กาพย์เห่เรือ เฉลิมพระเกียรติ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคล
เฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบ
๒๘ กรกฎาคม ๒๕๖๗
พระราชพิธีทรงบำเพ็ญพระราชกุศลถวายผ้าพระกฐินโดยขบวนพยุหยาตราทางชลมารค
ณ วัดอรุณราชวราราม
วันอาทิตย์ที่ ๒๗ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๖๗
บทที่ ๑ สรรเสริญพระบารมี
๏บุญพระปานเพชรแพร้ว พรายฉาย
เผด็จทุกข์ดับภัยผาย ผ่องแผ้ว
สืบสันตติวงศ์ถวาย เศวตฉัตร
เป็นปิ่นปกเกศแก้ว ก่องฟ้าพาเกษม๚ะ๛
๑-๏ พระเอย พระผ่านฟ้า พระบุญญาพระบารมี
สืบทรงวงศ์จักรี สุขสันต์ทวีสันตติวงศ์
๒-๏สืบสนองทรงครองราชย์ ตามรอยบาทพระปิตุรงค์
ต่อยอดให้ยิ่งยง ทรงสืบเสริมเพิ่มพูนเพ็ญ
๓-๏ ปิดทองหลังองค์พระ ขอเดชะทวยเทพเห็น
หยิบยื่นความชื่นเย็น ทรงดับเข็ญทุกคราวครัน
๔-๏ ที่ดินหลายถิ่นฐาน ทรงพระราชทานนับหมื่นพัน
พระราชทรัพย์นับอนันต์ พันหมื่นล้านทานบารมี
๕-๏ ศึกษา จิตอาสา ทรงเสริมค่าเข้มแข็งทวี
ภัยโรคโศกรุมตี ทรงช่วยต้านทานโรคภัย
๖-๏ พระเอย พระผ่านเผ้า ที่โศกเศร้าค่อยสดใส
คนท้อขอถอดใจ ค่อยฟื้นไข้ขึ้นครามครัน
๗-๏ ทรงธรรมปานน้ำทิพย์ เทพไทหยิบหยาดสวรรค์
ชุ่มชื่นชุบชีวัน เป็นมิ่งขวัญแห่งชีวา
๘-๏ พระเอย พระผ่านพิภพ สุขสงบงามสง่า
ปานเพชรเก็จก่องนภา ประดับฟ้าประดับไทย
๙-๏ทรงศีลทั้งทรงสัตย์ จึงทรงฉัตรจึงทรงชัย
บัวบุญจึงเบ่งใบ อุบลบานบนธารธรรม
๑๐-๏ พระเอย พระผ่านเกล้า ทุกค่ำเช้าไทยชื่นฉ่ำ
พระมหากรุณานำ คือน้ำทิพย์ลิบโลมดิน
๑๑-๏ พระทศมินทร์ปานปิ่นเพชร จึงสำเร็จเด็จไพรินทร์
ฟื้นฟ้าฟื้นธานินทร์ จึงภิญโญยิ่งโอฬาร
๑๒ -๏พระเอย พระผ่านฟ้า พระเดชาจงฉายฉาน
แม้นมีมวลหมู่มาร จุ่งมอดม้วยด้วยพระบารมี
๑๓ -๏หมู่มิตรจงมั่นคง น้ำจิตตรงเต็มไมตรี
ไพร่ฟ้าประชาชี สามัคคีอยู่มั่นคง
๑๔-๏เดชะพระไตรรัตน์ ทั้งศีลสัตย์สร้างเสริมส่ง
พระบารมีจักรีวงศ์ ทุกพระองค์เป็นธงชัย
๑๕-๏แรงรักแห่งทวยราษฎร์ หลอมรวมชาติสืบศาสน์สมัย
ร้อยถ้อยร้อยดวงใจ ถวายไท้องค์ทศมินทร์
๑๖-๏ขอจงทรงพระเกษม ปลื้มปริ่มเปรมเปี่ยมธรณิน
พระกมลหมดมลทิน ผ่องโสภินดั่งเพชรพราย
๑๗ -๏ปรารถนาสารพัด สมพระมนัสที่ทรงหมาย
สุขทวีมิมีวาย พระบรมวงศ์ทรงพร้อมเพรียง
๑๘-๏พระบารมีที่ทรงสร้าง ไป่โรยร้างรุ่งเรืองเรียง
บำรุงรัฐวัดวังเวียง จักรีวงศ์ทรงพระเจริญ-เทอญ๚ะ๛
บทที่๒ ชมเรือกระบวน
๏ลอยลำงามสง่าแม้น มณีสวรรค์
หยาดโพยมเพียงหยัน ยั่วฟ้า
เหมราชผาดผายผัน โผนเผ่น นภาฤๅ
เผยพระยศพระวชิระกล้า เกริกพื้นนภาผยอง๚ะ๛
๑-๏เรือเอยเรือพระที่นั่ง งามสะพรั่งเพียงหยาดสวรรค์
ทุกลำล้ำลาวัณย์ พายผันผยองล่องลอยโพยม
๒-๏บรรจงทรงผ้าไตร งามผ่องใสได้อวดโฉม
ศรัทธามาหลั่งโลม โน้มดวงจิตชิดชอบธรรม
๓-๏สุพรรณหงส์ลงลอยล่อง งามผุดผ่องล่องลอยลำ
นาคราชผาดโผนนำ ภุชงค์ล้ำเผ่นโผนทะยาน
๔-๏นารายณ์ทรงสุบรรณ ฉายเฉิดฉันโฉมเฉิดฉาน
สี่ลำงามตระการ ปานฟ้าส่งมาลงลอย
๕-๏กระบี่ศรีสง่า งามท่วงท่าไม่ท้อถอย
เรือครุฑไม่หยุดคอย ยุดนาคคล้อยลอยเมฆินทร์
๖-๏ อสูรวายุภักษ์ ศักดิ์ศรีคู่อสูรปักษิน
พายผกเพียงนกบิน ผินสู่ฟ้าร่าเริงบน
๗-๏เรือแซงแข่งเรือดั้ง พร้อมสะพรั่งกลางสายชล
เรือชัยไฉไลล้น ยลเรือกิ่งพริ้งเพราตา
๘-๏ยักษ์ลิงกลิ้งกลอกกาย แลลวดลายล้วนเลขา
รูปสัตว์หยัดกายา พาโผนเผ่นเป็นทิวแถว
๙-๏เรือน้อยลอยน้ำไหล ล้อมเรือใหญ่ไหววับแวว
พร่างพราวราวเพชรแพรว พายพลิ้วกวักพรักพร้อมพาย
๑๐ -๏งามริ้วทิวทางแถว ธงเพริศแพร้วแผ่วปลิวปลาย
งามเรือเหลือลวดลาย คล้ายเทพทิพย์หยิบลายผจง
๑๑-๏อาภรณ์ผ้าแพรพรรณ สวยสีสรรสวมทรวดทรง
พลพายพายเรือลง ทิวธงถ้วนล้วนเฉิดฉัน
๑๒-๏เสนาะศัพท์ขับเพลงเห่ เสียงเสน่ห์น้ำสนั่น
เพลงทิพย์ไป่เทียมทัน กลั่นจากทรวงปวงนาวี
๑๓-๏ศิลปกรรมล้ำเลิศเหลือ ลวดลายเรือล้วนโสภี
ท่อนไม้ไร้ชีวี มีชีวิตคิดเหมือนเป็น
๑๔ -๏นาวาสถาปัตย์ ช่างเชี่ยวชัดชาญเชิงเช่น
ยิ่งยลยิ่งเยือกเย็น เห็นสายศิลป์ถิ่นไทยคง
๑๕-๏สมบูรณ์สมบัติชาติ บุญพระราชจักรีวงศ์
เรือไทยใหญ่ยิ่งยง ทุกพระองค์ทรงนิยม
๑๖-๏ทรงสืบทรงรักษา จึงคู่ค่าควรเมืองสม
ควรเชิดควรชื่นชม ควรภูมิใจไทยทั้งมวล
๑๗-๏แม้นสิ้นจากถิ่นไทย ห่อนเห็นใครมาคู่ควร
แบบบทหมดกระบวน ล้วนเลิศแล้วแพรวพริ้งพราย
๑๘-๏ขวัญเอยเป็นขวัญเนตร ศิลป์พิเศษยังสืบสาย
ลูกหลานวานอย่าวาย อย่าดูดายศรีแผ่นดิน
๑๙-๏ฝากโลกให้รู้จัก ฝากศรีศักดิ์วิญญาณศิลป์
ฝากยศพระทศมินทร์ ฝากฝีมือชื่อไทยเอย๚ะ๛
บทที่ ๓ บุญกฐิน
๏ผดุงธรรมเผด็จทุกข์ทั้ง แผ่นไผท
บังบาปเบิกบุญใบ บ่มสร้าง
พระทศมินทร์สืบบุญสมัย โสมนัส
เชิญเทพชุมชเยศอ้าง อรรถพร้องพรถวาย๚ะ๛ ิ
๑-๏เห่เอย เห่กฐิน บุญแผ่นดินถิ่นธรรมไทย
หอมบุญกรุ่นกลิ่นไกล จับหัวใจไม่จืดจาง
๒-๏แต่งเอย แต่งผ้าไตร อรุณใสอุษาสาง
บรรจงลงระวาง เหนือแว่นฟ้าอ่าอำไพ
๓-๏พิสุทธิ์พุทธศาสน์ พระประกาศมานานไกล
ถึงถิ่นแผ่นดินไทย ประจักษ์ใจว่าสัจจริง
๔-๏ทรงภพอุปถัมภก ทรงยอยกเป็นยอดยิ่ง
เผ่าไทยได้พักพิง จึงเพิ่มผลพ้นภัยพาล
๕-๏ร่มผ้ากาสาวพัสตร์ เฉกร่มฉัตรรุ่งเรืองฉาน
เป็นถิ่นแห่งศีลทาน ทุกหย่อมย่านจึงร่มเย็น
๖-๏ดินแดนแห่งกาสาว์ คือสมญาโลกย่อมเห็น
ศีลธรรมที่บำเพ็ญ ช่วยดับเข็ญทุกคราวครัน
๗-๏บัวบุญจึงเบ่งบาน อยู่กลางธารหทัยธรรม์
รอยยิ้มย่อมยืนยัน ถึงน้ำใจและไมตรี
๘-๏นบไหว้พระไตรรัตน์ บำรุงศาสน์บำรุงศรี
วิหารลานเจดีย์ ล้วนรุ่งโรจน์โบสถ์ศาลา
๙-๏พระแก้วอยู่เหนือเกล้า ทุกค่ำเช้าเฝ้าบูชา
สวดธรรมร่ำาภาวนา ด้วยศรัทธาในศีลทาน
๑๐-๏มาฆะ วิสาขะ อาสาฬหะ บูชากาล
ธูปเทียนเวียนทุกวาร ทุกถิ่นฐานทุกชั้นชน
๑๑-๏ พรรษาถือศีลสัตย์ ตั้งใจตัดอกุศล
สามเดือนเตือนใจตน ไม่หมองหม่นหมดเมามัว
๑๒-๏หน้าเอย หน้ากฐิน ทุกท้องถิ่นบันเทิงทั่ว
เสียงเห่เสียงโห่รัว ทางรถเรือเหลือสำราญ
๑๓-๏เห่เอย เห่กฐิน พระทศมินทร์หมายโพธิญาณ
ทรงสร้างทางศีลทาน ทรงเบิกบานดั่งบัวบุญ
๑๔-๏บุญเอย บุญกฐิน ผ่องโสภินด้วยพุทธคุณ
พระธรรมล้ำอดุลย์ ช่วยค้ำจุนอบรมใจ
๑๕-๏พระสงฆ์ทรงศีลา เป็นเนื้อนาทักขิไณย
คุณพระรัตนตรัย อำนวยชัยองค์ราชัน
๑๖-๏ศุภผลมงคลพิพัฒน์ ศุภสวัสดิ์พรสวรรค์
ปวงบุญแต่ปางบรรพ์ เป็นฉัตรกั้นจักรีวงศ์
๑๗-๏ เทพไทถวายทิพย์ พรเลิศลิบลุประสงค์
เกษมสุขทุกพระองค์ ขอจงทรงพระเจริญเทอญ๚ะ๛
บทที่ ๔ ชมเมือง
๏เจ้าพระยาสง่าเพี้ยง ธารสวรรค์
กรุงเทพเทพนครทัน ถิ่นฟ้า
ใจไทยย่อมหฤหรรษ์ หอมทิพย์ ธรรมแฮ
ตราบเมื่อนี้เมื่อหน้า เมื่อโน้นนิรันดร์เกษม๚ะ๛
๑-๏เจ้าเอย เจ้าพระยา ถั่งธารามานานไกล
เอิบอาบกำซาบใจ หล่อเลี้ยงไทยเลื่องลือนาม
๒-๏เป็นถิ่นแห่งศีลธรรม รุ่งเรืองล้ำร่มอาราม
โลกร้อนไฟลุกลาม แดนสยามยังร่มเย็น
๓-๏แดนดินถิ่นกาสาว์ คือสมญาโลกย่อมเห็น
ศีลธรรมที่บำเพ็ญ ช่วยดับเข็ญได้ทุกครา
๔-๏พระแก้วอยู่เหนือเกล้า ทุกค่ำเช้าเฝ้าบูชา
ศีลทานสานศรัทธา เปรมปรีดาด้วยความดี
๕-๏บัวบุญจึงเบ่งบาน อบดวงมานหอมหวานทวี
รอยยิ้มอิ่มอารี เติมไมตรีเต็มหัวใจ
๖-๏ความรู้อาจไม่หลาก แต่ความรักไม่รองใคร
น้ำจริงมากเพียงไหน แพ้น้ำใจที่ไหลแรง
๗-๏บ้านเมืองเรืองรุ่งโรจน์ พระทรงโปรดปรับปรุงแปลง
ขนส่งทรงเสริมแซง แข่งถิ่นเทศทุกเขตไป
๘-๏บ้านเรือนยิ่งหรูหรา ยิ่งสูงค่าปัญญาไทย
หนทางไม่ห่างไกล เมื่อหัวใจใกล้ชิดกัน
๙-๏น้ำใจไม่เคยจืด อยู่ยาวยืดยิ้มยืนยัน
ต่างเพศต่างผิวพรรณ แต่ใจนั้นไม่ต่างใจ
๑๐-๏ศูนย์รวมคือจอมราช ร้อยรวมชาติ รวมใจไทย
ทุกพระองค์คือธงชัย ร้อยดวงใจจอมจักรี
๑๑-๏พระทศมินทร์ปิ่นสยาม ปิ่นเพชรงามปักธานี
ร่มพระบารมี ศรีไผทฉัตรชัยชน
๑๒-๏ไตรรงค์ธงชัยโชค ลอยอวดโลกโบกลมบน
ขวัญฟ้าขวัญตายล ขวัญกมลมงคลชัย
๑๓-๏กรุงเทพคือกรุงธรรม งามเลิศล้ำด้วยน้ำใจ
งามนอกไม่หลอกใคร พร้อมงามในจริงใจครัน
๑๔-๏สยามจึงงามพร้อม หัวใจหอมไม่หุนหัน
เกลียดใครไม่นานวัน แต่รักนั้นนานไม่วาง
๑๕-๏ขัดแย้งแต่ไม่แยก แม้ต่างแตกไม่แตกต่าง
เจียมใจไว้ไม่จาง คุณใครสร้างค้างใจจำ
๑๖-๏เมืองไทยคือเมืองทอง เหมือนพี่น้องครองรักนำ
ทวยไทยไป่ทิ้งธรรม ไทยสุขล้ำฉ่ำชื่นไทย
๑๗-๏เมื่อนี้ตราบเมื่อหน้า คงคู่หล้าฟ้าดินกษัย
เกษมสุขสิ้นทุกข์ภัย ชมชื่อไทยไป่สิ้นเทอญ.
พลเรือตรีทองย้อย แสงสินชัย
ประพันธ์
ภาพโดย วิชาญ โพธิ
