สภาผู้บริโภคดันภาครัฐ ปรับนโยบายผังเมือง-อาคารสูง หลังรับเรื่องร้องเรียนประชาชน แต่ยังไร้แนวทางปฏิบัติ ขณะที่กทม.รับข้อคิดเห็น เครือข่ายผู้บริโภค ปรับ ร่างผังเมืองรวม กทม. ก่อนเสนอให้ กรมโยธาธิการพิจารณา ด้าน กรรมการสิทธิมนุษยชนเตรียมนำข้อร้องเรียนเสนอคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนเพื่อพพิจารณาแล้ว
วันที่18 มิถุนายน 2568 สภาองค์กรของผู้บริโภค จัดเวทีสภาผู้บริโภคร่วมกำหนดอนาคตเมือง เสนอนโยบายปฏิรูปกฎหมายผังเมืองและควบคุมอาคาร โดยมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องร่วมรับฟังเพื่อนำไปปรับปรุงข้อเสนอผังเมืองต่อไป
นายอาสา ทองธรรมชาติ รองผู้อำนวยการสำนักการวางผังและพัฒนาเมือง กรุงเทพมหานคร กล่าวว่า ร่างผังเมืองรวมฯอยู่ระหว่างการปรับปรุงแก้ไข โดยคณะกรรมการที่ปรึกษาผังเมืองของ กทม. โดยจะปรับปรุงจากการนำเอาข้อเสนอแนะความคิดเห็นจากหน่วยงานต่าง ๆ รวมทั้งความคิดเห็นของประชาชนจากสภาองค์กรของผู้บริโภคเข้ามาเพื่อไปปรับแก้ไขด้วย หลังจากปรับปรุงร่างผังเมืองรวมแล้ว จะนำเสนอต่อกรมโยธาธิการ จากนั้นกรมโยธาธิการ และผังเมือง จะจัดรับฟังความคิดเห็นใหม่หรือไม่ขึ้นอยู่กับการพิจารณาของกรมโยธาฯ โดยหลังจากนั้นจึงนำเสนอไปที่กระทรวงมหาดไทย ก่อนพิจารณาประกาศใช้ต่อไป
“คาดดว่าต้องใช้เวลาอีกไม่น้อยในการประกาศใช้ผังเมืองรวม กทม.ฉบับใหม่ เพราะขณะนี้อยู่ระหว่างการพิจารณาของคณะกรรมการที่ปรึกษาผังเมือง ที่จะปรับปรุงแก้ไขก่อนเสนอไปยังกรมโยธาฯพิจารณาต่อไป”
ด้าน นานศุภกิจ จันปาน กรมโยธาธิการและผังเมือง กล่าวว่า ข้อคิดเห็นของสภาผู้บริโภคมีประโยชน์ ในการนำไปปรับปรุงร่างผังเมือง ขณะที่ ทุกจังหวัดมีผังเมือง ผังจังหวัด เป็นตัวชี้ขาด ส่วนกฎกระทรวงตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคารบังคับใช้ทั่วประเทศ การพิจารณาของกรมโยธาฯก็ขึ้นอยู่ภายใต้กรอบกฎหมาย และทีผ่านมากทม.ก็ดำเนินการตามกรอบกฎหมายออยู่แล้ว เพื่อให้เกิดประโยชน์กับประชาชนได้ประโยชน์มากที่สุด
ด้าน นายวัฒนากร สั้นนุ้ย หัวหน้ากลุ่มงานคุ้มครองสิทธิมนุษยชน 2 สำนักคุ้มครองสิทธิมนุษยชน 2 กล่าวว่า มีเรื่องร้องเรียนเรื่องการจัดทำผังเมืองมายังคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ได้รับทราบข้อมูล อยู่ระหว่างการพิจารณาของกรรมการที่กำกับดูแลและจะนำเข้าสู่คณะกรรมการชุดใหญ่ ต้องฟังรอบด้านทั้งผู้ร้อง ผู้ถูกร้อง ประชาชนทั่วไป สำหรับการตรวจสอบของกรรมการสิทธิมนุษยชนเป็นไปตามกฎหมาย ส่วนผลที่ออกมาจะเป็นอย่างไรนั้น กรรมการสิทธิมนุษยชนซึ่งเป็นองค์กรอิสระ ไม่ได้อยู่ภายใต้รัฐบาล การวินิจฉัยต่าง ๆ จึงเป็นอิสระตามรัฐธรรมนูญ ข้อเสนอของทุกฝ่ายจะได้รับการพิจารณาอย่างเป็นธรรม
ขณะที่นายอิฐบูรณ์ อันวงษา รองเลขาธิการสำนักงานสภาองค์กรของผู้บริโภค กล่าวว่า ที่ผ่านมาการร่างผังเมืองรวมภาคประชาชนมีโอกาสเข้าไปมีส่วนร่วมน้อยมาก แต่ล่าสุดรัฐธรรมนูญ 2560 กำหนดให้การวางผังเมืองต้องสอดคล้องกับความต้องการของประชาชนในพื้นที่ กฎหมายกำหนดให้การพัฒนาเมืองต้องมีส่วนร่วมของประชาชน โดยคำนึงถึงผู้ได้รับผลกระทบในผังแต่ละประเภท ประชาชนต้องได้รับข้อมูลเพียงพอที่จะเข้าใจผลกระทบชุมชน สิ่งแวดล้อม ความหลากหลายทางชีวภาพและแนวทางเยียวยาความเดือดร้อนความเสียหายแก่ประชาชนหรือชุมชน โดยประชาชนสามารถพิจารณาแนวทางดังกล่าวโดยได้รับข้อมูลรอบด้านทั้งด้านบวกและด้านลบ
นายอิฐบูรณ์ กล่าวด้วยว่า การสร้างบ้านแปลงเมือง ต้องสื่อสารกับประชาชน เพราะแต่ละชุมชนมีความต้องการหลากหลาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งรัฐธรรมนูญเปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วม รัฐไม่ควรอ้างว่ามีงบประมาณจำกัดในการประชาสัมพันธ์ เรื่องผังเมืองเป็นต้นน้ำที่จะสร้างผลกระทบกับคนตัวเล็ก ส่วนคนตัวใหญ่เป็นกลุ่มผู้ได้ประโยชน์มีไม่กี่กลุ่มผูกขาดโครงสร้างอสังหาริมทรัพย์แล้วจะได้ประโยชน์จากเส้นทางรถไฟ การขยายถนน จึงควรสร้างการมีส่วนร่วมจากประชาชน
“ที่ผ่านมาผู้บริโภคที่ได้รับผลกระทบจากการร่างผังเมือง และสภาผู้บริโภคพยายามเข้าไปมีส่วนร่วมในการจัดทำผังเมืองรวมฉบับใหม่ แต่ยังไม่ได้รับเสียงตอบรับที่ดีเพียงพอ แม้ว่าหน่วยงานอย่างกรมโยธาฯ จะบอกว่า สภาผู้บริโภคช่วยกระตุ้นให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการร่างผังเมือง แต่เราอยากให้การรับฟังและนำข้อเสนอของเราไปดำเนินการต่อซึ่งหลังจากนี้เราจะจับตามองต่อไปว่านำข้อเสนอไปปรับปรุงในร่างผังเมืองรวมหรือไม่”
ด้าน นายพรพรหม โอกุชิ ผู้ช่วยเลขานุการคณะอนุกรรมการด้านอสังหาริมทรัพย์และที่อยู่อาศัย กล่าวว่า สภาองค์กรของผู้บริโภคเสนอยุติกระบวนการวางผังเมือง เนื่องด้วยแนวคิดที่ละเลยผลกระทบทั้งปัญหาการจราจร น้ำท่วม มลภาวทางอากาศ การแพร่ระบาดโรคติดต่อ และกระบวนการมีส่วนร่วมไม่สอดคล้องตามกฎหมาย
“เวทีรับฟังความเห็นไม่เอื้อต่อการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน เพราะมีการให้ข้อมูลชี้นำการพัฒนา เป็นข้อมูลที่ไม่ครอบคลุม พูดเชิงวิชาการทำให้ประชาชนทั่วไปเข้าใจยาก สร้างผลกระทบต่อประชาชนโดยไม่สนใจสิทธิในการรับรู้ของประชาชน”
นายก้องศักดิ์ สหะศักดิ์มนตรี อนุกรรมการด้านอสังหาริมทรัพย์และที่อยู่อาศัย กล่าวว่า เราเป็นตัวแทนประชาชน ประชาชนร้องเรียนทุกสัปดาห์ ถามหาเรื่องผังเมืองว่าหายไปไหน ไม่มีการสื่อสารของหน่วยงานรัฐ ขณะที่ภาคธุรกิจห่วงความล่าช้าเพราะมีคนรออยู่ แต่ภาคประชาชนห่วงใยความถี่ถ้วนละเอียดรอบคอบ ดังนั้น เมื่อแก้ไขเรื่องผังเมืองแล้วควรให้ประชาชนดูก่อนส่งไปกรมโยธาธิการ ไม่ใช่ดำเนินการตามกระบวนการเดิมๆ ทำให้ประชาชนไม่ยอมรับร่างผังเมืองรวมฉบับนี้
