กระทรวงสาธารณสุขต้องการสนับสนุนและส่งเสริมการใช้ภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ทางกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกจึงได้แนะนำ ตำรับยาแผนไทย ที่ประชาชนควรมีไว้ในตู้ยาประจำบ้าน ซึ่งเป็นยาสำหรับรับประทานมีทั้งหมด 9 สมุนไพร ดังต่อไปนี้
9 สมุนไพรไทยสำหรับรับประทานของ ตำรับยาแผนไทย
ยาขมิ้นชัน
ใช้บรรเทาอาการแน่นจุกเสียด ท้องอืด ท้องเฟ้อ ขมิ้นชันเป็นสมุนไพรที่มีรสเผ็ดร้อนมีฤทธิ์ขับลม แก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อได้ดี ทั้งยังช่วยบรรเทาอาการอาหารไม่ย่อย ที่สำคัญขมิ้นชันยังช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหารได้อีกด้วย
ยามะขามแขก
มะขามแขก มีสรรพคุณเป็นฤทธิ์เป็นยาถ่าย ยาระบายอ่อนๆ โดยจะช่วยกระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ใหญ่ทำให้เกิดการขับถ่าย จึงช่วยบรรเทาอาการท้องผูก เพียงรับประทานวันละ 2-3 แคปซูล วันละ 1 ครั้ง ก่อนนอน เพื่อให้ยาออกฤทธิ์เมื่อตื่นนอนในตอนเช้า
ยาเหลืองปิดสมุทร
ยาเหลืองปิดสมุทร เป็นตำรับยาในยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณ ใช้บรรเทาอาการทางระบบทางเดินอาหาร แก้ท้องเสียที่ไม่เกิดจากการติดเชื้อ โดยมีทั้งรูปแบบยาแคปซูล ยาผง ยาเม็ด
ยาผสมเพชรสังฆาต
เพชรสังฆาตมีสรรพคุณใช้เป็นยารักษาริดสีดวง สำหรับคนที่เป็นโรคริดสีดวงทวาร จะเกิดภาวะเลือดดำคั่งจนทำให้ส่วนปลายสุดของลำไส้ใหญ่เกิดอาการโป่งพองคล้ายกับมีติ่งยื่นออกมาจากทวารหนัก การรับประทานเพชรสังฆาตจึงช่วยลดอาการอักเสบ รวมทั้งช่วยทำให้หลอดเลือดดำที่บวมเป่งอยู่บริเวณทวารหนักหดตัวลงได้อีกด้วย
ยาจันทร์ลีลา
ประกอบด้วยสมุนไพรหลัก 8 ชนิด ได้แก่ โกฐสอ โกฐเขมา โกฐจุฬาลัมพา จันทน์ขาวหรือจันทน์ชะมด จันทน์แดง กระดอม บอระเพ็ด และปลาไหลเผือก ยาจันทน์ลีลาเป็นยาสมุนไพรที่มีสรรพคุณแก้ไข้ แก้ตัวร้อน เครื่องยาต่างๆยังช่วยลดไข้ แก้ปวด และต้านการอักเสบ มีทั้งรูปแบบ ยาแคปซูล ยาผง ยาเม็ด
ยาฟ้าทะลายโจร
ฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์เย็น จึงช่วยทำให้อุณหภูมิในร่างกายลดลง ทั้งยังสามารถช่วยลดอาการเจ็บคอได้ดี เพราะมีฤทธิ์ลดการอักเสบ จึงใช้บรรเทาอาการหวัด เจ็บคอ ได้เห็นผลดียิ่งนัก
ยาหอมเทพจิตร
ยาหอมเทพจิตร ประกอบด้วยตัวยาถึง 48 ชนิด บรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ แก้ลมวิงเวียน หน้ามืดตาลาย และ บำรุงหัวใจ ทำให้รู้สึกจิตใจสดชื่น คลายความกังวล ช่วยปรับอารมณ์ให้หายหงุดหงิด ไม่โมโหง่าย จิตใจจึงเบิกบาน
ยาแก้ไอผสมมะขามป้อม
มะขามป้อม เป็นผลไม้ที่มีวิตามินซีสูงมากจึงเป็นสมุนไพรพื้นบ้านที่ช่วยแก้หวัด บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ ละลายเสมหะ และช่วยให้ชุ่มคอ เพียงรับประทานครั้งละ 2 ช้อนชา วันละ 3-4 ครั้ง ก็จะช่วยบรรเทาอาการไอให้ดีขึ้น
ยาประสะไพล
ยาประสะไพล ประกอบด้วยสมุนไพรหลัก 10 ชนิด ผิวมะกรูด ว่านน้ำ กระเทียม หัวหอม พริกไทย ดีปลี ขิง ขมิ้นอ้อย เทียนดำ เกลือสินเธาว์ ตัวยาตำรับนี้มีฤทธิ์ร้อน จึงช่วยแก้จุกเสียด แก้ระดูมาไม่สม่ำเสมอหรือมาน้อยกว่าปกติ ช่วยบรรเทาอาการปวดประจำเดือน ขับน้ำคาวปลาหลังคลอดบุตร
