บุหรี่ไฟฟ้า ซ่อนร้าย ทำประสิทธิภาพสมองลดลง 3-4 เท่า
ในปัจจุบันข้อความข้างต้นไม่ได้กล่าวเกินจริงอีกต่อไป ในไทยพบผู้ป่วยเฉียบพลันจากผลกระทบระยะสั้น และหลายรายเลิกสูบแล้วกลับไปไม่เหมือนเดิม จากที่หลายคนคิดว่าแค่สูบพอดจะเป็นอะไร
บุหรี่ไฟฟ้าที่ถูกทำให้ดูไม่อันตราย หรือ ดูอันตรายน้อย ผ่านการตลาดที่แทรกลูกเล่นผ่านตัวผลิตภัณฑ์ ผ่านการโปรโมท เพื่อกลบความอันตรายที่ซ่อนไว้ โดยล่าสุดหยิบเอาตัวการ์ตูนต่างๆ ที่เด็กวัยรุ่นนิยมมาใช้ออกแบบเรียกว่า ToyPod ดึงดูดกลุ่มเป้าหมายทำให้เยาวชน คนรุ่นใหม่หลายคนเข้าใจผิดไปหยิบมาลองสูบ แต่ความจริงแล้ว อันตรายที่ซ่อนอยู่ในสารเคมีเหล่านั้นไม่ได้น้อยลงตามรูปร่างของบุหรี่ไฟฟ้าเลย แต่กำลังสะสมรอการระเบิดในร่างกายของผู้สูบ
ในวันนี้จะมาเล่าถึง “กับดัก” ที่ “ซ่อนและจ้องทำร้าย” สมองโดยเฉพาะสมองวัยรุ่นที่กำลังพัฒนา อวัยวะในส่วนสมองยังเติบโตไม่เต็มที่
สารเคมีทำสมองติด จนถึงทำลายประสิทธิภาพสมองให้ลดลง 3-4 เท่า
1.ควบคุมสมองให้เสพติด : สมองถูกตั้งโปรแกรมใหม่โดยไม่รู้ตัว
นิโคติน สารเสพติดยังเป็นตัวการสำคัญในเรื่องนี้ สารนิโคตินในบุหรี่ไฟฟ้า ไม่ได้มีน้อยกว่าบุหรี่มวนอย่างที่หลายคนเข้าใจ บางชนิดกลับเข้มข้นกว่าเนื่องจากเลือกปริมาณความเข้มข้นได้ ทั้งใส่กลิ่นเย้ายวนถ้าลองสังเกตลายคนหยิบมาสูบบ่อยทำให้รับสารนี้ไปเต็มๆ
• เมื่อนิโคตินเข้าสู่ร่างกาย จะไปกระตุ้นสารเคมีในสมองชื่อ โดปามีน ทำให้รู้สึกดีแบบฉาบฉวย หลอกอารมณ์
• แต่ทุกครั้งที่โดปามีนพุ่ง สมองจะเริ่ม “เรียนรู้ผิดทาง” ว่าต้องการนิโคตินเพื่อให้รู้สึกดีอีก และยิ่งต้องการมากขึ้นๆ
• ผลคือเกิด วงจรการเสพติด: ยิ่งสูบ → ยิ่งอยาก → ยิ่งขาดไม่ได้
2. ทำลายสมองที่กำลังเติบโตสูงถึง 3-4 เท่า : สารเคมีที่เข้าไปมันไม่ได้หายไปไหน
สารเคมีอันตรายมากมายไม่ได้กระจายหายไป แต่ไปตามอวัยวะต่างๆ สมองของคนโดยเฉพาะวัยรุ่นยังอยู่ในช่วงพัฒนา โดยเฉพาะส่วนที่ควบคุมการเรียนรู้ การตัดสินใจ และการควบคุมอารมณ์ การสูบบุหรี่ไฟฟ้าทำให้เกิดผลเสียระยะยาว
รศ.นพ.ชัยยศ คงคติธรรม หัวหน้าสาขาวิชาประสาทวิทยา ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี กล่าวไว้ในงานแถลงข่าว เรื่องปัญหาสุขภาพจิตในวัยรุ่นที่สูบบุหรี่ไฟฟ้าว่า “ผลงานวิจัยพบความสัมพันธ์ระหว่างการสูบบุหรี่ไฟฟ้ากับประสิทธิภาพการทำงานของสมองลดลงทั้งเด็ก และผู้ใหญ่ ไม่มีสมาธิ ไม่สามารถจดจ่อกับการเรียนและงาน การตัดสินใจแย่ลง โดยเด็กที่เคยสูบบุหรี่ไฟฟ้าประสิทธิภาพการทำงานของสมองลดลงได้ถึง 3-4 เท่า”
https://www.hfocus.org/content/2024/06/30806
กลไกและผลกระทบต่อสมองจากการสูบบุหรี่ไฟฟ้าที่พบได้
• ความจำสั้น สมาธิลดลง : อ่านหนังสือไม่เข้าหัว หลงๆ ลืมๆ บ่อยขึ้น
• อารมณ์เหวี่ยงง่าย : รู้สึกหงุดหงิด เครียด หรือซึมเศร้าได้ง่ายกว่าเดิม
• ทักษะตัดสินใจแย่ลง : สมองส่วนเหตุผลทำงานลดลง ตัดสินใจผิดพลาดได้บ่อยขึ้น
• เสี่ยงต่อโรคสมองในอนาคต เช่น สมองเสื่อมก่อนวัย
พูดง่ายๆ คือ บุหรี่ไฟฟ้าขโมยอนาคตสมองของวัยรุ่นไปทีละนิด บุหรี่ไฟฟ้าไม่ได้ปลอดภัยกว่าบุหรี่มวน แต่ถูกออกแบบให้ดู “ห่างไกลบุหรี่” เพื่อปกปิดความจริงว่า ข้างในเต็มไปด้วย สารพิษที่ซ่อนร้าย และสิ่งที่ถูกทำลายอย่างหนักที่สุดคือตัวผู้สูบ และสมองของผู้สูบ
ถามตัวเองอีกครั้ง…คุ้มไหม ที่จะแลกสมองสดใหม่กับควันลวงตาเพียงไม่กี่พ่น?
หากใครเริ่มตั้งคำถามอันตรายจากบุหรี่ไฟฟ้า แล้วอยากอ่านข้อมูลเพิ่มเติม
สสส. ได้มีคู่มือ “บุหรี่ไฟฟ้า รู้ไว้ ร้ายจัด” ที่รวบรวมผลกระทบ อันตรายหากสูบบุหรี่ไฟฟ้า
อย่าเพิ่งเชื่อ ลองอ่านด้วยตนเอง พิจารณาด้วยตนเอง
https://creativehealthcampaign.thaihealth.or.th/microsite/icanchange/Tobacco/บุหรี่ไฟฟ้า/content/4632
