อานิสงส์การให้ทาน การให้ทานมีอะไรบ้าง
คำว่า ทาน แปลว่า การให้ การสละ การเผื่อแผ่แบ่งปัน แล้วการให้ทานมีอะไรบ้าง ?
- อามิสทาน การให้วัตถุสิ่งของต่าง ๆ
- ธรรมทาน การให้ธรรมะ
ซึ่งการให้ทานแต่ละประเภทก็มีรายละเอียด อานิสงส์การให้ทานแตกต่างกันไปตามเจตนา วาระและการกระทำ ซึ่งในบทความนี้จะกล่าวถึง อามิสทาน เป็นหลักค่ะ
อามิสทาน คือ อะไร
วัตถุที่ควรให้ ควรสละ ได้แก่ปัจจัย 4 อย่างเช่น อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ยารักษาโรค และที่อยู่อาศัย ไม่ว่าจะมอบให้แก่ผู้เดือดร้อนยากไร้ หรือ ถวายแด่พระภิกษุสงฆ์ก็ตาม ล้วนถือเป็นอามิสทานทั้งสิ้น ทั้งนี้จำต้องประกอบด้วยเจตนาทั้ง 3 กาลดังนี้
- บุพเจตนา ก่อนให้ ย่อมมีใจยินดีที่จะให้
- มุญจนเจตนา ขณะที่กําลังให้ ย่อมมีจิตผ่องใส
- อปราปรเจตนา ให้แล้วก็ยังมีความชื่นชมยินดีในการให้นั้น
วัตถุทานที่ให้ด้วยเจตนาที่ดีทั้ง 3 กาลเช่นนี้ องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่าเป็นทานที่มีผลมาก มีอานิสงส์มาก พระองค์ทรงแสดงอานิสงส์ของการให้ด้วยวัตถุสิ่งของเหล่านี้ไว้ว่า
- การให้ข้าว น้ำ เชื่อว่า ให้กําลังวังชา
- การให้เครื่องนุ่งห่ม เชื่อว่า ให้ผิวพรรณวรรณะ
- การให้ยานพาหนะ เชื่อว่า ให้ความสุข
- การให้ประทีปโคมไฟ เชื่อว่า ให้ดวงตา
- การให้ที่อยู่อาศัย เชื่อว่า ให้ทุกอย่าง คือให้ทั้งกําลัง ผิวพรรณ ความสุข และดวงตา
สัปปุริสทาน 8 ประการ : หลักการให้ทานของสัตบุรุษ
- ให้ของสะอาด
- ให้ของที่ประณีต
- ให้ตามกาลอันเหมาะสม
- ให้ของที่สมควรแก่ผู้รับ
- เลือกให้ทั้งของและคน
- ให้เป็นประจำสม่ำเสมอ
- ขณะให้ทำจิตใจให้ผ่องใส
- ให้แล้วเบิกบานใจ
ผลและอานิสงส์ของการให้ทาน
พระพุทธเจ้าตรัสถึงเหตุปัจจัย ที่ทําให้ทานที่ถวายแล้วมีผลมาก แต่ไม่มีอานิสงส์มาก และมีผลมาก มีอานิสงส์มากไว้ ในอังคุตตรนิกาย สัตตกนิบาต ทานสูตร หน้า 139 – 145 ดังต่อไปนี้
- บุคคลบางคนให้ทาน ด้วยความหวังว่า เมื่อตายไปแล้วจัก ได้เสวยผลของทานนี้ ครั้นตายไป ได้บังเกิดในเทวโลกชั้นจาตุมหาราชิกา แต่เมื่อหมดบุญนั้นแล้ว ต้องกลับมาเกิดในโลกนี้อีก ทานเช่นนี้มีผลมากคือทําให้ได้เกิดในสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา แต่ไม่มีอานิสงส์มาก เพราะยังต้องกลับมาเกิดในโลกนี้อีก
- บุคคลบางคนให้ทาน ด้วยทราบว่า การให้ทานเป็นของดี เป็นบุญเป็นกุศลจึงให้ทาน ครั้นตายไป ได้บังเกิดในเทวโลกชั้นดาวดึงส์ เมื่อหมดบุญนั้นแล้ว ต้องกลับมาเกิดในโลกนี้อีก ทานเช่นนี้มีผลมากคือ ทําให้ได้เกิดในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ แต่ไม่มีอานิสงส์มาก เพราะยังต้อง กลับมาเกิดในโลกนี้อีก
- บุคคลบางคนให้ทาน ด้วยคิดว่า ทําตามจารีตประเพณีที่ บรรพบุรุษเคยทํามา ครั้นตายไป ได้บังเกิดในเทวโลกชั้นยามา เมื่อหมดบุญนั้นแล้ว ต้องกลับมาเกิดในโลกนี้อีก ทานเช่นนี้มีผลมาก คือทําให้ได้เกิดในสวรรค์ชั้นยามา แต่ไม่มีอานิสงส์มาก เพราะยังต้องกลับมาเกิดในโลกนี้อีก
- บุคคลบางคนให้ทานเพราะเห็นว่า สมณพราหมณ์เหล่านั้น หุงหากินไม่ได้ ครั้นตายไป ได้บังเกิดในเทวโลกชั้นดุสิต เมื่อหมดบุญนั้นแล้วก็กลับมาเกิดในโลกนี้อีก ทานเช่นนี้มีผลมากคือทําให้ได้เกิดในสวรรค์ชั้นดุสิต แต่ไม่มีอานิสงส์มาก เพราะยังต้องกลับมาเกิดในโลกนี้อีก
- บุคคลบางคนให้ทาน เพราะ ต้องการบําเพ็ญทานเหมือนฤาษีในปางก่อนกระทํามหาทานมาแล้ว ครั้นตายไป ได้บังเกิดใน เทวโลกชั้นนิมมานนรดี เมื่อหมดบุญนั้นแล้ว ต้องกลับมาเกิดในโลกนี้อีก ทานเช่นนี้มีผลมากคือทําให้ได้เกิดในสวรรค์ชั้นนิมมานนรดี แต่ไม่มีอานิสงส์มาก เพราะยังต้องกลับมาเกิดในโลกนี้อีก
- บุคคลบางคนให้ทาน เพราะคิดว่าเมื่อให้ทานแล้ว จิตจะเลื่อมใสโสมนัส ครั้นตายไป ได้บังเกิดในเทวโลกชั้นปรนิมมิตวสวัตตี เมื่อหมดบุญนั้นแล้ว ต้องกลับมาเกิดในโลกนี้อีก ทานเช่นนี้มีผลมาก คือทําให้ได้เกิดในสวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัตตี แต่ไม่มีอานิสงส์มาก เพราะยังต้องกลับมาเกิดในโลกนี้อีก
- บุคคลบางคนให้ทาน โดยมิได้หวังผลเพราะเหตุดังกล่าว ทั้ง 6 ประการ แต่ให้ทานเพื่อขัดเกลากิเลสให้หมดจดด้วยอํานาจของสมถะและวิปัสสนา จนได้ฌานบรรลุเป็นพระอนาคามีบุคคล ครั้นตายไป ได้บังเกิดในพรหมโลก แม้เมื่อหมดบุญนั้นแล้ว ย่อมปรินิพพานในพรหมโลก ไม่กลับมาเกิดในโลกนี้อีก ทานชนิดนี้เป็นทานที่มีผลมาก มีอานิสงส์มาก
สรุปว่า ทานชนิดใดก็ตาม ที่เป็นเหตุเป็นปัจจัยให้ต้องกลับมาเกิดอีก ทานชนิดนั้นแม้จะมีผลมากทําให้เกิดในสวรรค์ แต่ทานนั้น ก็ไม่ชื่อว่ามีอานิสงส์มาก เพราะไม่สามารถทําให้หมดจดจากกิเลส โดยไม่กลับมาเวียนว่ายอยู่ในวัฏฏะอีก
เนื้อหาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
10 อานิสงส์ผลบุญ! จากการทำดีในชาตินี้ส่งผลอย่างไรกับคุณ
10 อานิสงส์ จากการทำความดี โดย อ.คฑา ชินบัญชร
อานิสงส์ จากการทำบุญ แต่ละแบบต่างกัน! รู้ไว้จะได้ทำบุญเสริมดวงกันได้ถูกจุด
