หลังจาก Midjourney ระบบ AI ที่ช่วยสร้างงานศิลปะภาพวาดด้วยการใช้แชทบอทโดยการป้อนคีย์เวิร์ดเพียงไม่กี่คำได้เปิดตัวไปเมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา กลายเป็นที่นิยมกันอย่างรวดเร็ว เพราะใช้งานง่ายแต่ได้ภาพที่สวยงามอลังการภายในเวลาเพียงไม่กี่วินาที ทำให้เราได้เห็นผลงานศิลปะวิจิตรงดงามมากมายในกลุ่มเพจสาธารณะ Midjourney Thailand ที่มีถึง 7 หมื่นกว่าคน เราได้พบผลงานศิลปะพระเครื่องที่น่าสนใจอย่างยิ่ง เมื่อให้ AI ลองสร้างสรรค์ว่าถ้าพระเครื่องถูกออกแบบโดยแบรนด์แฟชั่นดังจะเป็นอย่างไร เรามาพูดคุยกับเจ้าของผลงานกันค่ะ โดยคุณเอิร์ลเจ้าของผลงานซีรี่ย์นี้ได้กล่าวถึงผลงานนี้ว่า
“ผมป้อนคำสั่งในแชทบอทของ Midjourney ด้วยตัวเอง เพื่อให้ได้ภาพที่ต้องการ โดยแรงบันดาลใจเกิดจากการที่ผมรู้สึกว่าพระเครื่องน่าจะสามารถใส่เป็นเครื่องประดับได้นอกจากมีคุณค่าทางความศรัทธาครับ เลยอยากเห็นว่าถ้าลองใส่คำสั่งลงไปแบบนี้ AI บอทจะสร้างสรรค์ผลงานออกมายังไงบ้าง ด้วยตัวผมเองพอมีความสนใจด้านศิลปะพระพุทธรูปอยู่บ้าง แต่ไม่สามารถพูดได้ว่าตัวเองมีความรู้ในด้านนี้ “
“แต่แกนหลักของการสร้างผลงานเกี่ยวกับพระพุทธรูป ก็เพราะรู้สึกว่าความงดงามของพระพุทธรูป หรือพระเครื่องในปัจจุบันเท่าที่เห็น เป็นลักษณะที่เป็นไปในทิศทางเดียวกัน หรือพูดง่ายๆ ว่าเป็นไปตามค่านิยมของชาวไทยพุทธ ผมเลยอยากเห็นรูปแบบที่แตกต่างในเชิงศิลปะโดยไม่ได้มีเจตนาที่จะลบหลู่ความศรัทธาหรือหลักทางศาสนาแต่อย่างใด”
เมื่อถามคุณเอิร์ลว่าคิดว่าการออกแบบศิลปะพระเครื่องด้วย AI แบบนี้มีความสุ่มเสี่ยงหรือไม่ คุณเอิร์ลกล่าวว่า “ดูจากทิศทางของคนส่วนใหญ่ที่เข้าถึงโพสต์ของผม ก็เป็นมุมมองทางด้านบวกเกือบทั้งหมดครับ เขาน่าจะพอเข้าใจถึงเจตนาที่ผมให้ AI สร้างผลงานเหล่านี้ขึ้นมา ว่าเป็นไปในทางศิลปะ ไม่ใช่เพื่อล้อเล่นกับศรัทธา“
คุณเอิร์ลยังเล่าต่อว่า ” จริงๆ ผมทำมาหลายซีรี่ย์แล้วครับ อันแรกเลยที่ปังก็น่าจะร้านกาแฟสตาร์บัคส์ในสไตล์นักวาดการ์ตูนต่างๆ ซึ่งมันไม่จำเป็นต้องฝึกเลยครับ เหมือนเราทดลองจากโค้ดที่เห็นชาวต่างชาติใช้ เอามาผสมๆ กัน จนได้พรีเซ็ทที่คิดว่าลงตัวสำหรับตัวเอง แล้วจากนั้นก็อยู่ที่การบรรยายลักษณะที่เราต้องการให้ภาพออกมาล้วนๆ ไม่จำเป็นต้องเก่งแกรมม่าจ๋าก็ได้ แค่ใช้คำศัพท์ให้ถูกก็พอ AI จะได้เข้าใจว่ามันต้องทำอะไร “
ต้องมีเสน่ห์อะไรบางอย่างในกิจกรรมนี้ที่ทำให้คุณเอิร์ลสร้างสรรค์ผลงานมาหลายซีรี่ย์ขนาดนี้ ซึ่งคุณเอิร์ลกล่าวต่อว่า “ผมได้ความสนุกครับ ผมพอมีความสามารถในการวาดภาพแม้ไม่ได้เรียนทางศิลปะ แต่มนุษย์เรามีข้อจำกัดตรงยึดติดมากไป ส่วน AI ไม่มีข้อจำกัดในเรื่องนี้ มันสามารถสร้างสรรค์ผลงานในมุมที่เราคิดไปไม่ถึงได้ ทุกครั้งที่มัน generate ภาพดีๆ ออกมา ทำให้เราว้าวได้ทุกครั้งครับ ประมาณว่า คิดได้ไงเนี่ย เพราะคำสั่งเราก็ไม่ได้ใส่ไปยืดยาวมาก ที่เหลือคือกระบวนการประมวลผลของ AI ล้วนๆ มันเลยสนุกตอนลุ้นผลลัพธ์ครับและที่สำคัญที่สุด ผมรู้สึกดีที่มีคนชื่นชมผลงานครับ”
เหรียญยังมีสองด้าน เมื่อมีคนชื่นชม ก็ย่อมมีคนตำหนิ เป็นเรื่องธรรมดาของโลก ซึ่งความคิดเห็นส่วนตัวของคุณเอิร์ลเกี่ยวกับทิศทางของศิลปะในทางศาสนาน่าจะเปลี่ยนไปได้ยากเมื่อมี AI เข้ามาเกี่ยวข้อง เพราะรูปแบบของการสร้างสรรค์ศิลปะในศาสนาพุทธ ถูกกำหนดโดยค่านิยมหลักของคนในสังคม
“บางคนที่เห็นผลงานผมถึงกับเอ่ยปากว่านี่คือความผิดบาปก็มี เพราะไม่ใช่พระพุทธรูปในรูปแบบที่ตนเคยเคารพบูชา อย่างน้อยๆ ก็คงต้องใช้เวลาเป็นร้อยปีกว่าจะมีความเปลี่ยนแปลงบ้างเล็กน้อยตามยุคสมัยครับ โดยส่วนตัวแล้วผมมองคอมเม้นต์ด้านลบว่าเป็นเรื่องธรรมดาในโซเชี่ยลเน็ตเวิร์คครับ ผมมีภูมิคุ้มกันค่อนข้างเยอะ เราอ่านด้วยซ้ำ เพื่อรับรู้ว่ามีอีกด้านของความรู้สึก”
หลักการของทุกศาสนา คือ การสอนให้ทุกคนเป็นคนดี คิดดี พูดดี และทำดี การเป็นผู้สร้างสรรค์ย่อมดีกว่าการเป็นผู้ทำลาย เราอาจจะได้เห็นนวัตกรรมใหม่ๆ อีกมากมายในอนาคตอันใกล้ที่สร้างสรรค์ผลงานทางศาสนาส่งต่อให้สืบทอดกันในรุ่นต่อๆ ไป เพียงแค่เปลี่ยนรูปร่าง เปลี่ยนรูปขันธ์กันไปก็เพียงเท่านั้น
ภาพจาก คุณเอิร์ล กลุ่ม Midjourney Thailand
