกด้วย เพราะ Jeff Koons คือหนึ่งในศิลปินออกแบบคอนเซ็ปต์ที่ประสบความสำเร็จที่สุดคนหนึ่งในโลก ไม่เว้นแม้แต่ในช่วงวิกฤตเศรษฐกิจผลงานของเขายังคงมีราคาสูง

#18 BMW M6 GT3 | Cao Fei 2017

Cao Fei คือศิลปินผู้ที่นำพา BMW Art Cars เข้าสู่ศตวรรษที่ 21 อย่างเต็มตัวด้วยการสร้าง BMW Digital Art Car ครั้งแรกในประวัติศาสตร์ ผลงานของเธอสะท้อนถึงความรวดเร็วในการเปลี่ยนแปลงในเรื่องวัฒนธรรมและเทคโนโลยีของประเทศจีน Cao Fei ได้ดึงเรื่องราวและวัฒนธรรมต่างๆ นับพันปีของทวีปเอเชียมาใช้ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของจิตวิญญาณหรือวิสัยทัศน์ที่ถูกส่งต่อมาหลายชั่วอายุคน

ศิลปินมัลติมีเดียคนนี้สร้างสรรค์ผลงานตามสไตล์ที่เธอถนัดด้วยการสร้างจักรวาลคู่ขนานขึ้นมา ผลงานศิลปะชิ้นนี้มีองค์ประกอบสามส่วนด้วยกัน ส่วนแรกคือวีดีโอที่โฟกัสไปที่ผู้มีญาณที่เดินทางข้ามกาลเวลา ส่วนที่สองคือ AR(Augmented Reality) ที่จะเสกภาพแสงสีสันสดใสขึ้นมาเมื่อคนเปิดแอพพลิเคชั่น (AppStore: keyword “BMW Art Car #18”) และส่วนสุดท้ายคือรถยนต์ BMW M6 GT3 รถแข่งในสี Carbon Black ที่แสดงถึงโครงสร้าง Carbon Fiber ของตัวรถ Cao Fei เลือกใช้สีดำแบบไม่สะท้อนเพื่อแสดงให้เห็นถึงความเป็นไปได้ของโลกแห่งดิจิทัล

#19 BMW M6 GTLM | John Baldessari 2016

John Baldessari ตำนานของวงการศิลปะใน Los Angeles คือศิลปินที่ได้ฝากผลงานในแบบฉบับของตัวเขาที่โด่งดังไว้บน BMW Art Cars ลำดับที่ 19 ผลงานศิลปะชิ้นนี้ขึ้นมาด้วยการระดมความคิดสร้างสรรค์ของตัวเองทั้งหมดในประสบการณ์การทำงานกว่า 50 ปี ในรูปแบบที่ไม่เหมือนใคร John ใช้ความเป็น minimalist ของตัวเองด้วยการเลือกใช้สี แดง เหลือง ฟ้า และเขียว ประกอบเข้ากับจุดขาว-ดำ และเขาก็ได้ทิ้งรอยสีที่เค้าชื่นชอบไว้บน M6 GTLM คันนี้อีกด้วย เล่นกับมิติของรถแข่งในฐานะชิ้นงานศิลปะได้อย่างมีอารมณ์ขัน ด้วยสีที่เรียบง่าย และคำว่า FAST(เร็ว) ที่วางไว้ตรงกลางตัวรถเพื่อแสดงถึงพลังของ BMW Art Car

John Baldessari BMW M6 GTLM Art Car #19.

โดย BMW Art Cars เหล่านี้ที่ได้ถูกจัดโชว์ไว้ที่ BMW Museum หรือ พิพิธภัณฑ์ BMW ที่เปรียบเสมือนบ้านของ BMW Art Cars ทุกคัน เพราะมีส่วนจัดแสดงที่จะนำอาร์ตคาร์หมุนเวียนมาโชว์ ไม่ว่าจะเป็น Art Cars คันแรกๆ อย่าง BMW 3.0 CSL ที่ถูกเนรมิตรเป็นงานศิลปะโดย Alexander Calder หรือ BMW 3.0 CSL โดย Frank Stella และ BMW 320i โดย Roy Lichtenstein