วัดศาลาแดงเหนือ
วัดสวยย่านปทุมธานีมีอยู่มากมาย โดยเฉพาะย่านสามโคกซึ่งเป็นชุมชนของชาวมอญกลุ่มใหญ่ที่อพยพมาในสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ทำให้จังหวัดปทุมธานี มีวัฒนธรรมมอญ และวัดมอญผสมผสานกลมกลืนจนเป็นเอกลักษณ์อันโดดเด่นของจังหวัด และหนึ่งในนั้นก็คือ วัดศาลาแดงเหนือ นี่เอง
ประวัติวัด
ที่มาของวัดแห่งนี้ มีจุดกำเนิดมาจาก ชาวมอญเมืองเมาะตะมะที่อพยพมา เนื่องจากพ่ายแพ้สงครามพม่า จึงพากันอพยพครอบครัวเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ซึ่งเป็นการอพยพครั้งที่ 8 ของชาวมอญเข้าสู่ประเทศไทย ซึ่งได้ตั้งบ้านเรือนและได้สร้างวัดศาลาแดงเหนือไว้ในราว พ.ศ. 2382 วัดได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2409
วัด ศาลาแดง หรือ เภียปราน ในภาษามอญที่แปลว่า “วัดไม้แดง” มาจากชื่อ บ้านศาลาแดง อันเป็นชื่อหมู่บ้านและวัดโดยตั้งให้ตามชื่อบ้านเมืองเก่าของตนที่เมืองมอญ วัดเภียปรานที่เมืองมอญนั้นมีอยู่จริงที่เมืองเมาะตะมะ (แต่ปัจจุบันถูกทิ้งร้างไปแล้ว) ด้านทิศตะวันออกของตัววัดติดกับแม่น้ำสาละวิน ด้านทิศตะวันตกติดภูเขามีต้นไม้แดงอยู่มากที่มาของชื่อว่าวัดหรือบ้านศาลาแดง สันนิษฐานว่าหน่วยงานราชการไทยไม่สามารถถอดเสียงภาษามอญเป็นอักษรไทยได้ จึงอาศัยสิ่งที่มีอยู่ในวัดตั้งชื่อ เช่น เอาศาลาท่าน้ำหลังเก่ามาตั้งชื่อวัด
อย่างไรก็ดียังมีข้อมูลว่า วัดศาลาแดงเหนือนี้อาจเป็นชื่อที่มีมาแต่เดิม เพราะในอดีตเคยมีวัดศาลาแดงใต้อยู่บริเวณฝั่งตะวันออกเฉียงใต้คลองเชียงรากใหญ่ ปัจจุบันวัดนี้ได้ถูกยุบรวมกับวัดเกรินไปแล้ว
ภายในวัดพบสถาปัตยกรรมและประติมากรรมที่น่าสนใจดังนี้ ศาลาการเปรียญสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2417 เดิมเป็นโรงโขนหลวงที่กรุงเทพ มีหน้าบันไม้ฉลุลวดลายอันงดงาม ศิลปะสมัยรัตนโกสินทร์และพระประธานในโบสถ์เป็นพระพุทธรูปสมัยอยุธยา บนศาลามีตู้พระพุทธรูปดัดแปลงจากธรรมาสน์ลายจำหลักไม้ และมีการสวดมนต์ภาษามอญในเวลา 16.00 น. ของทุกวัน บนกุฏิมีเครื่องกรองน้ำสมัยโบราณที่เกิดจาก ภูมิปัญญาชาวบ้านซึ่งหาชมได้ยาก
หอระฆัง ตั้งอยู่ตรงข้ามกับศาลาการเปรียญ เป็นหอระฆังไม้ทรงไทยขนาดเล็กเครื่องบนมีใบระกาหางหงษ์ครบถ้วน ตั้งบนเสายกสูงสี่ต้นด้านบนแขวนระฆัง
วิหารหลวงปู่บุนนาค เป็นที่ประดิษฐานรูปหล่อโลหะหลวงปู่บุนนาค
กุฏิสงฆ์ทรงปั้นหยา สร้างใน พ.ศ. 2451 เพื่อใช้เป็นกุฏิของหลวงปู่บุนนาค อดีตเจ้าอาวาสวัดศาลาแดงเหนือ ตั้งอยู่ติดกับหอสวดมนต์ ตัวอาคารเป็นสถาปัตยกรรมแบบตะวันตกที่สวยงาม กรอบหน้าต่างด้านบนทำเป็นช่องแสงฉลุลายพรรณพฤกษาแบบตะวันตก
กุฏิสงฆ์ทรงปั้นหยา
เจดีย์มอญ ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา เป็นของเก่ามีมาแต่แรกสร้างวัดอย่างน้อยก็ตั้งแต่ก่อน พ.ศ. 2409 ขึ้นมาเล็กน้อย เดิมเป็นเจดีย์ทรงจอมแห มีฐานองค์ระฆัง ปล้องไฉน และปลียอดแบบมอญ ต่อมาใน พ.ศ. 2525 องค์เจดีย์ถูกกิ่งไม้ล้มทับเสียหาย ปี พ.ศ. 2533 ได้รับการบูรณะเปลี่ยนแปลงรูปทรงไปจากเดิม
หอไตรก่ออิฐถือปูนอยู่กลางสระน้ำใน พ.ศ. 2473 สร้างแทนหอไตรหลังเดิมที่เป็นอาคารไม้หลังคามุง
ต้นเข็มโบราณ ตั้งอยู่ใกล้ๆ หอสวดมนต์ เป็นต้นไม้เก่าแก่อายุ 150 ปี
นอกจากนี้ ภายในวัดยังมีสถูปบรรจุอัฐิบรรพชนมอญ สร้างขึ้นใน พ.ศ.2474 บริเวณพระเจดีย์มอญริมแม่น้ำเจ้าพระยา ต่อมาในปี 2534 จึงย้ายสถานที่สร้างสถูปอัฐิบรรพชนมอญ มาบริเวณต้นไม้แดงเพื่อเป็นสถานที่ทำบุญอุทิศให้แก่บรรพชนบ้านศาลาแดง และประกอบพิธีสงกรานต์ของชุมชน
ภาพโดย MTHAI TEAM
ที่อยู่ : วัดศาลาแดงเหนือ หมู่ 2 ตำบลเชียงรากน้อย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี
Google map : https://maps.app.goo.gl/LnmyFoJULjY4tS2c8
เวลาทำการ : 06.00 น. – 18.00 น.
เนื้อหาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
ไหว้พระ 9 วัด ปทุมธานี เสริมดวงบารมี ในหนึ่งวัน
ขอพรสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ วัดราษฎร์บำรุง ปทุมธานี
ขอพรพระพุทธรูปปางปาลิไลย์ วัดเทียนถวาย วัดโบราณย่านปทุมธานี
