เซลล์ต้นกำเนิดเม็ดโลหิต หรือ สเต็มเซลล์ (Stem Cell) คือเซลล์ต้นแบบที่มีอยู่ในร่างกาย เป็นเซลล์ตัวอ่อนที่มีความสามารถในการแบ่งตัวเป็นเซลล์เม็ดเลือดชนิดต่างๆได้ เช่น เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด วิธีการรักษาด้วยสเต็มเซลล์จะช่วยรักษาผู้ป่วยโรคเกี่ยวกับเลือดให้หายขาด ได้แก่ โรคธาลัสซีเมีย (โลหิตจาง), โรคโลหิตจางชนิดที่เกิดจากไขกระดูกฝ่อ, โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว, โรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง เป็นต้น ซึ่งเป็นเรื่องยากที่พบเนื้อเยื่อ HLA ตรงกันมีอัตราส่วนเพียง 1 ใน 10,000 เท่านั้น
คุณสมบัติของอาสาสมัคร
- อายุระหว่าง 18 -50 ปี
- น้ำหนัก 45 กิโลกรัมขึ้น
- เป็นผู้ที่มีสุขภาพแข็งแรง
- ไม่มีโรคประจำตัว ไม่มีโรคติดต่อร้ายแรง และไม่มีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ
ขั้นตอนการลงทะเบียน บริจาคสเต็มเซลล์
- แจ้งความจำนงขอลงทะเบียนพร้อมกับการบริจาคโลหิต
- ตรวจความเข้มข้นโลหิต และตรวจวัดความดันโลหิต
- ติดต่อเคาน์เตอร์เพื่อกรอกเอกสารแสดงความยินยอม เพื่อตรวจหาเนื้อเยื่อ HLA
- เจ้าหน้าที่พยาบาลจะทำการเก็บตัวอย่างเลือดประมาณหลอดละ 5 ซี.ซี.
- หลังจากนั้นเจ้าหน้าที่จะนำตัวอย่างเลือดไปตรวจเนื้อเยื่อ HLA
- เจ้าหน้าที่จะติดต่อกลับในกรณีที่พบว่าเนื้อเยื่อ HLA ตรงกันกับผู้ป่วย
การบริจาคสเต็มเซลล์
ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาติไทย จะให้ลงทะเบียนเพื่อแสดงความจำนงใน การบริจาคสเต็มเซลล์ หลังจากนั้นเจ้าหน้าที่จะทำการเก็บตัวอย่างเลือด เพื่อนำข้อมูลไปตรวจลักษณะเนื้อเยื่อและเก็บไว้ในฐานข้อมูลก่อน เมื่อพบว่ามีข้อมูลเลือดเข้ากันได้กับผู้ป่วยแล้ว ทางศูนย์บริการโลหิตฯ จะเชิญผู้บริจาคมาขอเก็บสเต็มเซลล์ ซึ่งการบริจาคเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดโลหิตมี 2 วิธี คือ
1.การบริจาคทางหลอดโลหิตดำ
ในขั้นแรกผู้บริจาคจะได้รับการฉีดยาเพื่อกระตุ้นให้เซลล์ต้นกำเนิดเม็ดโลหิต (Stem Cell) ออกจากไขกระดูกมากระจายในกระแสโลหิตประมาณ 4-5 วัน ก่อนวันเก็บสเต็มเซลล์ซึ่งแพทย์จะเจาะเลือดผู้บริจาคที่ข้อพับแขน ทั้งนี้จะใช้เวลาเก็บประมาณ 3 ชั่วโมง และอาจจะต้องใช้เวลาบริจาคสเต็มเซลล์ 2-3 วัน หลังจากนั้นผู้บริจาคก็สามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ
2.การบริจาคทางไขกระดูก
ผู้บริจาคจะต้องเข้ารับการผ่าตัดและดมยาสลบเพื่อที่แพทย์จะได้เก็บเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดโลหิตจากไขกระดูกโดยเก็บจากบริเวณสะโพกด้านหลัง ซึ่งใช้เวลาในห้องผ่าตัดประมาณ 2 ชั่วโมง หลังจากที่ได้เจาะเก็บไขกระดูกเรียบร้อยแล้ว ผู้บริจาคอาจต้องนอนพักฟื้นอีก 1 คืน แล้วจึงสามารถกลับบ้านได้
วันและเวลาทำการลงทะเบียนเป็นอาสาสมัครบริจาค Stem Cell ที่ ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย จันทร์-ศุกร์ เวลา 08.30 – 16.30 น. / เสาร์, อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ เวลา 08.30 – 15.30น.
