วันนี้ห้ามพลาด! สุริยุปราคาบางส่วน ส่งท้ายปี ปรากฏทั่วไทย

ประเด็นน่าสนใจ

สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ หรือ สดร. ได้ออกมาเปิดเผยว่า วันนี้ 26 ธ.ค. 2562 จะเกิดปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เรียกว่าสุริยุปราคาขึ้นครั้งสุดท้ายของในปีนี้ โดยปรากฏการณ์ดังกล่าวจะเริ่มตั้งแต่เวลา ประมาณ 10:19 – 13:57 น. ซึ่งประเทศที่จะพบแนวคราสวงแหวนพาดผ่าน หรือ #สุริยุปราคาวงแหวน ประกอบด้วย อินเดีย ศรีลังกา สิงคโปร์ และอินโดนีเซีย

สำหรับประเทศไทยจะเห็น สุริยปราคาบางส่วนเท่านั้น แต่สามารถสังเกตได้ทุกภูมิภาคของไทย โดยที่อำเภอเบตง จังหวัดยะลา ดวงอาทิตย์จะถูกดวงจันทร์บดบังมากที่สุดประมาณร้อยละ 81 ส่วนที่อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย ดวงอาทิตย์จะถูกบังน้อยสุดเพียงร้อยละ 40 เท่านั้น ขณะที่กรุงเทพมหานคร ดวงอาทิตย์จะถูกบังประมาณร้อยละ 56

ด้าน ดร. ศรัณย์ โปษยะจินดา ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ ได้กล่าวถึงข้อควรระวังในการเฝ้าชมปรากฏการณ์ทางธรรมชาติครั้งนี้ ว่า ห้ามสังเกตด้วยตาเปล่าเด็ดขาด เพราะอาจนำอันตรายมาสู่ดวงตาถึงขั้นทำให้ตาบอดได้ เนื่องจากการดูสุริยุปราคาเป็นการจ้องไปที่ดวงอาทิตย์โดยตรง ดังนั้นควรจะมีวิธีสังเกต และมีอุปกรณ์ร่วมด้วย คือ

วิธีที่ 1 #การสังเกตดวงอาทิตย์ทางตรง ผ่านอุปกรณ์ต่างๆ เช่น กล้องโทรทรรศน์สำหรับดู ดวงอาทิตย์โดยเฉพาะ กล้องโทรทรรศน์ที่ติดแผ่นกรองแสง แว่นดูดวงอาทิตย์ที่ทำจากแผ่นพอลิเมอร์ดำหรือแผ่นกรองแสงไมลาร์ หรืออุปกรณ์ง่ายๆ เช่น กระจกแผ่นกรองแสงสำหรับหน้ากากเชื่อมโลหะ เบอร์ 14 หรือมากกว่า

การใช้อุปกรณ์อื่นๆ ไม่ควรใช้ฟิล์มเอกซเรย์ (หากใช้ต้องใช้ฟิล์มเอกซเรย์ที่ยังไม่ผ่านการใช้งานซ้อนกันสองชั้น) ฟิล์มถ่ายรูปใช้แล้ว แผ่นซีดี แว่นกันแดด กระจกรมควัน แผ่นฟิล์มกรองแสงสีดำที่ใช้ติดกระจกรถยนต์แม้จะมีสีดำสนิทก็ตาม แต่ก็ยังไม่ปลอดภัยต่อสายตา เพราะสิ่งเหล่านี้ยังมีประสิทธิภาพในการกรองแสงไม่เพียงพอ

แม้จะกรองความเข้มแสงออกไปได้ แต่ยังไม่สามารถกรองแสงบางช่วงคลื่นที่เป็นอันตรายต่อสายตาออกไปได้ การสังเกตดวงอาทิตย์ทางตรงจึงต้องมีอุปกรณ์กรองแสงที่มีคุณภาพสำหรับกรองแสงอาทิตย์โดยเฉพาะ และไม่ควรจ้องดวงอาทิตย์นานเกิน 5 วินาทีต่อครั้ง ควรหยุดพักเป็นระยะๆ เพื่อให้เกิดความปลอดภัย

วิธีที่ 2 #การสังเกตดวงอาทิตย์ทางอ้อม เป็นการดูเงาของแสงอาทิตย์ผ่านฉากรับภาพหรือใช้หลักการของกล้องรูเข็ม การสังเกตดวงอาทิตย์ทางอ้อมเป็นวิธีที่มีความปลอดภัยไม่เกิดอันตรายต่อดวงตาและช่วยให้สามารถดูปรากฏการณ์ดังกล่าวได้ทีละหลายคน ได้แก่

ใช้กล้องโทรทรรศน์รับแสงจากดวงอาทิตย์แล้วตั้งฉากรับภาพที่ออกมาจากเลนส์ใกล้ตา การฉายภาพดวงอาทิตย์จากโซลาร์สโคป หรือประดิษฐ์กล้องรูเข็มอย่างง่าย ใช้หลักการรวมแสงให้ไปฉายบนฉากรับภาพ

โดยเจาะรูเล็กๆ บนวัสดุที่ต้องการ นำไปส่องกับแดด แสงแดดจะลอดผ่านรูดังกล่าวตกลงบนฉาก ซึ่งอาจเป็นกระดาษ พื้นโต๊ะ หรือพื้นดิน รูปร่างของรูที่เจาะไม่มีผลต่อภาพบนฉาก แต่จะมีผลต่อความคมชัดและความสว่างของภาพ นอกจากนี้ยังสามารถสังเกตจากแสงอาทิตย์ที่ลอดผ่านต้นไม้ตกบนพื้นหรือกำแพง มองเห็นเป็นเงาเสี้ยวของดวงอาทิตย์ได้อีกด้วย

ดร.ศรัณย์ กล่าวย้ำให้ประชาชนระมัดระวังการบันทึกภาพดวงอาทิตย์ด้วยกล้องดิจิตัล โดยเฉพาะกล้องถ่ายภาพ DSLR ที่ติดเลนส์กำลังขยายสูง ห้ามถ่ายภาพดวงอาทิตย์ โดยปราศจากแผ่นกรองแสง และห้ามใช้ตาเล็งจากช่องมองภาพโดยตรงเด็ดขาด!!!

เนื่องจากเลนส์ของกล้องต่างๆ เหล่านี้มีคุณสมบัติในการรวมแสงและความร้อน การมองภาพที่ส่องจากเลนส์ไปยังดวงอาทิตย์โดยตรง ภาพของดวงอาทิตย์ที่ได้จากอุปกรณ์ดังกล่าวจะมีความสว่างจ้ามาก อาจทำให้สูญเสียความสามารถในการมองเห็นอย่างถาวรทันที และอาจเกิดความเสียหายต่อตัวอุปกรณ์ดังกล่าวได้เช่นกัน