โบสถ์เรือสุพรรณหงส์ วัดชลอ หลากตำนานเรื่องเล่าริมคลองบางกอกน้อย

นนทบุรี | June 29, 2023July 5, 2023

1 ในวัดสวย โดดเด่นด้วย โบสถ์เรือสุพรรณหงส์ ย่านนนทบุรีจะเป็นวัดไหนไปไม่ได้ นอกจาก วัดชลอ ที่เดียวเท่านั้นในจังหวัดนนท์ โดยวัดชลอเป็นวัดเก่าแก่ตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนปลาย สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในราว พ.ศ.2275 ในรัชสมัยพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ตัววัดตั้งอยู่ริมคลองบางกอกน้อย หรือเดิมเรียกว่าคลองลัดบางกรวย ซึ่งขุดขึ้นใน พ.ศ. 2081 ในรัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิแห่งกรุงศรีอยุธยา

เป็นเรื่องเล่าต่อกันมาถึงอาถรรพ์ของผืนดินนี้ก่อนจะมาเป็นวัดว่า เมื่อพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศเสด็จพระราชดำเนินทางชลมารคผ่านคลองลัดบางกรวย ทรงทอดพระเนตรเห็นว่าบริเวณนี้น่าจะสร้างวัดขึ้นมาสักวัดหนึ่ง เพื่อเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวบ้าน แต่เนื่องจากที่บริเวณนี้เป็นคุ้งน้ำเชี่ยว ในอดีตเคยมีเรือสำเภาล่มและมีคนจมน้ำตายเป็นอันมาก รวมถึงการก่อสร้างก็เป็นไปอย่างยากลำบากเพราะอุปสรรคมากมาย เมื่อสร้างเสร็จก็เกิดฟ้าผ่าลงกลางโบสถ์

ต่อมาพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศได้มีพระสุบินนิมิตไปว่ามีชายชราชาวจีนมากราบทูลขอให้พระองค์ทรงปลดปล่อยดวงวิญญาณของพวกตนที่ตายเพราะเรือล่ม โดยชายชาวจีนคนนั้นได้กล่าวว่าอยากให้พระองค์สร้างโบสถ์เป็นรูปเรือสำเภา ต่อมาเมื่อโบสถ์นี้สร้างเสร็จก็ไม่เกิดเหตุอาเพศใดๆ อีก หลังจากนั้นพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศก็ได้พระราชทานนามว่า “วัดชลอ”

นอกจากนี้ยังมีข้อสันนิษฐานถึงที่มาของชื่อ วัดชลอ อีกว่า และคำว่าชลอนี่ สันนิษฐานว่ามาจากสมัยก่อนการจราจรทางน้ำคับคั่งและกระแสน้ำในคลองบางกรวยค่อนข้างเชี่ยว คนแถวนี้จะตะโกนว่า ช้า-รอ ให้กับเรือที่สัญจรไปมา จนกร่อนเสียงกร่อนคำกันกลายเป็นชื่อวัดแห่งนี้ว่า วัดชลอ ทั้งนี้การสร้างวัดขึ้นก็เพื่อเป็นจุดสังเกตให้คนเรือได้ลดความเร็วและใช้ความระมัดระวังมากยิ่งขึ้นเมื่อเดินเรือมาถึงบริเวณนี้นั่นเอง

อุโบสถหลังเดิม

ส่วนอุโบสถหลังเดิมของวัดนั้นเป็นศิลปะสมัยอยุธยา ด้วยสร้างฐานอุโบสถแอ่นโค้งแบบที่เรียกว่า “ตกท้องสำเภา” ซึ่งเป็นงานที่นิยมสร้างในช่วงปลายกรุงศรีอยุธยาโดยรอบมีฐานเสมาอยู่ทั้ง 8 ทิศ ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัยเป็นประธานของอาคาร

ปัจจุบันวัดชลอยังคงรักษาอุโบสถหลังเก่าไว้เป็นอย่างดี ตัวโบสถ์มีขนาดเล็ก ตั้งอยู่ใกล้กับคลองบางกอกน้อย มีหลักฐานว่าตัวอุโบสถได้รับการบูรณะต่อมาภายหลังโดยดูจากเสาขนาดใหญ่ทางตอนหน้าของโบสถ์ที่เป็นลักษณะซึ่งพบเห็นในรัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โดยอุโบสถหลังเดิมนี้ได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานในราชกิจจานุเบกษาเล่ม 96 ตอนที่ 97 วันที่ 16 มิถุนายน 2522 เรื่อง ขึ้นทะเบียนโบราณสถาน (พระอุโบสถวัดชลอ) เป็นที่เรียบร้อย

โบสถ์เรือสุพรรณหงส์

โบสถ์เรือสุพรรณหงส์ เป็นโบสถ์หลังใหม่ที่ริเริ่มสร้างขึ้นเมื่อปี 2526 โดยดำริของพระครูนนทปัญญาวิมล (หลวงพ่อสุเทพ) อดีตเจ้าอาวาสวัดชลอ ผู้ซึ่งมีกิตติศัพท์เลื่องลือในด้านการรักษาโรค โดยเฉพาะโรคไซนัส อีกทั้งท่านยังเป็นผู้พัฒนาวัดชลอจากวัดเก่าทรุดโทรมให้มีความเจริญรุ่งเรืองมาจนปัจจุบัน

ที่มาคือพระครูนนทปัญญาวิมลได้มีนิมิตเห็นเรือหงส์ลอยมาอยู่หน้าอุโบสถหลังเก่าที่ท่านจำพรรษาอยู่ จึงทำให้ท่านอยากจะสร้างเรือสุพรรณหงส์ขึ้น แต่เมื่อคิดถึงประโยชน์ใช้สอยแล้วหากสร้างแต่เรืออย่างเดียวอาจจะไม่ได้ใช้ประโยชน์ ท่านจึงคิดสร้างโบสถ์ไว้บนลำเรือสุพรรณหงส์ก็จะได้ใช้ประโยชน์ทางพุทธศาสนา ท่านจึงให้บรรดาลูกศิษย์ออกแบบก่อสร้างในปี 2525

การก่อสร้างเริ่มในราว พ.ศ.2526 และดำเนินงานต่อเนื่องมาเรื่อยๆ จนเมื่อช่วงที่เกิดวิกฤติเศรษฐกิจช่วงปี 2540 การก่อสร้างจึงหยุดชะงักไป จนบัดนี้ตัวโบสถ์สุพรรณหงส์ยังไม่เสร็จสมบูรณ์ดี แต่ก็คืบหน้าไปแล้วกว่าร้อยละ 85 ได้เห็นความงดงามของเรือสุพรรณหงส์ที่โดดเด่นได้สัดส่วน ยังคงเหลือรายละเอียดเกี่ยวกับการตกแต่ง ติดกระจกสี ลงรักปิดทอง เป็นต้น ภายในเป็นที่ประดิษฐานหลวงพ่อดำ พระประธานของโบสถ์นี้นั่นเอง

ศาลเจ้าแม่บัวลอย

ด้วยทำเลที่ตั้งของวัดที่ใกล้แหล่งน้ำที่มีความเชี่ยวกราก มีตำนานเรื่องเล่าปากต่อปากกันมาว่า มีผู้หญิงท้องแก่ชื่อแม่บัวลอยพายเรือขายขนมในคลองบางกอกน้อย แต่เกิดอุบัติเหตุเรือคว่ำเสียชีวิต ร่ำลือกันว่าวิญญาณของแม่บัวลอยเฮี้ยนมากจนไม่มีใครกล้าพายเรือผ่านบริเวณนั้นหลังพระอาทิตย์ตก จนต่อมาอดีตเจ้าอาวาสวัดชลอได้นำโครงกระดูกของแม่บัวลอยมาไว้ที่วัด และภายหลังมีการสร้างศาลให้คนได้บูชา เป็นที่เลื่องลือว่าแม่บัวลอยให้หวยแม่นมาก แม่นขนาดที่ว่าเจ้ามือหวยต้องส่งคนมาขโมยโครงกระดูกไปเสีย ภายหลังจากนั้นเรื่องราวของแม่บัวลอยจึงซาไปกลายเป็นตำนาน

วัดชลอในงานวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ไทย

เล่ากันว่าในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จฯ มาตามคลองบางกอกน้อยผ่านวัดไก่เตี้ยไก่ต้อย วัดน้อย วัดพิกุลทอง รวมถึงวัดชลอแห่งนี้มาแล้ว นอกจากนี้สมเด็จพระนางสุนันทากุมารมารีรัตน์ หรือพระนางเรือล่มเคยเสด็จประพาสทางน้ำมาจอดเรือที่วัดชลอ และได้ถวายธรรมมาสน์บุษบกและธรรมมาสน์สวดไว้ 1 ชุด

นิราศพระประธม

สุนทรภู่ ผ่านหน้าวัดชลอคราวไปนมัสการพระประธม ได้เขียนไว้ใน นิราศพระประธมว่า

วัดชะลอใครหนอชะลอฉลาด…เอาอาวาสมาไว้ให้อาศัยสงฆ์
ช่วยชะลอวรลักษณ์ที่รักทรง…ให้มาลงเรือร่วมนวมที่นอน ฯ

ส่วนกรมหลวงวงษาธิราชสนิท ทรงนิพนธ์ไว้ใน นิราศพระประธม ของพระองค์ท่านว่า

วัดชลอคิดใคร่จ้าง…คนจร
ปลอบชลอบรรจฐรณ์…แท่นน้อง
มาร่วมเรือที่นอน…แนบน่อย หนึ่งนา
คิดบ่สมคิดข้อง…ขัดแค้นคำชลอ ฯ

ทางวัดมีการจัดกิจกรรมเนื่องในวันสำคัญทางพุทธศาสนาเป็นประจำ ภายในวัดประดิษฐานรูปเคารพจากทั้งศาสนาพุทธเถรวาท ศาสนาพุทธมหายาน ศาสนาฮินดู และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในท้องถิ่น หากมาชมความงามของวัดกันแล้ว สามารถมากราบองค์ท้าวเวสสุวรรณ และองค๋ท้าวจตุคามรามเทพ รวมถึงจะมาปลาปล่อย หรือให้อาหารปลาก็ได้อีกเช่นกัน

ภาพโดย อ.ณัฐ และ SUTEE

ที่ตั้ง : เลขที่ 33 หมู่3 ถนนบางกรวยไทรน้อย ติดกับคลองบางกรวย ต.วัดชลอ อ.บางกรวย จ.นนทบุรี
Google map : https://goo.gl/maps/1vvHQTRNYMJ5dceF8
เวลาเปิด – ปิด : 08.00 น. – 16.30 น.