บันทึกบนหนังสือเป็นสิ่งล้ำค่า เป็นตัวแทนบอกเล่าเรื่องราวความเป็นมาแต่ละยุคแต่ละสมัย สิ่งที่ดึงดูดความสนใจให้เดินเข้าห้องสมุด ไม่ใช่แค่เพียงหนังสืออย่างเดียว แต่สถาปัตยกรรมอันตระการตาของสะสมอันน่าทึ่ง และประวัติความเป็นมาที่น่าสนใจของห้องสมุดล้วนทำให้หลายๆ คน หลงไหลได้ไม่แพ้กัน โดยเฉพาะห้องสมุดเก่าแก่หลายร้อยปีทั่วโลกเหล่านี้ แต่เสียดายที่ความขัดแย้งบางอย่างทำให้หอสมุดเหล่านี้ไม่อาจมีอายุยืนยาวมาจนถึงปัจจุบันได้
น่าเสียดาย 8 ห้องสมุดเก่าแก่ทั่วโลก ที่เคยมี แต่ถูกทำลายไปแล้ว
1.ห้องสมุด อริสโตเติล (Aristotle)
อริสโตเติล ได้สร้างหอสมุดขึ้นมาในวิทยาลัยไลเซียม (Lyceum) ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นแม่แบบของการสร้างห้องสมุดมหาวิทยาลัยในปัจจุบัน เอกสารมากมายได้ถูกส่งต่อไปยังหอสมุดอเล็กซานเดรียในเวลาต่อมา และท้ายที่สุดเมื่อพวกโรมันบุกเข้าครองอียิปต์ เอกสารเหล่านี้ก็ถูกขนย้ายไปเป็นสมบัติส่วนตัวของนายพล ลูเซียส คอร์เนเลียส ซูลล่า ในกรุงโรม
อ่านเพิ่มเติม >> ห้องสมุดแห่งอเล็กซานเดรีย แหล่งวิทยาการแห่งแรกของโลก
2.ห้องสมุดแห่งเพอร์กามอน (Pergamon)
อยู่ในยุคของยูเมเนสที่ 2 (Eumene ll) พระองค์ได้สร้างหอสมุดแท่นบูชาเทพซีอุส และพระองค์เป็นผู้คลั่งไคล้ในการสะสมหนังสือ ยุคนั้นเพอร์กามอน มีหนังสืออยู่ในหอสมุดมากมาย จนนครอเล็กซานเดรียแห่งอียิปต์วิตก ว่าจะเกินหน้าเกินตา จึงมีการห้ามส่งกระดาษปาปิรัสจากลุ่มน้ำไนล กษัตริย์ยูเมเนสที่ 2 แก้ไขโดยให้กลุ่มคนคิดค้นวัสดุเพื่อใช้บันทึกจากหนังสัตว์
3.ห้องสมุดอิมพีเรียลแห่งกรุงคอนสแตนติโนเปิล (The Imperial Library Of Constantinople)
หอสมุดนี้นับเป็นหนึ่งในหอสมุดที่ยิ่งใหญ่ในยุคโบราณ เริ่มในยุคจักรพรรดิคอนสแตนตินที่ 1 มีการสั่งให้ทำวรรณกรรมคลาสสิกและข้อความทางศาสนาที่คัดลอกมาจากกระดาษปาปิรัส จากจุดเริ่มต้นเหล่านี้หอสมุดจึงมีหนังสือกว่า 100,000 เล่ม และแม้ว่าจะมีอายุยืนยาวกว่าห้องสมุดโบราณอื่น ๆ เช่น Alexandria และ Pergamon แต่หอสมุดอิมพีเรียล ก็ถูกทำลายไปในที่สุด
4.ห้องสมุด ของ เปตราก (Petrarch)
หอสมุดที่ใหญ่ที่สุดในโลกในช่วงศตวรรษที่ 14 กวี ฟรานเชสโก เปตรากา หรือที่เรียกว่า เปตราก เป็นกวีและนักวิชาการชาวอิตาลี หนึ่งในบรรดานักวิชาการในช่วงแรกๆ ของสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา เขาเป็นที่รู้จักยกย่องในฐานะ “บิดาแห่งมนุษยนิยม” จากงานของเปตรากและส่วนประกอบอื่นๆ Pietro Bembo ได้สร้างรูปแบบของภาษาอิตาลีในปัจจุบันขึ้นเมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 16
เปตรากได้ชื่อว่าเป็นผู้คิดประดิษฐ์ซอนเน็ต งานกวีนิพนธ์ซอนเน็ตของเขาได้รับยกย่องและเป็นที่รู้จักทั่วไปในยุโรปตลอดยุคเรอเนซองส์ ซึ่งได้กลายเป็นแบบมาตรฐานสำหรับงานกวีนิพนธ์ในยุคต่อมา
5.ห้องสมุด ของ พระเจ้าชาร์ลที่ 5 แห่งฝรั่งเศส
เป็นพระมหากษัตริย์แห่งฝรั่งเศสแห่งราชวงศ์วาลัว รัชสมัยของพระองค์เป็นรัชสมัยของสงครามร้อยปีที่ทรงยึดดินแดนที่เสียไปแก่ราชอาณาจักรอังกฤษในสนธิสัญญาเบรทินยี ในปลายศตวรรษที่ 14 พระเจ้าชาร์ลที่ 5 เริ่มจัดเก็บผลงานที่พระราชวัง Louvre ซึ่งคาดว่าจะมี 917 ต้นฉบับ เรื่องนี้มีอิทธิพลอย่างมากต่อการพัฒนาห้องสมุดในประเทศฝรั่งเศส หลังจากการตายของ พระเจ้าชาร์ลที่ 5 ผลงานการสะสมของเขาก็ถูกย้ายและกระจายไป แต่พระเจ้าหลุยส์ที่ 11 แห่งฝรั่งเศส กลับมาริเริ่มห้องสมุดอีกครั้งที่ Louvre นำไปสู่รากฐานของห้องสมุดแห่งชาติ Bibliotheque nationale de France
6.ห้องสมุด The Bibliotheca Corviniana
Bibliotheca Corviniana นับว่าเป็นหอสมุดที่น่าประทับใจที่สุดแห่งหนึ่งของยุคฟื้นฟูศิลปวิทยา มันถูกเก็บรวบรวมโดย Matthias Corvinus กษัตริย์ของฮังการี 1458-1903 ที่นี่มีมากกว่า 2,000 ผลงาน และเนื่องจากห้องสมุดนี้ดูเหมือนจะถูกทำลายลงในการปล้นสะดมของเมือง กรุงบูดาเปสต์ ทำให้ผลงานส่วนใหญ่สูญหายไป บางส่วนถูกขโมยไปและถูกนำไปที่อื่น
7.ห้องสมุด ของอาณาจักรมายา (The Maya)
อาณาจักรมายา เป็นอาณาจักรโบราณในอเมริกากลาง มีความรุ่งเรืองช่วง 500 ปีก่อนคริสตกาลจนถึง ค.ศ. 1502 ปัจจุบันคือ เอลเปรู มีอายุร่วมสมัยเดียวกับอารยธรรมเตโอตีอัวกาน
ชาวมายาใช้อักษรภาพในการบันทึก มีความสามารถทางดาราศาสตร์ จนสามารถทำนายเวลาเกิดสุริยุปราคาและจันทรุปราคาได้ล่วงหน้าเป็นเวลานาน รู้จักทำปฏิทินใช้ รู้จักประดิษฐ์เลขศูนย์ใช้ในวิชาคณิตศาสตร์ รู้จักค้าขายเกลือ หยก และเครื่องปั้นดินเผา
อารยธรรมชาวมายันบันทึกข้อมูลเกี่ยวกับวัฒนธรรมของพวกเขาในหนังสือพับหรือที่เรียกว่า codices หนังสือเหล่านี้ถูกทำลายไปในระหว่างพิชิตสเปนของ Yucatan ระหว่างศตวรรษที่ 16
8.ห้องสมุด The Hanlin Yuan
ในช่วงจลาจลปีพ. ศ. 2443 ห้องสมุด Hanlin Yuan ในปักกิ่ง เป็นสถานที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศจีนได้รับความเสียหายจากการถูกไฟไหม้ ในหอสมุดแห่งนี้มีทั้งสารานุกรม มากกว่า 11,000 เล่ม ซึ่งครอบคลุมประวัติศาสตร์จีนนับร้อยๆ ปี สาเหตุของเพลิงไหม้เป็นที่โต้แย้ง ยังไม่แน่ใจว่าหนังสือภายในห้องสมุดหายไปทั้งหมดหรือไม่ มีการสันนิษฐานว่าหนังสือหลายเล่มอาจถูกขโมยไปในเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น แม้ว่าบางเล่มจะถูกส่งกลับมายังประเทศจีนโดยประเทศที่เกี่ยวข้องกับความขัดแย้งเดิม แต่ก็ยังไม่ทราบแน่ชัดว่าหนังสือบางส่วนยังอยู่ในมือของผู้อื่นอีกหรือไม่
ข้อมูลและภาพจาก oceansmile, janghuman, listverse.com
