จากกรณีเหตุการณ์ที่เป็นกระแสสังคมอยู่ในขณะนี้ คงต้องพูดถึงปรากฎการณ์ที่เหล่าศิลปิน ดารา หรือผู้มีชื่อเสียงจำนวนมาก ต่างโพสต์รูปภาพเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ยี่ห้อหนึ่ง ผ่านสื่อสังคมออนไลน์ โดยเฉพาะแอพพลิเคชั่น Instagram ( อินสตราแกรม)
โดยเป็นภาพที่โชว์ภาพขวดเบียร์ และ เห็นเครื่องหมายการค้าแบบชัดเจน อีกทั้งข้อความที่พิมพ์บรรยายใต้ภาพ ยังเป็นข้อความที่คล้ายกับการโฆษณาเชิญชวนอวดอ้างสรรพคุณ เช่น ดื่มง่าย นุ่มละมุน หรือกล่าวถึง แพ็คเกจใหม่ของสินค้า ซึ่งอาจทำให้ผู้ที่เห็นภาพ รู้สึกคล้อยตามได้
สำหรับกรณีดังกล่าวจึงส่งผลให้ประชาชนภายนอก รวมถึง หน่วยงานต่างๆ อาทิ เครือข่ายเฝ้าระวังกลยุทธ์อุตสาหกรรมสุรา และ เครือข่ายเยาวชนป้องกันนักดื่มหน้าใหม่ ออกมาวิพากษ์วิจารณ์ถึงความไม่เหมาะสม โดยกล่าวว่านอกจากจะเป็นตัวอย่างที่ไม่ดีแล้ว ยังอาจส่งผลกระทบให้เกิดพฤติกรรมเลียนแบบ รวมถึง เป็นการโฆษณาแฝงอีกด้วย
ซึ่งมีคำถามตามมาว่า หากดารา นักแสดง ที่โพสต์ภาพในลักษณะดังกล่าวไม่ได้รับค่าตอบแทน จะถือเป็นการโฆษณาแฝงหรือไม่ และนับว่าเข้าข่ายการกระทำความผิดจริงหรือ
นายธีรภัทร์ คหะวงศ์ ผู้ประสานงานเครื่อข่ายเยาวชนป้องกันนักดื่มหน้าใหม่ เปิดเผยกับ MthaiNews ว่า ลักษณะการถ่ายภาพแล้วนำมาโพสต์ โดยมีการใช้มุมกล้อง เชิญชวน จัดฉาก โชว์สินค้า ถือว่าเข้าข่ายการโฆษณาเพื่อมุ่งหวังผลประโยชน์ทางการตลาด และมีความผิดทางกฎหมายอย่างแน่นอน
ซึ่งเชื่อว่าดารากลุ่มนี้จับมือกับกลุ่มธุรกิจแอลกอฮอล์ เพื่อส่งเสริมการตลาดอีกทางหนึ่ง โดยการตลาดทางนี้จะใช้งบประมาณน้อยกว่าการโฆษณาในโทรทัศน์เป็นอย่างมาก
ด้าน นพ.กิตติศักดิ์ กลับดี เลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เปิดเผยว่า หากศิลปินดาราอ้างว่าการโพสต์รูปเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่เห็นยี่ห้อชัดเจน พร้อมข้อความในลักษณะเชิญชวนการดื่ม หรือเฉพาะรูปอย่างเดียว เป็นการกระทำไปโดยไม่ได้รับค่าจ้างหรือค่าตอบแทนใดๆ ศิลปินดาราคนนั้น จะมีความผิดเฉพาะตัวบุคคล ฐานโฆษณาผ่านสื่อในลักษณะที่ผิดตามพ.ร.บ. แต่หากแจ้งว่าได้รับการว่าจ้าง บริษัทที่ว่าจ้างจะมีความผิดด้วยเช่นกัน
แน่นอนว่าหากเป็นสินค้าชนิดอื่นคงไม่มีผลกระทบกับสังคมได้เท่านี้ แต่เมื่อเป็นสินค้าที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ จึงส่งผลให้เข้าข่ายมีความผิดทางกฎหมาย
โดย นายคำรณ ชูเดชา ผู้ประสานงานเครือข่ายเฝ้าระวังกลยุทธ์อุตสาหกรรมสุรา เปิดเผยกับ MthaiNews ว่า การใช้ศิลปินดารานักแสดง หรือ ผู้ที่มีชื่อเสียงมาโพสต์รูปภาพตนเองกับแอลกอฮอล์พร้อมข้อความที่ส่อไปในทางอวดอ้างสรรพคุณ หรือ ชักจูง เป็นการเจตนาทำการโฆษณาแฝง หวังกระตุ้นยอดขาย แสวงหาผลประโยชน์ทางการค้า
ซึ่งมีความผิดตามกฎหมายกระทรวงว่าด้วย การโฆษณาเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ และเครื่องดื่มที่ผสมกาเฟอีนในโรงภาพยนตร์ และทางป้ายโฆษณา พ.ศ.2547 ซึ่งออกโดยอาศัย พ.ร.บ.คุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ.2522 และมีความผิดตาม พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ.2551 มาตรา 32 ห้ามมิให้ผู้ใดโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือแสดงชื่อ หรือเครื่องหมายของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อันเป็นการอวดอ้างสรรพคุณหรือชักจูงใจให้ผู้อื่นดื่มโดยตรงหรือโดยอ้อม
ขณะเดียวกันยังเป็นตัวกระตุ้นให้เด็กและเยาวชนที่มีดารานักแสดงเป็นต้นแบบอยู่แล้ว คิดว่าการดื่มเหล้าเบียร์เป็นเรื่องปกติ เท่ห์ น่ายกย่อง ซึ่งส่งผลกระทบต่อพฤติกรรมเลียนแบบ และนำไปสู่การเริ่มอยากทดลองดื่มเร็วขึ้น
สำหรับบทลงโทษ ผู้ที่ฝ่าฝืน มาตรา 32 ต้องมีโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือ ปรับไม่เกิน 500,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ทั้งนี้จะมีเจ้าหน้าที่คอยตรวจสอบดูแลอย่างต่อเนื่อง หากพบว่ายังไม่มีการแก้ไข หรือยังมีการฝ่าฝืนกระทำความผิดอยู่ จะมีการปรับรายวันอีก วันละ 50,000 บาท จนกว่าจะไม่พบว่ามีการกระทำผิดดังกล่าวแล้ว
อย่างไรก็ตาม ในกรณีการโพสต์ภาพลักษณะถือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ที่เห็นเครื่องหมายการค้าชัดเจน ไม่เพียงแต่ดารา นักแสดง และ ผู้มีชื่อเสียงเท่านั้นที่มีความผิด โดยบุคคลทั่วไปหากโพสต์ภาพที่เห็นยี่ห้อ โลโก้ ของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ชัดเจน ก็จะถือว่ามีความผิดฐานโฆษณาด้วย เนื่องจากตามกฎหมายครอบคลุมการโฆษณาหมายถึงการสื่อสารการตลาดด้วยเช่นกัน
ทางที่ดีควรที่จะหลีกเลี่ยงการโพสต์รูปภาพที่ส่อไปในทางที่ผิดกฎหมายคงเป็นหนทางที่ดีที่สุด มิเช่นนั้นอาจจะประเด็นให้ต้องถกเถียงดราม่ากันอีกยาว
ติดตามข่าวสารอื่น ๆ ที่น่าสนใจได้ที่นี่ news.mthai.com
