วัดโปรดเกษ สร้างขึ้นเมื่อประมาณ พ.ศ. 2317 ไม่ทราบนามผู้สร้าง สันนิษฐานว่าสร้างโดยชาวมอญที่อพยพมาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร เดิมชื่อ วัดสนามไก่ ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร (พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย) เสด็จขึ้นมาเยี่ยมชาวมอญปากเกร็ด และมีพระราชศรัทธาบูรณปฏิสังขรณ์พระอาราม 3 พระอาราม คือ วัดป่าฝ่าย (วัดฉิมพลีสุทธาวาส) วัดเกาะปิ้น (วัดท้องคุ้ง) รวมถึงวัดนี้ ต่อมาได้รับพระราชทานนามใหม่เป็น “วัดโปรดเกษ”
วัดโปรดเกษ
อาคารเสนาสนะประกอบด้วยอุโบสถที่หน้าบันมีตราประจำพระองค์พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย พระอุโบสถเป็นอาคารทรงเจดีย์กว้าง 5 เมตร ยาว 11 เมตร ฐานบัวผนังก่ออิฐฉาบปูน หลังคาโครงไม้มุงกระเบื้อง มีเพิงลาดลงต่ำทั้งด้านหน้าและด้านหลัง มีเสมาหินสลักรอบอุโบสถ ตั้งอยู่บนฐานบัวกลุ่มและแข้งสิงห์หน้าบันประดับลายปูนปั้นนูนต่ำระบายสี ประกอบด้วยรูปพานแว่นฟ้า ฉัตรราชสีห์ และกระหนกเปลว ปูนปั้นประดับซุ้มประตูด้านหน้าเป็นซุ้มปราสาทแบบนูนสูง ภายในเรือนแก้วมีลายดอกพุดตาน
ภายในวัดมีมณฑปประดิษฐานพระพุทธบาทสี่รอยจำลองซึ่งมีขนาดใหญ่ที่สุดในนนทบุรี นอกจากนี้ที่วัดนี้เคยมีการขุดพบพระเครื่อง ทั้งเนื้อดิน เนื้อชิน และพระเนื้อแก้วน้ำประสาน แต่อาจไม่เป็นที่รู้จักมากนัก และยังมีท้าวเวสสุวรรณให้ทุกท่านได้กราบสักการะอีกด้วย
คำกล่าวบูชารอยพระพุทธบาท
อิมัง พุทธปาทัง สัจจะ คาระเวนะ วันทานะ นะมามิหัง
ทุติยัมปิ อิมัง พุทธปาทัง สัจจะ คาระเวนะ วันทานะ นะมามิหัง
ตะติยัมปิ อิมัง พุทธปาทัง สัจจะ คาระเวนะ วันทานะ นะมามิหัง
คำมนัสการรอยพระพุทธบาท 5 สถาน
วันทามิ พุทธัง ภะวะปาระติณณัง
ติโลกะเกตุง ติภะเวกะนาถัง
โย โลกะเสฏโฐ สะกะลังกิเลสัง
เฉตะวานะ โพเธสิ ชะนัง อะนันตัง
ยัง นัมมะทายะ นะทิยา ปุลิเน จะ ตีเร
ยัง สัจจะพันธะคิริเก สุเมนา จะลัคเค
ยัง ตัตถะ โยนะกะปุเร มุนิโน จะ ปาทัง
ตัง ปาทะลัญชะนะมะหังสิระสา นะมามิ
สุวัณณะมาลิเก สุวัณณะปัพพะเต สุมะนะกูเฏ
โยนะกะปุเร นัมมะทายะ นะทิยา
ปัญจะปาทะวะรัง ฐานัง อะหัง วันทามิ ทูระโต ฯ
อิจเจวะมัจจันตะนะมัสสะเนยยัง
นะมัสสะมาโน ระตะนัตตะยัง ยัง
ปุญญาภิสันทัง วิปุลัง อะลัตถัง
ตัสสานุภาเวนะ หะตันตะราโยฯ
อามันตะยามิ โว ภิกขะเว ปะฏิเวทะยามิ โว ภิกขะเว
ขะยะวะยะธัมมา สังขารา อัปปะมาเทนะ สัมปาเทถาติฯ
คำแปล
ข้าพเจ้าขอนมัสการพระพุทธเจ้าผู้ข้ามพ้นฝั่งแห่งภพ,
ผู้เป็นธงชัยของไตรโลก ผู้เป็นนาถะเอกของไตรภพ,
ผู้ประเสริฐในโลก ตัดกิเลสทั้งสิ้นได้แล้ว ช่วยปลุกชน
หาที่สุดมิได้ให้ตรัสรู้มรรคผลและนิพพาน,
รอยพระบาทใดอันพระพุทธองค์ ได้ทรงแสดงไว้,
ในหาดทรายแทบฝั่งแม่น้ำนัมมะทา,
รอยพระบาทใดอันพระพุทธองค์ ได้ทรงแสดงไว้,
เหนือยอดเขาสัจจะพันธ์ และยอดเขาสุมะนา,
รอยพระบาทใดอันพระพุทธองค์ ได้ทรงแสดงไว้,
ในเมืองโยนะกะ ข้าพเจ้าขอนมัสการพระบาท และ
รอยพระบาทนั้น ๆ ของพระมุนีด้วยเศียรเกล้า,
ข้าพเจ้าขอนมัสการสถานที่มีรอยพระบาท,
อันประเสริฐ 5 สถานแต่ที่ไกล, คือที่เขาสุวรรณมาลิก 1
ที่เขาสุวรรณะบรรพต 1, ที่ยอดเขาสุมะนะกูฏ 1,
ที่โยนะกะบุรี 1, ที่แม่น้ำชื่อนัมมะทา 1,
ข้าพเจ้าขอนมัสการอยู่ซึ่งพระรัตนตรัยใดๆ อันบุคคล
ควรไหว้โดยส่วนยิ่ง, อย่างนี้ด้วยประการฉะนี้,
ได้แล้วซึ่งกองบุญอันไพบูลย์,
ขออานุภาพแห่งพระรัตนตรัยนั้นจงขจัดภัยอันตราย เสียเถิด,
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราขอเตือนท่านทั้งหลาย
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราขอให้ท่านทั้งหลายทราบไว้ว่า
สังขารทั้งหลายมีความเสื่อมสิ้นไปเป็นธรรมดา,
ขอให้ท่านทั้งหลายจงยังประโยชน์ตน และประโยชน์ท่าน
ให้ถึงพร้อมด้วยความไม่ประมาทเถิด,
ด้วยประการฉะนี้แล ฯ
เปิดทุกวัน เวลา : 06.00 น. – 18.00 น.
พิกัด : https://goo.gl/maps/gnPtZ9pHnicxBQPdA
ภาพโดย SUTEE
เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง
ทริคทำบุญ ‘อยากสมหวัง’ ต้องทำบุญด้วยอะไร
ทิศต้องห้ามตั้ง หิ้งพระ และโต๊ะหมู่บูชาสำหรับเจ้าของบ้านแต่ละปีนักษัตร
