“ท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบ” ทิศทางใหม่โลกหลังโควิด-19 ททท. แนะผู้ประกอบการปรับตัวตอบรับกระแสท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบเพิ่มขึ้นติดจรวด หลังผลสำรวจหลังโควิด-19 ชี้นักท่องเที่ยวไทยและทั่วโลกให้ความสำคัญกับความยั่งยืนเป็นอันดับแรก
นายอภิชัย ฉัตรเฉลิมกิจ รองผู้ว่าการด้านสินค้าและธุรกิจท่องเที่ยว การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) เผยว่า แนวโน้มการท่องเที่ยวอย่างมีความรับผิดชอบจะขยายตัวเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ สอดคล้องกับทิศทางการพัฒนาที่ยั่งยืน อันเกิดขึ้นภายหลังปฏิญญาเคปทาวน์ เมื่อต้นศตวรรษที่ 21 การประชุม The World Summit on Sustainable Development 2002 ที่เมืองเคปทาวน์ แอฟริกาใต้ ในครั้งนั้นได้นำมาสู่การกำหนดแนวคิดเรื่องการท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบ หรือ Responsible Tourism (RT) มีสาระสำคัญ คือ รูปแบบการท่องเที่ยวที่ให้ความสำคัญกับท้องถิ่น ทั้งในเชิงเศรษฐกิจและวิถีวัฒนธรรม การสร้างปฏิสัมพันธ์ที่สร้างสรรค์ ขณะเดียวกันไม่ก่อให้เกิดผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม สำหรับประเทศไทย แนวทาง RT จะก่อให้เกิดประโยชน์ในภาพรวมของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว และยังช่วยสร้างจิตสำนึกในทุกภาคส่วนด้วย จากข้อมูลผลการศึกษาล่าสุดของ Booking.com ซึ่งเป็น travel agency ออนไลน์ที่ได้รับความนิยมสูงสุดทั่วโลก พบว่า นักท่องเที่ยวชาวไทยถึง 94% เล็งเห็นว่า การท่องเที่ยวแบบยั่งยืนมีความสำคัญมาก และ 98% ต้องการเข้าพักในที่พักภายใต้มาตรฐานการท่องเที่ยวที่ยั่งยืน
อุปสงค์ของการท่องเที่ยวที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อมที่เพิ่มขึ้นอย่างสูงนี้ จึงเป็นโอกาสของธุรกิจโรงแรมที่พัก ในการนำแนวคิดเรื่องโรงแรมสีเขียว การจัดการพลังงานหมุนเวียนที่เหมาะสมมาเป็นจุดเด่นที่แตกต่างจากการให้บริการทั่วไป น่าจะเป็นการเพิ่มโอกาสครั้งสำคัญ ไม่เพียงธุรกิจโรงแรมที่พัก แต่ยังเหมาะสมกับบริการการท่องเที่ยวอื่น ๆ ทุกรูปแบบในช่วงที่กำลังฟื้นตัวจากโควิด-19 เพราะกระแสท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบมีแนวโน้มที่จะขยายตัวต่อไปเรื่อย ๆ
จะเห็นได้ว่า การท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบ หรือ RT เป็นความพยายามเปลี่ยนแปลงจากทั้ง 2 ด้าน คือทั้งผู้ประกอบการและนักท่องเที่ยว เมื่อการท่องเที่ยวอย่างมีความรับผิดชอบขยายตัวอย่างรวดเร็ว ความคาดหวังของนักท่องเที่ยวก็จะยิ่งเร่งให้ผู้ประกอบการทั้งโรงแรม บริการขนส่ง และกิจกรรมท่องเที่ยวต้องปรับตัว ซึ่งผลที่ได้ไม่เพียงช่วยสร้างประสบการณ์ใหม่ที่ดีต่อโลก หากยังเป็นการเพิ่มโอกาสทางธุรกิจครั้งสำคัญอีกด้วย
สำหรับแนวทางการบริหารจัดการโรงแรมที่พักภายใต้แนวคิด RT สามารถเริ่มได้ทันที หรือปรับปรุงได้ ในกรณีที่ต้องการลงทุนเพิ่มเติมอยู่แล้ว หัวใจสำคัญคือการลดการใช้พลังงานที่ไม่จำเป็น เปลี่ยนมาใช้พลังงานหมุนเวียน หยุดใช้วัสดุหรือบรรจุภัณฑ์แบบครั้งเดียวทิ้ง พร้อมกับสนับสนุนอาหารเครื่องดื่มที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมหรือหาได้ในท้องถิ่น
สำหรับตัวนักท่องเที่ยว ททท. ได้ประมวลข้อมูลไอเดีย 22 ข้อ สู่การท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบ ซึ่งหากทุกคนทำได้ตามนี้ จะก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ ขยายไปยังผู้ประกอบการให้ต้องปรับตัวด้วยเช่นกัน แต่ถ้ายังทำไม่ได้ทั้งหมด ก็ค่อย ๆ ปรับ ค่อย ๆ เลือกทำในข้อที่ทำได้ก่อน แล้วค่อย ๆ เปลี่ยนวิธีคิด ในที่สุด RT ก็ไม่ใช่เรื่องไกลตัว
- เที่ยวเมืองรองช่วยกระจายรายได้ให้ท้องถิ่น 2. พักโรงแรม Eco Friendly 3. ลองพักกับชุมชนแบบโฮมสเตย์ที่เรียบง่าย 4. ใช้บริการบริษัททัวร์รักษ์โลก 5. บินชั้นประหยัด ลด carbon footprint 6. ใช้บริการรถสาธารณะ 7. งดใช้กระดาษ ดาวน์โหลดข้อมูลใส่โทรศัพท์มือถือ 8. จัดกระเป๋าแบบ ultralight เอาไปแต่ของจำเป็น 9. ถุงผ้าและกระติกน้ำอย่าห่างตัว 10. No! พลาสติก No! หลอด No! โฟม 11. ใช้ครีมกันแดดที่เป็นมิตรกับปะการัง 12. กินอาหารไม่เหลือทิ้ง 13. อย่าพลาดท่องเที่ยวชุมชน 14. เดินเท้า เช่าจักรยานบ้างก็ดี 15. ร่วมกิจกรรมอาสากับท้องถิ่น 16. งดส่งเสียงดังรบกวนผู้อื่น 17. ขออนุญาตก่อนถ่ายรูปผู้อื่นทุกครั้ง 18. ปิดไฟ ปิดแอร์ ปิดน้ำ ผ้าเช็ดตัวใช้ซ้ำได้ 19. งดผลิตภัณฑ์จากสัตว์ป่า 20. สินค้าท้องถิ่นก็น่าสนับสนุน 21. กฎระเบียบของแหล่งท่องเที่ยวต้องเคารพ และ 22. เก็บมาแต่ภาพถ่าย ไม่ใช่สิ่งของในธรรมชาติ
